Μια συστηματική έρευνα με χαμηλής δόσης αξονική τομογραφία (Low-dose-CT) στο στήθος, την κοιλιά και τη λεκάνη σε συνδυασμό με εξετάσεις κοπράνων και αίματος οδήγησε σε μια μελέτη στη διάγνωση καρκίνου σε έναν στους 12 ασθενείς που είχαν επισκεφτεί τον οικογενειακό τους γιατρό με μη ειδικά συμπτώματα.

Σύμφωνα με την έκθεση στο "The Lancet Primary Care" οι βρετανοί γιατροί διαπίστωσαν επίσης υψηλότερο ποσοστό τυχαίων ευρημάτων, τα οποία μπορεί να προκαλέσουν ανησυχία στους ασθενείς και να τους επιβαρύνουν με περαιτέρω εξετάσεις.

Υπάρχουν συμπτώματα όπως αιμόπτυση ή αιμορραγία από τον ορθό, τα οποία πάντα οδηγούν σε αναζήτηση καρκίνου. Αυτή περιορίζεται τότε σε μια συγκεκριμένη περιοχή του σώματος.

Πολύ πιο συχνά, όμως, υπάρχουν ασθενείς με ασαφή συμπτώματα, στα οποία η σχέση με τον καρκίνο δεν είναι σαφής και δεν υπάρχει καμία ένδειξη για την πιθανή περιοχή της νόσου.

Σε αυτούς τους ασθενείς, συνήθως δεν γίνεται αναζήτηση όγκου. Αυτό συμβάλλει στο να διαγνωσθούν ορισμένες μορφές καρκίνου πολύ αργά.

Το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2017 το πρόγραμμα SCAN-Pathway ("Suspected CANcer") με σκοπό να καλύψει αυτό το διαγνωστικό κενό.

Στο πρόγραμμα συμπεριλήφθηκαν ασθενείς άνω των 40 ετών, οι οποίοι παρουσίασαν σε σύντομο χρονικό διάστημα απροσδόκητη απώλεια βάρους (κατά μέσο όρο 8 κιλά σε 55 ημέρες), ανεξήγητη κόπωση, συνεχή ναυτία ή απώλεια όρεξης, νέους άτυπους πόνους ή ανεξήγητα αποτελέσματα εργαστηριακών εξετάσεων, ή σε ασθενείς στους οποίους η "διαίσθηση" του γιατρού υποδείκνυε ότι ο ασθενής του ενδέχεται να έχει καρκίνο.

Στους ασθενείς αυτούς πραγματοποιήθηκε σε εξειδικευμένο κέντρο μια χαμηλής δόσης αξονική τομογραφία θώρακα, κοιλιάς και πυέλου με σκιαγραφικό. Οι εργαστηριακές εξετάσεις περιελάμβαναν γενική αίματος, ταχύτητα καθίζησης ερυθροκυττάρων, εξετάσεις για C-αντιδρώσα πρωτεΐνη, ουρία, ηλεκτρολύτες, κρεατινίνη, HbA1c, θυρεοειδοτρόπο ορμόνη, ηπατικές τιμές, καθώς και για τον καρκινικό δείκτη CA125 στις γυναίκες και PSA στους άνδρες.

Επίσης, επαναλήφθηκε η εξέταση κοπράνων για αίμα. Σε περίπτωση υποψίας, πραγματοποιήθηκαν περαιτέρω εξετάσεις.

Όπως αναφέρει η ομάδα του Brian Nicholson από το "Nuffield Department of Primary Care Health Sciences" του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, σε 423 από τους 4.823 ασθενείς (8,8 %) διαγνώστηκε καρκίνος. Οι όγκοι εντοπίστηκαν κυρίως στους πνεύμονες (19,8 %), στο πάγκρεας (11,0 %), στο παχύ έντερο (10,0 %), στο μαστό (8,2 %) και στους λεμφαδένες (μη Hodgkin λέμφωμα 7,9 %).

Συχνότερα, η υποψία επιβεβαιώθηκε σε ανεξήγητα εργαστηριακά αποτελέσματα με θετική προγνωστική αξία (PPV) 12,5 %. Σε συνδυασμό με ναυτία ή απώλεια όρεξης, η τιμή αυτή αυξήθηκε στο 18,5 %. Από τις εξετάσεις για καρκίνο, ο καρκινικός δείκτης CA125 είχε την υψηλότερη PPV με 29,7 %. Συνήθως υποδείκνυε καρκίνο στο πάγκρεας, στους πνεύμονες, στις ωοθήκες, στο έντερο και στο μαστό.

Οι περισσότερες περιπτώσεις καρκίνου ήταν ήδη σε προχωρημένο στάδιο κατά τη διάγνωση: 18,9 % στο στάδιο III και 48,0 % στο στάδιο IV. Ωστόσο, το 38,5 % των ασθενών, δηλαδή ένας στους τρεις, υποβλήθηκε σε θεραπεία με θεραπευτικό σκοπό.

Σε 527 ασθενείς (10,9 %) διαγνώστηκε μη καρκινική νόσος: Συχνότερα ήταν γαστροδωδεκαδακτυλίτιδα (6,7 %), ακολουθούμενη από χολολιθίαση (4,3 %), αναιμία από έλλειψη σιδήρου (3,3 %), συστηματικές ασθένειες του συνδετικού ιστού όπως σύνδρομο Sicca ή ρευματική πολυμυαλγία (3,2 %) ή λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος (3,0 %).

Ο καρκινικός έλεγχος θα μπορούσε να έχει ωφελήσει και αυτούς τους ασθενείς. Ωστόσο, υπήρχαν και συχνά τυχαία ευρήματα.

Σε 933 ασθενείς (19,3 %) τα ευρήματα αυτά θεωρήθηκαν κλινικά σημαντικά και, ως εκ τούτου, χρήσιμα για περαιτέρω διερεύνηση.

Τα πιο συχνά ήταν οι πνευμονικοί όζοι (27,7 %), ακολουθούμενοι από ασβεστοποιήσεις των καρδιακών βαλβίδων (9,3 %) και ασαφείς μάζες στη μήτρα (8,7 %).

Ιδιαίτερα οι πνευμονικοί όζοι αποτελούν διαγνωστικό δίλημμα, καθώς η ακριβής διερεύνηση απαιτεί βιοψία, η οποία ενέχει κινδύνους.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Ι. Βαρδακαστάνης: Το αναπηρικό κίνημα συνεχίζει να αγωνίζεται και να διεκδικεί
Ενδυνάμωση των ασθενών: Καμπάνια ευαισθητοποίησης για την ενίσχυση υιοθέτησης της περιτοναϊκής κάθαρσης στην Ελλάδα
Ποιες τροφές αυξάνουν την καλή χοληστερόλη