Ιός της γρίπης H1N1: Τα μέτρα προφύλαξης στην εγκυμοσύνη

Ο νέος ιός της γρίπης Α (Η1Ν1), που απομονώθηκε για πρώτη φορά πρόσφατα, είναι ένας νέος υπότυπος του ιού της γρίπης που προσβάλλει και τους ανθρώπους. Περιέχει γονίδια τα οποία προέρχονται από ιό της γρίπης των χοίρων, των πτηνών και των ανθρώπων.

Μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω σταγονιδίων από ασθενή που βήχει ή φταρνίζεται ή μιλάει. Ο ιός μπορεί να μεταδοθεί και έμμεσα, όταν τα μολυσμένα σταγονίδια εγκαθίστανται σε επιφάνειες που μπορεί στη συνέχεια να μεταδώσουν τον ιό σε ανθρώπους οι οποίοι τις ακουμπούν.

Η περίοδος μεταδοτικότητας της γρίπης είναι από μία ημέρα πριν έως και επτά ημέρες μετά την εκδήλωση των συμπτωμάτων.

Τα συμπτώματα της νόσου είναι παρόμοια με αυτά της εποχικής γρίπης και μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Αιφνίδια έναρξη πυρετού συνήθως πάνω από 38º C.
• Συμπτώματα από το αναπνευστικό σύστημα (βήχας, καταρροή, πονόλαιμος), πόνος στους μυς και στις αρθρώσεις, πονοκέφαλος κ.λπ.
• Αίσθημα κόπωσης και σπανιότερα διάρροια και εμετός κυρίως στα νεότερης ηλικίας άτομα.
• Ο ιός μπορεί να προσβάλει και το κατώτερο αναπνευστικό σύστημα και να προκαλέσει πνευμονία.
• Ανοσοκατεσταλμένα άτομα, έγκυοι, βρέφη, άτομα με χρόνια νοσήματα αναπνευστικού και κυκλοφορικού συστήματος και ηλικιωμένοι είναι σε μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν επιπλοκές.

Η πρόληψη και η αντιμετώπιση

Τα μέτρα πρόληψης από τον ιό της γρίπης Α (Η1Ν1) είναι:

• Καλύψτε το στόμα και τη μύτη με χαρτομάντιλο όταν βήχετε ή φταρνίζεστε. Αν δεν διαθέτετε χαρτομάντιλο να φταρνίζεστε στον αγκώνα σας και όχι στην παλάμη σας.
• Το συχνό πλύσιμο των χεριών θα σας προστατέψει από τα μικρόβια.
• Αποφεύγετε στενές επαφές με άτομα που έχουν ασθενήσει, τα οποία θα πρέπει να αποφεύγουν να πηγαίνουν στην εργασία τους ή στο σχολείο όσο παραμένουν άρρωστα.
• Σε πρώτη φάση συμβουλευτείτε τον οικογενειακό σας γιατρό.
• Αποφύγετε τον συνωστισμό στα νοσοκομεία.

Κατά τη διάρκεια ή κατά την αποδρομή της λοίμωξης από τη γρίπη μπορεί να εμφανιστούν μικροβιακές λοιμώξεις ως επιπλοκές. Για τον λόγο αυτό είναι πιθανόν κάποιοι ασθενείς να χρειαστεί να λάβουν αντιβιοτικά φάρμακα. Εάν κάποιος παρουσιάσει σοβαρά συμπτώματα, ή παράταση συμπτωμάτων, ή σημεία επιδείνωσης της νόσου έπειτα από παροδική βελτίωσή τους, τότε θα πρέπει να αναζητήσει ιατρική αξιολόγηση για την εκτίμηση και την αντιμετώπιση πιθανής μικροβιακής επιπλοκής.

Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν χρειάζεται η χορήγηση αντιιικών φαρμάκων για την αντιμετώπιση της γρίπης. Εάν όμως πρόκειται για ασθενείς που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου για την εμφάνιση επιπλοκών από τη γρίπη ή για άτομα με σοβαρή κλινική συμπτωματολογία που χρειάζονται νοσηλεία σε νοσοκομείο, τότε τα αντιιικά φάρμακα μπορεί να συμβάλουν στην αντιμετώπιση της λοίμωξης.

Σε κάθε περίπτωση η ένδειξη χορήγησης αντιιικών φαρμάκων τίθεται από τους γιατρούς.

Οι ιδιαίτερες προφυλάξεις

Σε αρκετές χώρες παρατηρήθηκε αυξημένος κίνδυνος βαριάς ή θανατηφόρου νόσησης μεταξύ των εγκύων γυναικών που μολύνθηκαν από τον ιό, ιδιαίτερα κατά το δεύτερο και το τρίτο τρίμηνο της κύησης. Είναι σκόπιμο σε κάθε περίπτωση έστω και ήπιων συμπτωμάτων από το αναπνευστικό (όπως πυρετό, κυνάγχη, κεφαλαλγίες, ρινόρροια, μυαλγίες, βήχα) η έγκυος να απευθύνεται στον ιατρό της, ενώ σε περίπτωση βαρέων συμπτωμάτων (όπως δύσπνοια σε κόπωση ή σε ηρεμία, κυάνωση, θωρακικό άλγος, αιματηρά ή πυώδη πτύελα, υψηλό πυρετό >38º C για περισσότερες από 3 ημέρες, πτώση της αρτηριακής πίεσης και διαταραχές του επιπέδου συνείδησης) να απευθύνεται στα επείγοντα περιστατικά του πλησιέστερου γενικού νοσοκομείου.

Τα μέτρα προφύλαξης για τις εγκύους είναι η ίδια με αυτή του γενικού πληθυσμού:

• Συχνό πλύσιμο των χεριών.
• Αποφυγή συγχρωτισμού σε κλειστούς χώρους.
• Αυστηρή τήρηση του ωραρίου επισκεπτηρίου και περιορισμός των επισκέψεων.
• Απομάκρυνση των νεογνών την ώρα του επισκεπτηρίου των λεχωίδων.
• Σωστός αερισμός των θαλάμων.
• Αποφυγή επαφής με νοσούντες από τη νέα γρίπη.

Σε περίπτωση στενής επαφής με άτομα που νόσησαν συνιστάται χημειοπροφύλαξη με οσελταμιβίρη ή ζαναμιβίρη. Και τα δύο αυτά αντιιικά φάρμακα έχουν κριθεί ασφαλή στην εγκυμοσύνη.

Η θεραπεία περιλαμβάνει:

• Νοσηλεία σε μονόκλινο δωμάτιο με μέτρα προφύλαξης επαφής.
• Σε ήπια κλινικά συμπτώματα γρίπης συνιστάται νοσηλεία στο σπίτι.
• Σε περίπτωση λοίμωξης κατωτέρου αναπνευστικού ή εκδήλωσης βαρέων κλινικών συμπτωμάτων συνιστάται μεταφορά της εγκύου - λεχωίδας σε νοσοκομείο που διαθέτει ΜΕΘ.

Η χρήση των αντιιικών φαρμάκων επιτρέπεται στη γαλουχία, επιβάλλονται όμως το πλύσιμο των χεριών και η χρήση απλής χειρουργικής μάσκας.

Όσον αφορά στον εμβολιασμό, σύμφωνα με τα βιβλιογραφικά δεδομένα συνιστάται:

• Εμβολιασμός των εγκύων στο δεύτερο και στο τρίτο τρίμηνο της κύησης για τις υγιείς εγκύους και σε όλες τις εγκύους υψηλού κινδύνου (π.χ. ΣΔ, ΧΑΠ, ΚΑ, ΒΑ, ανοσοκαταστολή).
• Εμβολιασμός κατά της εποχικής γρίπης σε όλες τις εγκύους.
• Εμβολιασμός κατά του πνευμονιόκοκκου σε εγκύους υψηλού κινδύνου όπως και στους λοιπούς ενηλίκους.

Πηγές:
Μαρία Σκαφιδά, Καρδιολόγος, Συνεργάτιδα Μαιευτηρίου ΛΗΤΩ, Δρ Λεωνίδας Παπαδόπουλος, Μαιευτήρας - Γυναικολόγος, Υπεύθυνος Τμήματος Παθολογίας, Κατώτερου Γεννητικού Μαιευτηρίου ΛΗΤΩ.