Χωρίς ένδειξη πραγματοποιείται το 15,6% των αξονικών τομογραφιών στην Ελλάδα, ποσοστό που είναι από τα υψηλότερα στην Ευρώπη.

Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει το προεδρείο της Ελληνικής Ακτινολογικής Εταιρείας, με με βάση μελέτη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό European Radiology. 

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε 125 ιατρικά κέντρα από 7 χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Μάλιστα, η χώρα μας βρέθηκε στη χειρότερη θέση με το 15,6% των αξονικών να θεωρούνται τελείως χωρίς ένδειξη! 

Ένδειξη για πραγματοποίηση αξονικής τομογραφίας

Πράσινο (απόλυτη) - Κίτρινο (μερικώς σωστή) - Κόκκινο (χωρίς ένδειξη)

Τι σημαίνει

Ο πρόεδρος της Ελληνικής Ακτινολογικής Εταιρείας Αθανάσιος Χαλαζωνίτης (φωτογραφία κάτω) εξηγεί στο iatronet.gr τα εξής:

"Η έρευνα αναφέρεται σε μαγνητικές που δεν είναι ενδεδειγμένες. Για παράδειγμα, εάν ένας ασθενής έχει παραπεμπτικό για αξονική από τον ΕΟΠΥΥ λόγω ζάλης ή πονοκέφαλου, μπορεί να μην ενδείκνυται η συγκεκριμένη εξέταση. Αυτό δεν ισχύει, βέβαια, εάν ο ασθενής αναφέρει πτώση".

Σύμφωνα με τον κ. Χαλαζωνίτη, για να παραπεμφθεί για εξέταση ο γιατρός πρέπει να έχει την κλινική εικόνα, το ιστορικό και το ατομικό ιστορικό (ηλικία, εγκυμοσύνη) του ασθενή.

Ο πρόεδρος της Ακτινολογικής Εταιρείας υπογραμμίζει πως το εύρημα δεν συνδέεται με την ασφάλεια των διαγνωστικών εργαστηρίων, τα οποία αδειοδοτούνται από τον "Δημόκριτο". Τονίζει, δε, πως όλα τα παραπάνω δεν ισχύουν στον προληπτικό έλεγχο.

Εκστρατεία 

Με αφορμή την έρευνα, η HERCA (Heads of the EuropeanRadiological Protection Competent Authorities) ενεργοποιεί την πανευρωπαϊκή εκστρατεία ενημέρωσης με κεντρικό σύνθημα: "Επιλέγω την κατάλληλη απεικονιστική εξέταση για τον ασθενή μου"!

Η εκστρατεία υποστηρίζεται από 21 ευρωπαϊκές χώρες, ανάμεσά τους και η Ελλάδα. Στόχος είναι η ευαισθητοποίηση των επαγγελματιών Υγείας και του κοινού, για τη συνετή και ορθολογική χρήση των ιατρικών απεικονιστικών εξετάσεων.

Τα οφέλη για τους ασθενείς είναι πολλαπλά:

  • Η σωστή διάγνωση μέσω της κατάλληλης εξέτασης.
  • Η έναρξη της κατάλληλης θεραπείας χωρίς καθυστέρηση.
  • Η αποφυγή περιττών εξετάσεων που δεν προσφέρουν κανένα κλινικό όφελος και εκθέτουν σε μη αναγκαία ακτινοβολία.

Στη χώρα μας συμμετέχει η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας με τη δημοσιοποίηση του ενημερωτικού υλικού στην ελληνική γλώσσα, έχοντας συμβάλει και στο στάδιο ανάπτυξής του. Το υλικό που είναι διαθέσιμο σε πολλές γλώσσες, καθώς και οι σύνδεσμοι των αρμόδιων αρχών των χωρών που συμμετέχουν στην πρωτοβουλία αυτή, είναι διαθέσιμα στον ιστότοπο του HERCA.

Πρωτόκολλα

Η Ελληνική Ακτινολογική Εταιρεία, ως θεσμικός επιστημονικός φορέας της ειδικότητας της Ακτινολογίας και των Ελλήνων ιατρών ακτινολόγων, συμμετέχει ενεργά στην πρωτοβουλία αυτή, προωθώντας την ιατρικά επιστημονικά κατάλληλη παραπομπή από τον κλινικό ιατρό (μέσω των διαγνωστικών πρωτοκόλλων), τη βελτιστοποίηση της απεικονιστικής πρακτικής (με την παρουσία ιατρού ακτινολόγου κατά τη διάρκεια της εξέτασης είτε με φυσική παρουσία ή εξ αποστάσεως σε πραγματικό χρόνο) και την προστασία του ασθενούς από την περιττή έκθεση σε ιοντίζουσα ακτινοβολία (σε συνεργασία με λοιπούς επαγγελματίες Υγείας).

Η εκστρατεία εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο της ορθολογικής ιατρικής απεικόνισης (Justification in Medical Imaging) και αποτελεί κοινή ευρωπαϊκή δράση για την ενίσχυση της ακτινοπροστασίας και την προαγωγή της ποιότητας και της ασφάλειας στις ιατρικές υπηρεσίες.

Η μελέτη πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του χρηματοδοτούμενου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή έργου EU-JUST-CT. Οι ερευνητές έλεγξαν 6.734 ανώνυμες παραπομπές για αξονική τομογραφία σε 125 κέντρα στο Βέλγιο, τη Δανία, την Εσθονία, τη Φινλανδία, την Ελλάδα, την Ουγγαρία και τη Σλοβενία. 

Σε κάθε χώρα, δύο ακτινολόγοι βαθμολόγησαν ανεξάρτητα την καταλληλότητα κάθε εξέτασης χρησιμοποιώντας το σχετικό Οδηγό της Ευρωπαϊκής Ακτινολογικής Εταιρείας (ESR iGuide) και σημείωσαν τυχόν προτεινόμενες εναλλακτικές λύσεις με βάση τις παρουσιαζόμενες ενδείξεις. 

Καταλληλότητα

Χρησιμοποιήθηκε διαιτησία σε περίπτωση που οι ελεγκτές διαφωνούσαν. Οι συσχετίσεις μεταξύ του ποσοστού καταλληλότητας και του τύπου του ιδρύματος, της ηλικίας και του φύλου του ασθενούς, της κατάστασης του ασθενούς ως νοσηλευόμενου ή εξωτερικού ασθενούς, της ανατομικής περιοχής και της ειδικότητας του παραπέμποντος ιατρού εξετάστηκαν στατιστικά σε κάθε χώρα.

Το μέσο ποσοστό καταλληλότητας ήταν 75%, που κυμαίνονταν από 58% στην Ελλάδα έως 86% στη Δανία. Υψηλότερα ποσοστά συσχετίστηκαν με δημόσια νοσοκομεία, νοσηλευόμενους ασθενείς και παραπομπές από ειδικούς. Υπήρχε διακύμανση στην καταλληλότητα ανά χώρα και ανατομική περιοχή, ηλικία και φύλο του ασθενούς. Συνήθεις εναλλακτικές συστάσεις για εξετάσεις περιλάμβαναν μαγνητική τομογραφία, ακτινογραφία και υπερηχογράφημα.

Η μελέτη παρείχε πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με τα πρότυπα χρήσης στον πραγματικό κόσμο και εντόπισε ευκαιρίες για βελτιστοποίηση των πρακτικών και μείωση των κλινικών και δημογραφικών ανισοτήτων στη χρήση της αξονικής τομογραφίας.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Κουραμπιέδες, μελομακάρονα και μια αίσθηση ανεκπλήρωτου
Το πρώτο και μοναδικό βιο - ομοειδές φάρμακο για την πολλαπλή σκλήρυνση μπαίνει στις ΗΠΑ
Ι. Βαρδακαστάνης: Το αναπηρικό κίνημα συνεχίζει να αγωνίζεται και να διεκδικεί