Ο τρόπος διάγνωσης, οι εξετάσεις και η θεραπεία της παχυσαρκίας, ορίζονται με θεραπευτικό πρωτόκολλο που ενέκριναν ο υπουργός και ο υφυπουργός Υγείας.
Στο θεραπευτικό πρωτόκολλο των Άδωνι Γεωργιάδη και Μάριου Θεμιστοκλέους, που παρατίθεται πιο κάτω, προβλέπονται τα εξής:
- Για τη διάγνωση και τη σταδιοποίηση της παχυσαρκίας απαιτείται ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ, BMI), μια εξίσωση που περιλαμβάνει το πηλίκο του βάρους του ατόμου σε κιλά (kg) διά του ύψους του σε μέτρα (m) στο τετράγωνο ως εξής: (ΔΜΣ: 𝑘𝑔/𝑚²).
Τα ενήλικα άτομα κατατάσσονται ως παχύσαρκα εφόσον ισχύει η αριθμητική σχέση ότι: ΔΜΣ ≥ 30. Τα ενήλικα άτομα με ΔΜΣ μεταξύ 25 και 30 kg/m2 χαρακτηρίζονται ως υπέρβαρα.
- Για τη διάγνωση και παρακολούθηση της παχυσαρκίας επιτρέπεται η συνταγογράφηση και εκτέλεση των ακόλουθων εργαστηριακών εξετάσεων:
Όχι συχνότερα από δύο φορές ανά έτος:
- Προσδιορισμός σακχάρου αίματος - γλυκόζης.
- Προσδιορισμός στο αίμα οξαλοξεικής τρανσαμινάσης (AST/SGOT).
- Προσδιορισμός στο αίμα πυροσταφυλικής τρανσαμινάσης (ALT/SGPT).
- Προσδιορισμός στο αίμα γ - γλουταμυλτρανσφεράσης (γ-GT).
- Προσδιορισμός στο αίμα γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c).
- Προσδιορισμός στο αίμα χοληστερόλης (CHL).
- Προσδιορισμός στο αίμα χοληστερόλης υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνών (HDL – Cholesterol).
- Προσδιορισμός στο αίμα χοληστερόλης χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνών (LDL – Cholesterol).
- Προσδιορισμός στο αίμα τριγλυκεριδίων.
- Προσδιορισμός στο αίμα ουρικoύ οξέος.
Όχι συχνότερα από μία φορά ανά έτος:
- Γενική εξέταση αίματος.
- Προσδιορισμός στο αίμα ουρίας (νωρίτερα από 1 φορά κατ’ έτος με αιτιολόγηση: τεκμηρίωση της διάγνωσης της χρόνιας νεφρικής νόσου, υποψία επιδείνωσης νεφρικής λειτουργίας, τιτλοποίηση φαρμάκων άξονα).
- Προσδιορισμός στο αίμα κρεατινίνης (νωρίτερα από 1 φορά κατ’ έτος με αιτιολόγηση: τεκμηρίωση της διάγνωσης της χρόνιας νεφρικής νόσου, υποψία επιδείνωσης νεφρικής λειτουργίας, τιτλοποίηση φαρμάκων άξονα).
- Προσδιορισμός στο αίμα καλίου (Κ) (νωρίτερα από 1 φορά κατ’ έτος με αιτιολόγηση: τεκμηρίωση της διάγνωσης της χρόνιας νεφρικής νόσου, υποψία επιδείνωσης νεφρικής λειτουργίας, τιτλοποίηση φαρμάκων άξονα).
- Προσδιορισμός στο αίμα νατρίου (Να) (νωρίτερα από 1 φορά κατ’ έτος με αιτιολόγηση: τεκμηρίωση της διάγνωσης της χρόνιας νεφρικής νόσου, υποψία επιδείνωσης νεφρικής λειτουργίας, τιτλοποίηση φαρμάκων άξονα).
- Προσδιορισμός στο αίμα ασβεστίου.
- Προσδιορισμός στο αίμα φωσφόρου (P).
- Προσδιορισμός στο αίμα μαγνησίου (Mg).
- Προσδιορισμός στο αίμα αλβουμίνης (ALB) ορού.
- Προσδιορισμός στο αίμα αλκαλικής φωσφατάσης (ALP).
- Προσδιορισμός στο αίμα θυρεοειδοτρόπου ορμόνης (TSH).
- Ποσοτική μέτρηση CRP.
- Προσδιορισμός στο αίμα ινσουλίνης (Insulin).
- Προσδιορισμός στο αίμα απολιποπρωτεΐνης B (APO-B) (σε περιπτώσεις στεατοηπατίτιδας, σοβαρής δυσλιπιδαιμίας).
- Προσδιορισμός στο αίμα απολιποπρωτεΐνης Α (APO-Α) (σε περιπτώσεις στεατοηπατίτιδας, σοβαρής δυσλιπιδαιμίας).
- Προσδιορισμός φερριτίνης ορού (RIA).
- Προσδιορισμός στο αίμα ολικής 25(ΟΗ) βιταμίνης D.
- Γενική εξέταση ούρων.
- Καλλιέργεια ούρων (επί ενδείξεων στη γενική ούρων).
- Λευκωματίνη ούρων και κρεατινίνη ούρων και υπολογισμός του λόγου λευκωματίνης/κρεατινίνης ούρων (νωρίτερα από 1 φορά κατ’ έτος με αιτιολόγηση: τεκμηρίωση της διάγνωσης της χρόνιας νεφρικής νόσου, υποψία επιδείνωσης νεφρικής λειτουργίας, τιτλοποίηση φαρμάκων άξονα).
- Ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ).
- Υπερηχογράφημα άνω κοιλίας.
- Υπερηχητική Αρτηριογραφία Καρωτίδων και Σπονδυλικών Αρτηριών έγχρωμη.
- Υπερηχογράφημα καρδιάς (εκτίμηση καρδιαγγειακού κινδύνου).
Οι ακόλουθες εργαστηριακές εξετάσεις άπαξ:
Προσδιορισμός στο αίμα λιποπρωτεΐνης α (LPa).
Οι ακόλουθες εργαστηριακές εξετάσεις όχι συχνότερα από μία φορά ανά δύο έτη:
Δοκιμασία ανοχής (καμπύλη σακχάρου) (OGTT) με χορήγηση 75 (gr) γραμμαρίων καθαρής γλυκόζης από του στόματος για τη διαπίστωση ύπαρξης διαταραχής ανοχής στη γλυκόζη (IGT), ή Σακχαρώδους Διαβήτη τύπου 2. 1. 4.
Συνταγογράφηση
Η συνταγογράφηση εργαστηριακών εξετάσεων για τις συγκεκριμένες διαγνώσεις, κατά παρέκκλιση των ανωτέρω ορισθεισών χρονικών περιόδων, επιτρέπεται.
Ωστόσο, σε αυτή την περίπτωση εκδίδεται παραπεμπτικό με την ένδειξη "Δεν αποζημιώνεται από τον ΕΟΠΥΥ σε Ιδιώτη Πάροχο", οπότε θα πρέπει να εκτελεστεί μόνο σε δημόσια δομή.
Φάρμακα
Στο θεραπευτικό πρωτόκολλο αναφέρεται πως για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας είναι απαραίτητες οι αλλαγές στον τρόπο ζωής του ατόμου, που περιλαμβάνουν περιορισμό της πρόσληψης θερμίδων, υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου διατροφής και αύξηση της σωματικής δραστηριότητας.
Η χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής για τη μείωση του σωματικού βάρους ενδείκνυται όταν τα υγιειονοδιαιτητικά μέτρα αποτυγχάνουν.
Η μείωση του σωματικού βάρους που επιτυγχάνεται με τη φαρμακοθεραπεία, συνίσταται κατά περίπτωση και σύμφωνα με την κρίση του θεράποντα ιατρού για απώλεια βάρους, καθώς και για διατήρηση της απώλειας βάρους, σε άτομα με δείκτη μάζας σώματος ΔΜΣ ≥ 30 ή με δείκτη μάζας σώματος ΔΜΣ ≥ 27 kg/m2 και με συνοσηρότητες, ώστε να υποστηριχθεί η υγιεινοδιαιτητική παρέμβαση.
Η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας με φαρμακευτική αγωγή σύμφωνα με προϋποθέσεις αποτελεί επικουρικό μέτρο στη διαιτητική αγωγή και τη σωματική άσκηση και δεν υποκαθιστά την υγιεινοδιαιτητική παρέμβαση.
Η συνταγογράφηση αποζημιούμενης φαρμακευτικής αγωγής για την παχυσαρκία μέσω του θεραπευτικού πρωτοκόλλου για την παχυσαρκία, προβλέπεται με φαρμακευτικά σκευάσματα που πληρούν τις προϋποθέσεις έγκρισης αποζημίωσης και αφορά:
- Στις περιπτώσεις φαρμάκων με εγκεκριμένες από τον Ε.Ο.Φ. φαρμακευτικές ενδείξεις για την παχυσαρκία.
- Εντός των συγκεκριμένων περιορισμών έγκρισης και αποζημίωσης των φαρμάκων, όπως αυτές εκάστοτε ορίζονται από την Επιτροπή Αξιολόγησης και Αποζημίωσης Φαρμάκων Ανθρώπινης Χρήσης (ΕΑΑΦΑΧ), συμπεριλαμβανομένων των περιορισμών της ηλικίας, του δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ), των συνοσηροτήτων και της διάρκειας αγωγής, όπως αυτοί αναλυτικά περιγράφονται στους περιορισμούς του Καταλόγου Αποζημιούμενων Φαρμάκων (Κ.Α.Φ.).
- Εντός των περιορισμών του νέου ή επικαιροποιημένου διαγνωστικού και θεραπευτικού πρωτοκόλλου για την παχυσαρκία, όπως αυτό αναρτάται στην ιστοσελίδα του υπουργείου Υγείας.
Η συνταγογράφηση σκευασμάτων με ένδειξη για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας τα οποία έχουν ενταχθεί στο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης ως μη αποζημιούμενα, γίνεται με χρήση του θεραπευτικού πρωτοκόλλου, αλλά με 100% συμμετοχή του ασφαλισμένου.
Σε περίπτωση μη ανταπόκρισης στη φαρμακευτική αγωγή, η φαρμακοθεραπεία πρέπει να διακόπτεται.
Επιπλέον Πληροφορίες
Ειδήσεις υγείας σήμερα
Ι. Βαρδακαστάνης: Το αναπηρικό κίνημα συνεχίζει να αγωνίζεται και να διεκδικεί
Ενδυνάμωση των ασθενών: Καμπάνια ευαισθητοποίησης για την ενίσχυση υιοθέτησης της περιτοναϊκής κάθαρσης στην Ελλάδα
Ποιες τροφές αυξάνουν την καλή χοληστερόλη