Τεστ εγκυμοσύνης: Οδηγός για γυναίκες – όσα πρέπει να γνωρίζετε

Η διάγνωση της εγκυμοσύνης αποτελεί ένα από τα πιο κρίσιμα και συναισθηματικά φορτισμένα σημεία στην πορεία κάθε γυναίκας. Τα τεστ εγκυμοσύνης, είτε πρόκειται για τεστ ούρων είτε για τεστ αίματος, έχουν εξελιχθεί σημαντικά και προσφέρουν πλέον εξαιρετικά υψηλή ακρίβεια. Ωστόσο, υπάρχουν αρκετές λεπτομέρειες που συχνά παραβλέπονται και που μπορούν να βοηθήσουν μια γυναίκα να κατανοήσει καλύτερα τα αποτελέσματά τους.

Ακολουθεί ένας πλήρης οδηγός που εξηγεί πότε πρέπει να κάνουμε τεστ εγκυμοσύνης, ποια είναι τα όρια θετικότητας, ποια είναι η πιθανότητα σφαλμάτων, τι δείχνει η χοριακή στο αίμα και πότε γίνεται ορατός ο ενδομήτριος σάκος με υπερηχογράφημα.

Τεστ χοριακής στο αίμα (β-hCG)

Η β-χοριακή γοναδοτροπίνη (β-hCG) είναι η ορμόνη που παράγεται από το αναπτυσσόμενο έμβρυο αμέσως μετά την εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου στο ενδομήτριο.
Το τεστ αίματος είναι η πιο αξιόπιστη μέθοδος για τη διάγνωση της εγκυμοσύνης:

Ευαισθησία: Ανιχνεύει τιμές από 1–5 mIU/ml.
Πότε γίνεται: Μπορεί να ανιχνεύσει εγκυμοσύνη ήδη από 7–10 ημέρες μετά τη σύλληψη, δηλαδή ακόμη και 3–4 ημέρες πριν από την αναμενόμενη περίοδο.
Αξιοπιστία: Πολύ υψηλή, με ελάχιστα ψευδώς αρνητικά όταν γίνει την κατάλληλη χρονική στιγμή.
Κόστος: Συνήθως 10–15 € σε ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα (χωρίς παραπεμπτικό).

Πιθανότητες ψευδών αποτελεσμάτων

Ψευδώς αρνητικά: Αν γίνει πολύ νωρίς, πριν ανέβει η χοριακή.
Ψευδώς θετικά: Μπορεί να εμφανιστούν σε γυναίκες που έχουν λάβει φάρμακα που περιέχουν hCG (π.χ. σε κύκλους υποβοηθούμενης αναπαραγωγής), σε ορισμένους σπάνιους όγκους ή αμέσως μετά από αποβολή.

Τεστ εγκυμοσύνης ούρων

Τα τεστ ούρων είναι πιο απλά και φθηνά, χρησιμοποιούνται στο σπίτι και βασίζονται στην ανίχνευση της χοριακής στα ούρα. Η χοριακή εμφανίζεται αρχικά στο αίμα και λίγες ώρες έως 1–2 ημέρες αργότερα και στα ούρα, οπότε τα τεστ ούρων χρειάζονται ελαφρώς μεγαλύτερες συγκεντρώσεις για να γίνουν θετικά.

Ευαισθησία: Συνήθως 20–25 mIU/ml.
Πότε να γίνεται: Προτείνεται να γίνεται όταν υπάρχει τουλάχιστον 7–10 ημέρες καθυστέρηση της περιόδου, ώστε να μειωθεί η πιθανότητα ψευδώς αρνητικού αποτελέσματος.
Αξιοπιστία: Υψηλή εφόσον γίνει την κατάλληλη στιγμή (άνω του 99% για θετικά αποτελέσματα).

Πιθανότητες ψευδών αποτελεσμάτων

Ψευδώς αρνητικά: Συμβαίνουν συχνά αν το τεστ γίνει πολύ νωρίς ή αν τα ούρα είναι πολύ αραιά.
Ψευδώς θετικά: Μπορούν να συμβούν αν έχουν χορηγηθεί φάρμακα που περιέχουν hCG (π.χ. για πρόκληση ωορρηξίας). Για τον λόγο αυτό, στις θεραπείες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, καλό είναι να περιμένουμε τουλάχιστον 15 ημέρες μετά την εμβρυομεταφορά.

Σχόλιο για τα τεστ που δείχνουν «εβδομάδες κύησης»

Ορισμένα ψηφιακά τεστ επιχειρούν να εκτιμήσουν πόσων εβδομάδων είναι η εγκυμοσύνη με βάση το επίπεδο της χοριακής στα ούρα. Ωστόσο:

Η τιμή της χοριακής διαφέρει σημαντικά μεταξύ των γυναικών.
Οι ενδείξεις «1–2» ή «2–3 εβδομάδες» είναι καθαρά ενδεικτικές.
Ο μόνος αξιόπιστος τρόπος υπολογισμού της ηλικίας της κύησης είναι το υπερηχογράφημα στο πρώτο τρίμηνο.

Συσχέτιση επιπέδων χοριακής με τα υπερηχογραφικά ευρήματα

Η χοριακή διπλασιάζεται κατά κανόνα περίπου κάθε 48 ώρες στις πρώτες εβδομάδες της κύησης.
Η παρουσία ή απουσία ευρημάτων στο υπερηχογράφημα εξαρτάται τόσο από τα επίπεδα χοριακής όσο και από την εμπειρία και τον εξοπλισμό:

Με τιμές β-hCG περίπου 1000–1500 mIU/ml, σε υπερηχογράφους μέσου επιπέδου, αναμένεται να αρχίσει να διαφαίνεται ο ενδομήτριος σάκος.
Σε σύγχρονες, υψηλής ανάλυσης συσκευές, αυτό μπορεί να γίνει ακόμη και γύρω στις 1000 mIU/ml.
Όταν οι τιμές φτάσουν 2500 mIU/ml ή περισσότερο, ακόμη και λιγότερο έμπειρος υπερηχογραφιστής θα πρέπει να είναι σε θέση να εντοπίσει ενδομήτριο σάκο.

Πρώιμη διάγνωση εξωμητρίου κύησης

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι:

Το γεγονός ότι δεν φαίνεται ενδομήτριος σάκος όταν η β-hCG είναι χαμηλή δεν σημαίνει αυτόματα ότι δεν υπάρχει εγκυμοσύνη.
Με χαμηλές τιμές (120–300–400 mIU/ml) είναι εφικτό να διαγνωστεί εξωμήτριος κύηση με ειδική τεχνική και πολύ μεγάλη εμπειρία, ειδικά όταν η κύηση βρίσκεται στο τελικό τμήμα της σάλπιγγας.
Με άλλα λόγια, ακόμη και σε χαμηλές τιμές χοριακής μπορεί να αναγνωριστούν άμεσα ή έμμεσα σημεία εξωμητρίου, χωρίς να περιμένουμε να ανέβει η χοριακή.
Αν δεν υπάρχουν σημεία εξωμητρίου, τότε συνήθως αναμένουμε τιμές >1000–1500 mIU/ml για να επιβεβαιώσουμε ενδομήτριο σάκο.

Συμπερασματικά

Το τεστ αίματος είναι το πιο ευαίσθητο και αξιόπιστο μέσο διάγνωσης της εγκυμοσύνης.
Τα τεστ ούρων είναι εύκολα και οικονομικά, αλλά χρειάζονται προσοχή στη σωστή χρονική στιγμή.
Η εκτίμηση εβδομάδων από τα τεστ ούρων δεν είναι αξιόπιστη και δεν υποκαθιστά το υπερηχογράφημα.
Η παρακολούθηση της αύξησης της χοριακής και η συσχέτισή της με τα υπερηχογραφικά ευρήματα είναι καθοριστικής σημασίας για την έγκαιρη διάγνωση και τον αποκλεισμό εξωμητρίου κύησης.