Το φάρμακο δεν είναι καταναλωτικό αγαθό. Γι αυτό η προμήθειά του απαιτεί τη νομιμοποιητική συνδρομή των ιατρών δια της συνταγογράφησης που οφείλει να γίνεται εις γνώσιν των ασθενών και να προηγείται της προμήθειας των φαρμάκων.

Τον τελευταίο καιρό όμως, αυτοί οι νομιμοποιητικοί όροι συχνά αναιρούνται καθώς όπως υποστηρίζουν παράγοντες από τον χώρο της υγείας, πέραν του χρόνιου προβλήματος της προμήθειας φαρμάκων χωρίς συνταγή, έχουν πολλαπλασιαστεί και τα περιστατικά συνταγογράφησης φαρμάκων ερήμην των ασφαλισμένων.

Γεγονός που επιβεβαιώνει περίτρανα ο εκτροχιασμός της φαρμακευτικής δαπάνης με φετινή εκτίμηση (προ clawback) στα 2,8-3 δισ. ευρώ, ενώ την ίδια στιγμή βασιλεύουν οι παράλληλες εξαγωγές με τις ελλείψεις να έχουν χτυπήσει κόκκινο. Επί της ουσίας μιλάμε πια για νομιμοποίηση της υπερκατανάλωσης φαρμάκων.

Μετά την κατάργηση των βιβλιαρίων υγείας, η δυνατότητα πλαστής συνταγογράφησης δεν απαιτεί παρά μόνο έναν ΑΜΚΑ, και πρόθυμους παρόχους υγείας να αισχροκερδήσουν εις βάρος του δημόσιου συστήματος υγείας και κάποτε των ανυποψίαστων ασθενών. Τραγικότητα που μεγεθύνεται αν αναλογιστεί κανείς ότι "αγνοείται" ο ακριβής αριθμός των ΑΜΚΑ που κυκλοφορούν στην αγορά με ότι αυτό συνεπάγεται.

Μολονότι το ΑΜΚΑ πρωτοεμφανίστηκε το 1993 –επί Σιούφα- η αποτυχία του μέτρου ήταν παταγώδης λόγω της ανύπαρκτης επικοινωνίας και κυρίως της απουσίας χρήσεων του. Είναι η ηλεκτρονική συνταγογράφηση αυτή που έδωσε σάρκα και οστά στον ΑΜΚΑ από το 2011 και μετά.

 Ωστόσο, όπως υποστηρίζεται, μολονότι τα βιβλιάρια υγείας επιβεβαίωναν την φυσική παρουσία του ασθενή στο γιατρό - δεδομένο που επίσης λοξοδρόμησε στην διαδρομή με άφαντους μεν ασθενείς αλλά βουνό βιβλιαρίων στα φαρμακεία – η κατάργησή τους είναι προς την σωστή κατεύθυνση, καθώς η ψηφιοποίηση των πάντων όπως επιβεβαιώνει και η διεθνής πρακτική είναι προς όφελος της υγείας σε όλα τα επίπεδα και σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα του φαρμάκου.

 Στη βάση αυτού του οφέλους και ως φυσική απόρροια του ΑΜΚΑ ξεκίνησε και η ηλεκτρονική συνταγογράφηση το 2012, καθιστώντας την συνταγή άφθαρτη. Από την πρώτη στιγμή έδειξε ότι το συγκεκριμένο μέτρο ήταν ικανό να τιθασεύσει την υπερσυνταγογράφηση. Τον πρώτο μήνα εφαρμογή της στο 1,5 εκατ. ασφαλισμένους του ΟΑΕΕ (Οκτώβριος-Νοέμβριος 2010) η μείωση της δαπάνης στο ασφαλιστικό ταμείο ήταν κατακόρυφη. Το μηνιαίο κόστος από 25 εκατ. ευρώ έπεσε με την ηλεκτρονική συνταγογράφηση στα 12-13 εκατ. ευρώ, ο αριθμός των συνταγών από 300.000 περιορίστηκε στις 200.000 και το μέσο κόστος της συνταγής από 80 ευρώ μειώθηκε στα 48 ευρώ. Επίτευγμα που μπορεί να αποδοθεί εξολοκλήρου στο φόβο του ελέγχου και στις επικείμενες κυρώσεις στις περιπτώσεις των αναίτιων συνταγών.

 Το πρώτο αυτό σωστό βήμα έχασε στην πορεία τον προσανατολισμό του με αποτέλεσμα να οπισθοδρομούμε -ψηφιακώς αυτή τη φορά- προς το 2009, με τους ελέγχους να βρίσκονται στην σφαίρα της φαντασίας και τις διασταυρώσεις δεδομένων να παραμένουν ζητούμενο. Η ύπαρξη μόνο του ΑΜΚΑ δεν αποτελεί δικλείδα ασφαλείας, ούτε για το σύστημα ούτε για την δαπάνη και βεβαίως ούτε για τον ασθενή.

 Υπό τη σκέπη αυτών των δεδομένων, η εφαρμογή ψηφιακών λύσεων για οικονομίες κλίμακος αλλά και περισσότερη ασφάλεια δείχνει να είναι μονόδρομος αν θέλουμε να δούμε ένα σύστημα με σαφή όρια χωρίς γκρίζες ζώνες παρανομίας. Ακριβώς όπως συμβαίνει στο εξωτερικό όπου οι ψηφιακές λύσεις θεωρούνται αυτονόητες επιλογές.

Σύμφωνα με τον νευρολόγο κ. Μιχάλη Κούτρα, που εισηγήθηκε τη μεταρρύθμιση της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης τέως πρόεδρο του ΟΠΑΔ-ΤΥΔΚΥ "το sms προς τον ασθενή με την αποστολή ενός pin που πρέπει να δοθεί στον ιατρό για να προχωρήσει η συνταγογράφηση, είναι μια πολύ καλή εκδοχή αλλά δεν στερείται μειονεκτημάτων. Αν μιλήσουμε με όρους καθαρά τεχνολογικούς, η καλύτερη λύση είναι το τσιπάκι, όπως στα οικόσιτα ζώα. Εφαρμόζεται ήδη εθελοντικά στη Σουηδία. Είναι όμως έτοιμη η κοινωνία να δεχθεί κάτι τέτοιο;

Προφανώς, τα διάφορα σενάρια ψηφιακής νομιμοποίησης έχουν όλα ενδιαφέρον και πρέπει να αναλυθούν τεχνολογικά, οικονομικά και πολιτικά. Στη Φινλανδία πχ που η FineID Card έχει πολλαπλές χρήσεις ανάλογα με τα πιστοποιητικά που εγκαθίστανται σ’ αυτήν (ταυτότητα, διαβατήριο, υγεία κλπ) τα πλεονεκτήματα αυξάνουν. Επίσης, στην ΕΕ υπάρχει η κάρτα ασφάλισης ασθένειας (EKAA), άρα κάποια κάρτα για κάποια χρόνια τουλάχιστον, θα υπάρχει. Κάποια στιγμή όμως θα πρέπει να γίνει ένας συμβιβασμός ανάμεσα στις ανάγκες, το τέλειο και το εφικτό".

 

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Κουραμπιέδες, μελομακάρονα και μια αίσθηση ανεκπλήρωτου
Το πρώτο και μοναδικό βιο - ομοειδές φάρμακο για την πολλαπλή σκλήρυνση μπαίνει στις ΗΠΑ
Ι. Βαρδακαστάνης: Το αναπηρικό κίνημα συνεχίζει να αγωνίζεται και να διεκδικεί