Οι τελευταίες εξελίξεις στη χειρουργική ήπατος και χοληφόρων

Γεώργιος Ν. Τζίμας, Χειρουργός, Διευθυντής Τμήματος Χειρουργικής Ήπατος Χοληφόρων ΥΓΕΙΑ, F. Cl. Ass. Prof. of Surgery U. of Vermont, USA

Πρόσφατα επιδημιολογικά δεδομένα έχουν δείξει ανοδική συχνότητα στις κακοήθειες του ήπατος, πρωτοπαθείς και μεταστατικές, αλλά και στις κακοήθειες των χοληφόρων.

Παράλληλα, οι ραγδαίες εξελίξεις στην ογκολογία με την ανακάλυψη καινούργιων χημειοθεραπευτικών φαρμάκων, τη γονιδιακή ταυτοποίηση των όγκων, αλλά και την εξατομικευμένη αντιμετώπιση των ασθενών έχουν κάνει πολλούς ασθενείς που αρχικά δεν ήταν εγχειρήσιμοι, να καθίστανται τώρα εγχειρήσιμοι.

Επίσης, η καθιέρωση καινούργιων αναισθητικών, αλλά και χειρουργικών τεχνικών στην καθ’ ημέραν πράξη, όπως η ραχιαία αναισθησία, η λαπαροσκοπική χειρουργική, αλλά και η ρομποτική χειρουργική, καθώς και η εφαρμογή των ραδιοσυχνοτήτων, αλλά και των μικροκυμάτων έχουν επιφέρει συγκλονιστικές εξελίξεις στον τομέα της χειρουργικής ήπατος και χοληφόρων.

Ένα από τα πιο σημαντικά βήματα σε αυτόν τον απαιτητικό τομέα χειρουργικής έχει να κάνει με την εφαρμογή των πρωτοκόλλων ERAS (Enhanced Recovery After Surgery), δηλαδή ταχείας ανάνηψης έπειτα από τη χειρουργική επέμβαση. Πράγματι, η προεγχειρητική εκπαίδευση των ασθενών αναφορικά με τα προβλήματα που θα αντιμετωπίσουν, η προεγχειρητική βελτίωση του διατροφικού τους επιπέδου, σε συνδυασμό με συγκεκριμένες αναισθητικές τεχνικές, αλλά και συγκεκριμένες χειρουργικές και μετεγχειρητικές τεχνικές (όπως η άμεση αφαίρεση του ρινογαστρικού σωλήνα και η άμεση σίτιση) οδηγούν στην ταχύτερη ανάνηψη του ασθενούς με ταχύτερη έξοδο από το νοσοκομείο χωρίς συμβιβασμούς στην ασφάλειά τους. Έτσι, δεν είναι παράλογο, ασθενείς έπειτα από μεγάλες ηπατεκτομές (αφαίρεση >50% του ήπατος) να παίρνουν με άνεση εξιτήριο την 3η-4η μέρα.

Ριζική αλλαγή

Επίσης, σε χειρουργικό επίπεδο, δύο επιστημονικές εξελίξεις έχουν αλλάξει ριζικά την αντιμετώπιση του μεταστατικού καρκίνου του ήπατος:

• Η πρώτη και κυριότερη αφορά την προεγχειρητική χρήση χημειοθεραπείας, που έχει σαν στόχο τη συρρίκνωση των ηπατικών μεταστάσεων, την «αποστείρωση» του χειρουργικού πεδίου και την τροποποίηση την βιολογικής συμπεριφοράς της νόσου. Αυτή, σε συνδυασμό με σωστά σχεδιασμένη ηπατεκτομή και με μετεγχειρητική χημειοθεραπεία, μπορεί να οδηγήσει σε μακροχρόνια επιβίωση, αλλά και ίαση, σε ένα σημαντικό ποσοστό ασθενών, που αγγίζει το 30%.
• Η δεύτερη εξέλιξη αφορά τη χρησιμοποίηση ελάχιστα επεμβατικών τεχνικών στην αντιμετώπιση των ηπατικών μεταστάσεων. Σε αυτές περιλαμβάνονται η χρήση ραδιοσυχνοτήτων (RFA), μικροκυμάτων (MWA) και nano-knife, που προκαλούν νέκρωση των μεταστάσεων, διατηρώντας ακέραιο το παρακείμενο ήπαρ και που μπορούν να εφαρμοστούν χωρίς χειρουργική επέμβαση (διαδερμικά), αλλά και κατά τη διάρκεια χειρουργείου σε συνδυασμό με αφαίρεση άλλων μεταστάσεων.

Τέλος, η εφαρμογή λαπαροσκοπικών, αλλά και ρομποτικών τεχνικών μπορεί να οδηγήσει σε επιτυχή αφαίρεση ή καταστροφή των ηπατικών μεταστάσεων με ελάττωση του μετεγχειρητικού πόνου, μικρές τομές και ταχεία ανάρρωση του ασθενούς.

Το πεδίο της χειρουργικής ήπατος και χοληφόρων έχει αλλάξει θεαματικά. Η εξατομικευμένη ογκολογική προσέγγιση έπειτα από εκτίμηση από το ογκολογικό συμβούλιο, η εφαρμογή συγκεκριμένων αναισθητικών, αλλά και χειρουργικών τεχνικών, έχει καταστήσει αυτά τα χειρουργεία επεμβάσεις ρουτίνας με πολύ καλά αποτελέσματα από ογκολογικής απόψεως, με γρήγορη ανάρρωση του ασθενούς και χαμηλό ποσοστό επιπλοκών.

Το Τμήμα Χειρουργικής Ήπατος Χοληφόρων του ΥΓΕΙΑ πρωτοπορεί σε αυτό τον τομέα εδώ και χρόνια και προσφέρει στους ασθενείς ιατρικές υπηρεσίες αιχμής, ισάξιες με τα καλύτερα κέντρα της Βόρειας Αμερικής.