Σύμφωνα με εκτιμήσεις, στη Γερμανία ζουν περίπου 1,84 εκατομμύρια άτομα με άνοια, ενώ το 2024 πέθαναν 62.000 άτομα με την ασθένεια.

Ωστόσο, στην πραγματικότητα η άνοια δεν είναι μια ασθένεια που απειλεί τη ζωή. Επικίνδυνες - και συχνά αιτία θανάτου - είναι οι δευτερογενείς ή συνοδευτικές ασθένειες, οι οποίες εμφανίζονται λόγω της άνοιας ή διαγιγνώσκονται πολύ αργά.

Ο όρος "άνοια" περιλαμβάνει μια ομάδα ασθενειών που έχουν ως αποτέλεσμα την απώλεια μνήμης. Αυτό συνοδεύεται από απώλεια μνήμης και απώλεια λόγου, αλλά και σωματική κατάπτωση.

Η πιο συχνή μορφή είναι η νόσος Αλτσχάιμερ, με ποσοστό 60%. Όσο προχωρά η ασθένεια, τόσο πιο εξαρτημένοι γίνονται οι πάσχοντες.

Αυτό μπορεί να οδηγήσει και σε κατάκλιση. Η ευπάθεια σε λοιμώξεις αυξάνεται και μπορεί γρήγορα να γίνει απειλητική για τη ζωή. Έτσι, οι ασθενείς συχνά πεθαίνουν από αυτές τις συνοδευτικές ή δευτερογενείς ασθένειες. Ποιες είναι αυτές, ενημερώνει η Alzheimer Forschung Initiative (Πρωτοβουλία Έρευνας για το Αλτσχάιμερ) σε σχετική ανακοίνωση.

Σύμφωνα με αυτή, η πιο συχνή αιτία θανάτου είναι η πνευμονία, η οποία εμφανίζεται στο ήμισυ των ατόμων με άνοια κατά τις τελευταίες εβδομάδες της ζωής τους. Η αιτία δεν είναι πάντα μια λοίμωξη. Λόγω των διαταραχών κατάποσης που προκαλεί η ασθένεια, μπορεί να εμφανιστεί η λεγόμενη πνευμονία από εισρόφηση, όταν σάλιο, τροφή ή υγρά εισέρχονται στην τραχεία και προκαλούν φλεγμονή.

Ωστόσο, οι λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος εμφανίζονται επίσης με συχνότητα μεγαλύτερη από τον μέσο όρο. Το πρόβλημα δεν είναι η ίδια η λοίμωξη, καθώς αυτή είναι εύκολα θεραπεύσιμη.

Ωστόσο, οι πάσχοντες συχνά δεν μπορούν να ερμηνεύσουν ή να επικοινωνήσουν τα συμπτώματά τους. Έτσι, μπορεί να συμβεί μια λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος να εξελιχθεί σε σοβαρή σήψη, η οποία συνήθως έχει θανατηφόρο κατάληξη.

Επίσης, οι πτώσεις είναι συχνές στους ασθενείς με άνοια. Η μυϊκή δύναμη μειώνεται ήδη στα αρχικά στάδια της νόσου και αυξάνει τον κίνδυνο πτώσεων και καταγμάτων. Μια παρατεταμένη νοσηλεία, ενδεχομένως σε συνδυασμό με αναισθησία, συμβάλλει σε περαιτέρω σωματική και πνευματική εξασθένιση.

Αλλά και χρόνιες ασθένειες όπως ο διαβήτης, η υπέρταση ή η δυσλιπιδαιμία μπορούν να οδηγήσουν σε εγκεφαλικό επεισόδιο ή καρδιακό έμφραγμα, εάν δεν υπάρχει ή είναι ανεπαρκής η ιατρική παρακολούθηση.

Επιπλέον, η εξασθενημένη ανοσολογική άμυνα καθιστά τους ασθενείς πιο ευάλωτους σε ιογενείς λοιμώξεις, όπως η γρίπη ή ο κορωνοϊός.

Όταν δεν είναι πλέον δυνατή η πρόσληψη τροφής και υγρών

Πολλοί ασθενείς καταναλώνουν με την πάροδο του χρόνου όλο και λιγότερη τροφή και υγρά, ενημερώνει η πρωτοβουλία. Αυτό μπορεί να έχει διάφορους λόγους. Η κατάποση είναι δύσκολη ή απλώς αρνούνται να προσλάβουν τροφή.

Για τους συγγενείς αυτό είναι συνήθως δύσκολο να το αντέξουν. Ωστόσο, οι ασθενείς δεν πρέπει να πεθαίνουν από πείνα ή δίψα. Αντίθετα, αυτές οι αλλαγές αποτελούν μέρος της φυσιολογικής διαδικασίας του θανάτου, η οποία παρατηρείται και σε άλλα άτομα που δεν πάσχουν από άνοια. Το σώμα χρειάζεται λιγότερη ενέργεια, επειδή οι λειτουργίες του μειώνονται σταδιακά.

Επιθετικότητα ή πόνος;

Όσο προχωρά η άνοια, τόσο πιο δύσκολο είναι για τους ασθενείς να εκφράσουν τα παράπονά τους ή τις ανάγκες τους. Έτσι, ο πόνος μπορεί να εκδηλώνεται με ανησυχία, επιθετικότητα, στεναγμούς ή γκρίνια, σύμφωνα με την ανακοίνωση.

Αυτό σημαίνει ότι οι φροντιστές πρέπει να είναι προσεκτικοί και να κατανοούν σωστά τα αντίστοιχα σημάδια, ώστε ο πόνος και οι λοιμώξεις να αναγνωρίζονται και να αντιμετωπίζονται εγκαίρως.

Στις κατευθυντήριες γραμμές για τη θεραπεία ατόμων με άνοια, από τον Φεβρουάριο του 2025 συνιστάται η παρηγορητική ανακούφιση του πόνου στο τέλος της ζωής.

Ωστόσο, ο χρόνος έναρξης της παρηγορητικής φροντίδας διαφέρει από άτομο σε άτομο. Η έγκαιρη αντιμετώπιση του θέματος μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη συνεκτίμηση των επιθυμιών των ασθενών.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Ι. Βαρδακαστάνης: Το αναπηρικό κίνημα συνεχίζει να αγωνίζεται και να διεκδικεί
Ενδυνάμωση των ασθενών: Καμπάνια ευαισθητοποίησης για την ενίσχυση υιοθέτησης της περιτοναϊκής κάθαρσης στην Ελλάδα
Ποιες τροφές αυξάνουν την καλή χοληστερόλη