Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότεροι άνθρωποι στρέφονται στη σωστή και καθαρή διατροφή. Η φροντίδα της υγείας μας μέσα από την τροφή είναι κάτι υπέροχο, όταν όμως αυτή η ενασχόληση γίνεται εμμονή, μπορεί να οδηγήσει σε μια κατάσταση γνωστή ως ορθορεξία. Η ορθορεξία δεν αφορά την ποσότητα του φαγητού, αλλά την ποιότητά του. Δηλαδή, δεν περιορίζετε πόσο τρώτε, αλλά επιλέγετε με αυστηρούς κανόνες τι επιτρέπεται και τι όχι.

Σταδιακά, αυτή η εμμονή μπορεί να επηρεάσει την καθημερινότητά σας, τη σχέση σας με τους άλλους, αλλά και την υγεία σας.

Πώς εκδηλώνεται η ορθορεξία;

Αυτό που διαφοροποιεί την ορθορεξία από μια απλή προσήλωση στη διατροφή είναι η απουσία μέτρου και η ψυχική επιβάρυνση που προκαλεί. Αν έχετε αρχίσει να αποφεύγετε συστηματικά ολόκληρες ομάδες τροφών, να αισθάνεστε άγχος όταν δεν ξέρετε τι θα φάτε ή να καταναλώνετε πολύ χρόνο διαβάζοντας ετικέτες και προετοιμάζοντας ασφαλή (για τα κριτήριά σας) φαγητά, τότε ίσως να αναγνωρίζετε κάποια σημάδια ορθορεξίας. Συχνά, όσοι επηρεάζονται:

  • Απορρίπτουν ό,τι δεν θεωρούν “καθαρό” ή “σωστό”.
  • Σταδιακά περιορίζουν όλο και περισσότερες τροφές.
  • Ανησυχούν έντονα για συστατικά ή μεθόδους παρασκευής.
  • Νιώθουν ενοχή ή άγχος όταν καταναλώσουν κάτι εκτός κανόνων.
  • Αποφεύγουν κοινωνικές περιστάσεις επειδή δεν έχουν έλεγχο στο τι φαγητό θα σερβιριστεί.
  • Επικεντρώνονται υπερβολικά στο τι τρώνε οι άλλοι, κρίνοντας αν είναι σωστό ή λάθος.

Η ορθορεξία μπορεί να φαίνεται αρχικά σαν μια υγιεινή επιλογή, όμως η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Έχει συνέπειες που επηρεάζουν τόσο το σώμα, όσο και το μυαλό:

  • Υποσιτισμός: Όταν αποκλείετε ολόκληρες ομάδες τροφών (υδατάνθρακες, λιπαρά, ζάχαρη), κινδυνεύετε να στερηθείτε βασικά θρεπτικά συστατικά.
  • Σωματικά προβλήματα: Η έλλειψη βιταμινών και μετάλλων μπορεί να επηρεάσει την ενέργεια, την αντοχή, τα οστά και την καρδιά.
  • Επεισόδια υπερφαγίας: Όσο πιο πολύ απαγορεύετε κάτι, τόσο μεγαλώνει η επιθυμία. Αν κάποια στιγμή σπάσετε τους κανόνες σας, είναι πιθανό να καταναλώσετε υπερβολικές ποσότητες, ακολουθούμενες από έντονα αισθήματα ενοχής.
  • Συναισθηματική καταπόνηση: Η συνεχής ενασχόληση με το φαγητό δημιουργεί άγχος, ενοχές και έναν φαύλο κύκλο αυτοκριτικής.
  • Κοινωνική απομόνωση: Τα γεύματα είναι μέρος της κοινωνικής ζωής. Όταν αποφεύγετε συνεχώς συναντήσεις επειδή δεν υπάρχει το σωστό φαγητό ή επειδή δεν θέλετε να μπείτε στη διαδικασία να συζητήσετε τις διατροφικές επιλογές σας με άλλους, είναι πολύ πιθανό να υπάρξουν επιπτώσεις στην κοινωνική σας ζωή.

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο;

Η ορθορεξία μπορεί να εμφανιστεί σε οποιονδήποτε. Ωστόσο, είναι πιο συχνή σε άτομα με ιστορικό διατροφικών διαταραχών, με τάσεις τελειομανίας ή ανάγκη για έλεγχο, αλλά και σε όσους έχουν έντονο άγχος ή ιδιαίτερα αυστηρή στάση απέναντι στον εαυτό τους. Η διαρκής έκθεση σε “τέλεια” σώματα και αυστηρούς κανόνες διατροφής στα social media ενισχύει αυτή την πίεση. 

Τρόποι να αντιμετωπίσετε την ορθορεξία και να σπάσετε τον φαύλο κύκλο

Αν αναγνωρίζετε κάποια από αυτά τα σημάδια στον εαυτό σας, είναι σημαντικό να κάνετε ένα βήμα πίσω και να επανεκτιμήσετε τη σχέση σας με το φαγητό. Μερικές συμβουλές που θα σας βοηθήσουν είναι οι εξής:

  • Να θυμίζετε στον εαυτό σας ότι καμία τροφή από μόνη της δεν καθορίζει την υγεία σας.
  • Δώστε έμφαση στην ισορροπία των γευμάτων σας και όχι στην τελειότητα.
  • Επιτρέπετε στον εαυτό σας ευελιξία και (κυρίως) απόλαυση στο φαγητό.
  • Εντάξτε ξανά στη διατροφή σας τροφές που έχετε αποκλείσει άσκοπα.
  • Αναζητήστε υποστήριξη, αν νιώθετε ότι η κατάσταση ξεφεύγει από τον έλεγχό σας.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Κουραμπιέδες, μελομακάρονα και μια αίσθηση ανεκπλήρωτου
Το πρώτο και μοναδικό βιο - ομοειδές φάρμακο για την πολλαπλή σκλήρυνση μπαίνει στις ΗΠΑ
Ι. Βαρδακαστάνης: Το αναπηρικό κίνημα συνεχίζει να αγωνίζεται και να διεκδικεί