Σπίλοι: Πότε πρέπει να ανησυχείτε

Οι ελιές που έχουμε σε διάφορα σημεία του σώματός μας είναι είτε κληρονομικές είτε επίκτητες. Επιστημονικά αποκαλούνται σπίλοι και διακρίνονται σε διάφορες υποκατηγορίες, από τις οποίες άλλες είναι ακίνδυνες, ενώ άλλες μπορεί να αποτελούν προάγγελο καρκίνου του δέρματος. Ειδικοί υπογραμμίζουν ότι κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή, καθώς και ότι δεν θα πρέπει να συγχέονται τα απλά δερματικά στίγματα με τις επίφοβες δυσπλασίες. Επειδή κατά το μεγαλύτερο διάστημα του έτους το 90% του ανθρώπινου σώματος καλύπτεται από ρούχα, μαλλιά κ.ά., θα πρέπει να εξετάζετε το δέρμα σας τακτικά κατά τη διάρκεια του ντους και με τη βοήθεια ενός καθρέφτη για την πλάτη και άλλες λιγότερο εμφανείς περιοχές. Δεν θα πρέπει να ξεχνάτε να παρατηρείτε τις παλάμες, το κεφάλι, τα πέλματα, τις περιοχές των γεννητικών οργάνων και τις πτυχές του δέρματος. 

Εάν βρείτε κάτι που σας ανησυχεί, πρέπει να γίνει πλήρης εξέταση όλου του δέρματος – και όχι μόνο της συγκεκριμένης βλάβης – από δερματολόγο.

Οι σπίλοι (ελιές) είναι βλάβες οι οποίες στο μεγάλο τους ποσοστό είναι καλοήθεις.

Σε ένα μικρό ποσοστό, όμως, είναι δυνατόν να εξελιχθούν σε πιο επιθετικές βλάβες και, πάρα πολύ σπάνια, στον χειρότερο καρκίνο του δέρματος: το κακόηθες μελάνωμα.

Οι λόγοι εμφάνισης των ελιών ποικίλουν: Άλλες φορές οφείλονται σε γενετική προδιάθεση, άλλοτε πάλι δημιουργούνται από την υπερβολική έκθεση στον ήλιο και άλλοτε λόγω δερματικών αντιδράσεων απέναντι σε φάρμακα. Επιπλέον, σκουρόχρωμα στίγματα στο δέρμα μπορούν να εμφανιστούν λόγω ορμονικών διαταραχών κατά τη διάρκεια της εφηβείας ή της εγκυμοσύνης. Ωστόσο μέχρι σήμερα παραμένουν ακόμη ασαφείς οι λόγοι που οδηγούν στην αύξηση του όγκου τους.

Οι άνθρωποι με ανοιχτόχρωμο δέρμα έχουν περίπου 20 μικρές και μεγαλύτερες ελιές σε διάφορα σημεία του σώματός τους, ενώ όσοι έχουν πιο σκούρο δέρμα λιγότερες. Τα μωρά συνήθως γεννιούνται χωρίς δερματικά στίγματα, τα οποία εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της μετέπειτα ζωής τους. Κατά κανόνα οι απλές χρωματικές κηλίδες που εμφανίζουμε σε διάφορα σημεία του σώματός μας καθόλη τη διάρκεια της ζωής μας είναι ακίνδυνες και είναι πολύ πιθανό να μην προκαλέσουν ποτέ πρόβλημα.
Μία ελιά μπορεί να μάτωσε για πολλούς λόγους. Συνήθως ευθύνεται ένα τραύμα. Συχνά στους άντρες τραυματίζεται μια ελιά κατά λάθος στο ξύρισμα και ματώνει. Αυτό φυσικά δεν είναι ανησυχητικό.

Συνήθως μας ανησυχούν οι ελιές που ματώνουν από μόνες τους, χωρίς να τραυματιστούν. Όταν μία ελιά ματώνει τόσο εύκολα σημαίνει ότι η επιδερμίδα έχει γίνει πάρα πολύ λεπτή, ή τα αγγεία του δέρματος έχουν γίνει πάρα πολύ εύθραυστα, ή τέλος η ελιά έχει αναπτυχθεί κατά τέτοιο τρόπο που έχει γεμίσει με νέα αγγεία.

Αν μια ελιά ξεκίνησε να πονάει χωρίς προφανή λόγο είναι ένα σημάδι το οποίο πρέπει να μας ανησυχήσει και να επισκεφθούμε γρήγορα τον γιατρό μας. Επίσης μια ανώμαλη ανάπτυξη μιας ελιάς (σπίλου) ή ενός μελανώματος μπορεί να ερεθίσει τους αισθητήρες του κνησμού.

Γενικά, ελιές που δημιουργούν φαγούρα, ματώνουν ή πονάνε πρέπει να μας αφυπνίσουν και καλό είναι να ελεγχθούν γρήγορα. Ο γιατρός με τη βοήθεια της δερματοσκόπησης μπορεί να διακρίνει μικροσκοπικά χαρακτηριστικά της ελιάς και να τη διακρίνει από μελάνωμα.

Πάντως, ζητήστε αμέσως ιατρική βοήθεια, εάν ένας δερματικός σπίλος (ελιά) παρουσιάσει:

• Αλλαγή στο σχήμα ή στο μέγεθος
• Αλλαγή στο χρώμα (αν γίνει λιγότερο ομοιόμορφος και, κυρίως, αν αποκτήσει μαύρη, μπλε ή γκρι χροιά)
• Μέγεθος μεγαλύτερο από αυτό της μύτης ενός μολυβιού (διάμετρος πάνω από 8 χιλιοστά)
• Όρια ασαφή και οδοντωτά
• Επιφάνεια τραχεία ή που αιμορραγεί ή αρχίζει να προκαλεί κνησμό (φαγούρα).