Της ΣΟΦΙΑΣ ΝΕΤΑ

Ανησυχία δημιουργούν τα δεδομένα για την οστεοπόρωση στη χώρα μας, καθώς μελέτη έδειξε ότι στις γυναίκες κάτω των 50 ετών, δηλαδή γυναίκες πολύ νέες που δεν έχουν μπει στην εμμηνόπαυση, το 35,4% έχει ήδη ελαττωμένη οστική μάζα.

Στο σύνολο του γυναικείου ελληνικού πληθυσμού άνω των 50 ετών (2.400.000, απογραφή 2003), το 35% έχουν οστεοπόρωση.

Είναι επίσης ανησυχητικό ότι το 51% των Ελληνίδων άνω των 50 ετών, που είχε ήδη μπει στην εμμηνόπαυση, δεν είχε κάνει μέτρηση οστικής πυκνότητας, ενώ στις περισσότερες αγροτικές και ορεινές περιοχές της πατρίδας μας, το 48% αγνοούσε τελείως το γεγονός και συμμετείχε τυχαία στη μελέτη.

Οποιοσδήποτε έχει πάθει ένα τουλάχιστον κάταγμα χαμηλής βίας στο παρελθόν, σε οποιοδήποτε σημείο του σκελετού του, έχει υψηλό κίνδυνο οστεοπόρωσης. Στην Ελλάδα, το 32% των γυναικών άνω των 50 ετών αναφέρει ότι έχει υποστεί ένα κάταγμα στο παρελθόν.

Τα στοιχεία προέρχονται από μεγάλη επιδημιολογική μελέτη για την οστεοπόρωση, η οποία πραγματοποιείται με πρωτοβουλία του Ελληνικού Συλλόγου Υποστήριξης Ασθενών με Οστεοπόρωση.

Στη μελέτη συμμετέχουν 10.000 γυναίκες πανελλαδικά, τα στατιστικά δε αυτής, που αξιολογούνται από το Εργαστήριο Έρευνας Μυοσκελετικών Παθήσεων του Πανεπιστημίου Αθηνών, αποτελούν τα πρώτα επιδημιολογικά στοιχεία για την οστεοπόρωση στην Ελλάδα.

Από τα μέχρι τώρα δεδομένα, προκύπτει – μεταξύ άλλων – ότι το 20% των γυναικών μπαίνει στην εμμηνόπαυση με ήδη προϋπάρχουσα οστεοπόρωση, ενώ στην ηλικία των 70 ετών περισσότερες από τις μισές Ελληνίδες έχουν εγκατεστημένη οστεοπόρωση.

Αναφορά στα στοιχεία αυτά, στη σημασία της πρόληψης και της έγκαιρης διάγνωσης καθώς και στις νέες εξελίξεις στη θεραπεία, έκαναν σε συνέντευξη τύπου οι Δρ. Γεώργιος Λυρίτης, Καθηγητής Ορθοπεδικής & Διευθυντής Εργαστηρίου Έρευνας Παθήσεων Μυοσκελετικού Συστήματος Πανεπιστημίου Αθηνών.

– Πρόεδρος Ελληνικού Ιδρύματος Οστεοπόρωσης, Δρ. Γεώργιος Τροβάς, Ενδοκρινολόγος – Επιστημονικός Συνεργάτης Εργαστηρίου Έρευνας Παθήσεων Μυοσκελετικού Συστήματος Πανεπιστημίου Αθηνών – Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Μεταβολισμού των Οστών και κα.

Μέμη Τσεκούρα, Πρόεδρος Ελληνικού Συλλόγου Υποστήριξης Ασθενών με Οστεοπόρωση, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Κατά της Οστεοπόρωσης (20 Οκτωβρίου).

Αναφερόμενος στη ‘σιωπηλή επιδημία’, την οστεοπόρωση, ο κ. Λυρίτης επεσήμανε ότι πρόκειται για ένα παγκόσμιο πρόβλημα. Κάθε χρόνο – εξήγησε – συμβαίνουν περίπου 1,6 εκατομμύριο κατάγματα ισχίου παγκοσμίως. Έως το 2050, ο αριθμός αυτός ενδέχεται να κυμανθεί από 4,5 έως 6,3 εκατομμύρια.

Στις γυναίκες άνω των 45, η οστεοπόρωση προσμετρά περισσότερες μέρες παραμονής στο νοσοκομείο σε σχέση με άλλες ασθένειες, συμπεριλαμβανομένου του διαβήτη και του εμφράγματος του μυοκαρδίου. Εκτιμάται πως μόνο ένα στα τρία σπονδυλικά κατάγματα γίνονται κλινικά αντιληπτά, ενώ οι γυναίκες που εμφανίζουν σπονδυλικό κάταγμα, βρίσκονται σε ουσιαστικό κίνδυνο για επιπρόσθετο κάταγμα μέσα στον επόμενο χρόνο.

Όπως τόνισε ο καθηγητής, η πρόληψη της οστεοπόρωσης, όπως και όλων των άλλων χρόνιων νοσημάτων που αφορούν πολύ μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού πρέπει να γίνεται με κρατική μέριμνα, δίνοντας έμφαση:

  • στη σωστή ανάπτυξη των οστών στη νεανική ηλικία (διατροφή σε ασβέστιο και άσκηση)
  • στην έγκαιρη διάγνωση (μέτρηση της οστικής μάζας), και  στην προληπτική θεραπεία και στην καλή άσκηση και διατροφή κατά τη μετεμμηνοπαυσιακή ηλικία
  • Τέλος, σύμφωνα με τον καθηγητή, η πολιτεία και η ευρύτερη οικογένεια πρέπει να προστατεύουν τα υπερήλικα άτομα από τις πτώσεις, που συνήθως οφείλονται σε κακές συνθήκες χώρων, οδών, συγκοινωνίας, κ.λπ.

Ελπίδα στους πάσχοντες δίνουν οι εξελίξεις στον τομέα της αντιμετώπισης του προβλήματος.

Μεταξύ αυτών, περιλαμβάνεται το ζολεδρονικό οξύ (Aclasta), ένα επαναστατικό φάρμακο, το οποίο, εδώ και μερικές μέρες, είναι διαθέσιμο στην Ελληνική αγορά. Το νέο αυτό φαρμακευτικό σκεύασμα, σε αντίθεση με τις υπάρχουσες θεραπείες, χορηγείται μόνο μια φορά το χρόνο, συμβάλλοντας σημαντικά στη συμμόρφωση των ασθενών και παρέχοντας ταυτοχρόνως μακροχρόνια προστασία κατά των καταγμάτων.

Μελέτη σε περισσότερες από 7.700 γυναίκες έδειξε ότι το ζολεδρονικό οξύ μείωσε τα σπονδυλικά κατάγματα κατά 70% και τα κατάγματα ισχίου, τα οποία σχετίζονται με σημαντική θνητότητα στα ηλικιωμένα άτομα, κατά 41%. Πρόσφατα δημοσιευμένη μελέτη σε ασθενείς με κάταγμα ισχίου δείχνει ότι το ζολεδρονικό οξύ ελάττωσε τα επόμενα οστεοπορωτικά κατάγματα κατά 35% και τη θνησιμότητα κατά 28%

Πρόληψη και οι Παράγοντες Κινδύνου

Αναφερόμενος στις δυνατότητες πρόληψης, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Μεταβολισμού των Οστών, Δρ. Γεώργιος Τροβάς, τόνισε ότι η φετινή Παγκόσμια Ημέρα Οστεοπόρωσης συμπίπτει με την ολοκλήρωση μίας σημαντικής προσπάθειας καταξιωμένων ερευνητών από όλο τον κόσμο, υπό την αιγίδα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), για τον υπολογισμό του ατομικού κινδύνου κατάγματος μίας γυναίκας ή ενός άνδρα στην επόμενη δεκαετία.

Το μοντέλο πρόληψης – είπε – βρίσκεται στην τελική του επεξεργασία και έγινε γνωστό ότι οι κυριότεροι παράγοντες κινδύνου ενός μελλοντικού κατάγματος, εκτός της οστικής πυκνότητας, είναι η ηλικία, οικογενειακό ιστορικό κατάγματος του ισχίου, η χρήση κορτικοστεροειδών, το κάπνισμα, η χρήση οινοπνευματωδών (πάνω από δύο μονάδες ημερησίως) και η ρευματοειδής αρθρίτιδα.

Η κυρία Μέμη Τσεκούρα, Πρόεδρος του Ελληνικού Συλλόγου Υποστήριξης Ασθενών με Οστεοπόρωση, που αριθμεί 5.500 και πλέον μέλη, ανακοίνωσε ότι – στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας – θα πραγματοποιηθούν ποικίλες παράλληλες δράσεις οι οποίες πλαισιώνονται κάτω από το κεντρικό μήνυμα:

Ενεργοποιήσου, Ενημερώσου, Πρόλαβε
Η σκελετική μας υγεία είναι πολύτιμη

Οι δράσεις αυτές περιλαμβάνουν εκστρατείες ενημέρωσης, με ενημερωτικά έντυπα και αφίσες, τηλεοπτικές / ραδιοφωνικές εκπομπές και ημερίδες ενημέρωσης, με στόχο να παρέχουν ισοδύναμες υπηρεσίες ενημέρωσης για τη σημασία της φροντίδας της σκελετικής μας υγείας, σε όλους τους πολίτες της ελληνικής επικράτειας είτε αυτοί βρίσκονται σε μεγάλες πόλεις είτε σε απομακρυσμένα μέρη και οι οποίες θα διαρκέσουν όλο το χρόνο.

Αρχή τους θα αποτελέσουν η ειδική εκδήλωση, το Σάββατο, 20 Οκτωβρίου, στην Πλατεία Συντάγματος (10 το πρωί έως τις 2 το μεσημέρι) και η ολοήμερη ημερίδα, την Τετάρτη 24 Οκτωβρίου 2007 στην Θεσσαλονίκη, που θα πραγματοποιηθεί στο Ηλέκτρα Palace.

Ο εορτασμός της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας Οστεοπόρωσης με κεντρικό θέμα ‘Παράγοντες κινδύνου για οστεοπόρωση – χρονιά αφύπνισης για την υγεία των οστών μας’ έχει ως κύρια μηνύματα – κατά ηλικία – τα εξής:

  • Για τους νέους, θετικές δράσεις: άσκηση, σωστή διατροφή, αποφυγή του καπνίσματος, της κατανάλωσης αλκοόλ και αποφυγή της ανορεξίας
  • Για τις προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, να αναγνωρίσουν εάν έχουν παθητικούς παράγοντες κινδύνου (παράγοντες κινδύνου, οι οποίοι δεν μπορούν να αλλάξουν αλλά που θα πρέπει να είμαστε ενήμεροι γι αυτούς, όπως είναι η κληρονομικότητα, προηγούμενο κάταγμα, λεπτός σκελετός)
  • Για τις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, οι οποίες διατρέχουν το μεγαλύτερο κίνδυνο, να κάνουν σωστή διατροφή και να ασκούνται
  • Για τους άνδρες, να έχουν υπόψη ότι μοιράζονται κάποιους από τους ίδιους παράγοντες κινδύνου με τις γυναίκες. Επιπλέον, τα χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης μπορούν να οδηγήσουν σε οστεοπόρωση στους άνδρες με παρόμοιο τρόπο όπως η εμμηνόπαυση στις γυναίκες.
    Οστεοπόρωση, η ‘σιωπηλή’ επιδημία

Λέξεις και αριθμοί

Η οστεοπόρωση οφείλεται στην προοδευτική απώλεια του οστίτη ιστού, τη διατάραξη της αρχιτεκτονικής του, τη μείωση της αντοχής ακόμα και στις συνήθεις λειτουργίες του σκελετού και επομένως στην εμφάνιση παθολογικών καταγμάτων.

Η εμφάνιση των παθολογικών αυτών καταγμάτων, δηλαδή της θραύσης των οστών με ασήμαντες πτώσεις ή και ακόμα χωρίς κανένα τραυματισμό, γίνεται σε προχωρημένο στάδιο του νοσήματος.
3 στους 4 υπερήλικες έχουν σοβαρό πρόβλημα οστεοπόρωσης.

Το 85% των ατόμων ηλικίας μεγαλύτερης των 70 ετών, βρέθηκε ότι πέφτει μία τουλάχιστον φορά τον χρόνο.
Η οστεοπόρωση και κυρίως τα κατάγματα, επηρεάζουν την ποιότητα ζωής ακόμα και μετά την ίασή τους. Είναι σίγουρο ότι μετά από ένα κάταγμα μειώνεται η κινητικότητα και λειτουργικότητα των ατόμων.

Το πρόβλημα οξύνεται στις μεγαλύτερες ηλικίες.

Τα σπονδυλικά κατάγματα προκαλούν παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης, κύφωση (καμπούρα) και πόνο. Οι συνέπειες αυτές οδηγούν τα άτομα σε κοινωνική απομόνωση.

Το 50% των Ελληνίδων ενοχλούνται πολύ από τις αλλαγές που έχουν γίνει στο σώμα τους, ενώ το 35% δήλωσε ότι ενοχλείται λίγο.

Άσκηση και ενασχόληση με φυσικές δραστηριότητες. Και εδώ τα αποτελέσματα είναι απογοητευτικά, καθώς το 82% δήλωσαν ότι δεν αθλούνται ποτέ ή αθλούνται σπάνια. Το 5,3% ασκούνται μία έως δύο ώρες την εβδομάδα και μόνο το 5,5% περισσότερες από δύο ώρες σε εβδομαδιαία βάση.

Από τη μελέτη φάνηκε, επίσης, το μέγεθος του προβλήματος της κακής διατροφής των νέων Ελληνίδων (γυναίκες μικρότερες των 50 ετών), καθώς μόνο το 32% παίρνει καθημερινά τις απαραίτητες ποσότητες ασβεστίου.

Στις γυναίκες άνω των 45, η οστεοπόρωση προσμετρά περισσότερες μέρες παραμονής στο νοσοκομείο σε σχέση με άλλες ασθένειες, συμπεριλαμβανομένου του διαβήτη και του εμφράγματος του μυοκαρδίου.
Εκτιμάται πως μόνο ένα στα τρία σπονδυλικά κατάγματα γίνονται κλινικά αντιληπτά.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Επίσκεψη Κυριάκου Μητσοτάκη στο ΚΑΤ
Συμβουλές αυτοφροντίδας που θα κάνουν τη διαφορά
Κ. Νταλούκας: Καθησυχαστικός για τα κρούσματα λοίμωξης από παρβοϊό