Ένας υγιεινός τρόπος ζωής μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης χρόνιων ασθενειών όπως ο καρκίνος, οι καρδιαγγειακές παθήσεις και ο διαβήτης τύπου 2. Αλλά πώς μπορεί να καταγραφεί και να αξιολογηθεί επιστημονικά ένας "υγιεινός τρόπος ζωής";

Ερευνητές του γερμανικού Κέντρου Έρευνας για τον Καρκίνο (DKFZ) συνέκριναν συστηματικά 13 λεγόμενες "βαθμολογίες τρόπου ζωής". Ανέλυσαν ποιες από αυτές προβλέπουν καλύτερα τον κίνδυνο ασθένειας.

Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι ορισμένες απλές βαθμολογίες τρόπου ζωής είναι κατάλληλες όχι μόνο για την εκτίμηση μεμονωμένων ασθενειών, αλλά και για την αξιολόγηση του γενικού κινδύνου χρόνιων ασθενειών και της σχετικής θνησιμότητας.

Τι είναι οι δείκτες τρόπου ζωής; Οι ερευνητές εννοούν επιστημονικά ανεπτυγμένα συστήματα αξιολόγησης που καταγράφουν πόσο υγιεινή είναι η συμπεριφορά ενός ατόμου – με βάση διάφορους γνωστούς παράγοντες κινδύνου.

Ανάλογα με τον δείκτη, λαμβάνονται υπόψη, για παράδειγμα, η καπνιστική συμπεριφορά, το σωματικό βάρος, ο βαθμός σωματικής άσκησης, η διατροφή και η κατανάλωση αλκοόλ.

Για κάθε έναν από αυτούς τους παράγοντες απονέμεται μια βαθμολογία – όσο πιο υγιεινή είναι η συμπεριφορά, τόσο υψηλότερη είναι η βαθμολογία.

Το άθροισμα δίνει μια συνολική τιμή, η οποία μπορεί να ερμηνευθεί ως μέτρο της «υγείας του τρόπου ζωής". Διαφορετικές βαθμολογίες σταθμίζουν αυτές τις μεμονωμένες συνιστώσες με διαφορετικό τρόπο ή λαμβάνουν υπόψη πρόσθετες πτυχές, όπως τις συνήθειες ύπνου, τις κοινωνικές επαφές ή τους δείκτες φλεγμονής.

"Αυτές οι βαθμολογίες τρόπου ζωής είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για να καταστεί ορατό o ατομικός κίνδυνος για τις λεγόμενες "μη μεταδοτικές" ασθένειες – για την έρευνα, την πρόληψη και, ενδεχομένως, και στην καθημερινή κλινική πρακτική", εξηγεί ο επικεφαλής της μελέτης Michael Hoffmeister, επιδημιολόγος στο DKFZ.

Αλλά τι προσφέρουν οι μεμονωμένες βαθμολογίες; Ο Hoffmeister και η ομάδα του το διερεύνησαν αυτό με μια προοπτική ανάλυση, βασισμένη σε δεδομένα από 76.399 άτομα από την βρετανική βιοτράπεζα, τα οποία παρακολουθήθηκαν για μια περίοδο 10,5 ετών κατά μέσο όρο.

Οι ερευνητές συνέκριναν τη σχέση 13 διαφορετικών βαθμολογιών τρόπου ζωής με την εμφάνιση και τη θνησιμότητα από καρκίνο, καρδιαγγειακές παθήσεις και διαβήτη τύπου 2.

Τα αποτελέσματα: Σε όλες τις βαθμολογίες που εξετάστηκαν, οι υψηλότερες τιμές συσχετίζονταν με χαμηλότερο κίνδυνο χρόνιων παθήσεων. Ιδιαίτερα ισχυρή ήταν η συσχέτιση με τον διαβήτη τύπου 2, ακολουθούμενη από τις καρδιαγγειακές παθήσεις και τον καρκίνο.

Καλύτερες βαθμολογίες: HLS και CDRI

Δύο δείκτες ξεχώρισαν ιδιαίτερα: ο "Healthy Lifestyle Score" (HLS) που αναπτύχθηκε στο DKFZ και ο "Chronic Disease Risk Index" (CDRI). Και οι δύο αποδείχθηκαν ιδιαίτερα κατάλληλοι για την πρόβλεψη του συνολικού κινδύνου για χρόνιες ασθένειες και θνησιμότητα. Περιλαμβάνουν βασικούς παράγοντες κινδύνου, όπως το κάπνισμα και ο δείκτης μάζας σώματος (BMI) - δύο παράγοντες των οποίων η σημασία συχνά υποτιμάται.

"Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι απλές, σαφώς δομημένες βαθμολογίες με λίγα, αλλά σημαντικά στοιχεία - όπως το κάπνισμα και το υπερβολικό βάρος – είναι ιδιαίτερα προγνωστικές", λέει η Jie Ding, πρώτη συγγραφέας της τρέχουσας δημοσίευσης.

Απαίτηση για ενιαίες συστάσεις

Επί του παρόντος, υπάρχουν πολλές βαθμολογίες τρόπου ζωής με διαφορετικές προτεραιότητες και κριτήρια – κάτι που μπορεί να προκαλέσει σύγχυση τόσο στους ειδικούς όσο και στον πληθυσμό. Ως εκ τούτου, οι ερευνητές υποστηρίζουν την ανάπτυξη μιας ενιαίας, τεκμηριωμένης βαθμολογίας τρόπου ζωής, η οποία θα μπορούσε να καθιερωθεί ως πρότυπο εργαλείο για την πρόληψη πολλών χρόνιων ασθενειών.

"Μπορέσαμε να δείξουμε ότι ορισμένες βαθμολογίες τρόπου ζωής που έχουν αναπτυχθεί για μια ασθένεια είναι επίσης κατάλληλες για την εκτίμηση του κινδύνου άλλων ασθενειών", λέει ο Michael Hoffmeister.

"Οι οργανισμοί που ασχολούνται με την πρόληψη του καρκίνου, των καρδιαγγειακών παθήσεων και του διαβήτη θα μπορούσαν έτσι να εκτιμήσουν ταυτόχρονα τον κίνδυνο εμφάνισης πολλών ασθενειών με τη βοήθεια ενός συστήματος αξιολόγησης".

Αυτό θα διευκόλυνε την επικοινωνία και θα βοηθούσε τον πληθυσμό να εκτιμήσει ευκολότερα την υγεία του και να τη βελτιώσει με πιο στοχευμένο τρόπο.

Πηγές:
Γερμανικό Κέντρο Έρευνας για τον Καρκίνο

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Ι. Βαρδακαστάνης: Το αναπηρικό κίνημα συνεχίζει να αγωνίζεται και να διεκδικεί
Ενδυνάμωση των ασθενών: Καμπάνια ευαισθητοποίησης για την ενίσχυση υιοθέτησης της περιτοναϊκής κάθαρσης στην Ελλάδα
Ποιες τροφές αυξάνουν την καλή χοληστερόλη