Αγγλικός όρος

brain

Ορισμός

Μεγάλη, μαλακή μάζα νευρικού ιστού που εμπεριέχεται στο κρανίο. Το κρανιακό τμήμα του κεντρικού νευρικού συστήματος.

ΑΝΑΤΟΜΙΑ: Ο εγκέφαλος αποτελείται από νευρώνες (νευρικά κύτταρα) και νευρογλοία ή υποστηρικτικά κύτταρα. Ο εγκέφαλος αποτελείται από φαιά και λευκή ουσία. Η φαιά ουσία αποτελείται κυρίως από τα κυτταρικά σώματα των νεύρων και είναι συγκεντρωμένη στον εγκεφαλικό φλοιό, στους πυρήνες και στα βασικά γάγγλια. Η λευκή ουσία αποτελείται από τους νευρίτες, οι οποίοι σχηματίζουν οδούς που συνδέουν τμήματα του εγκεφάλου μεταξύ τους και με τον νωτιαίο μυελό.
Τα κύρια τμήματα του εγκεφάλου είναι ο εγκεφαλικός φλοιός, ο θάλαμος, ο υποθάλαμος, η παρεγκεφαλίδα και το εγκεφαλικό στέλεχος (προμήκης μυελός, γέφυρα και μεσεγκέφαλος). Το βάρος του εγκέφαλου και του νωτιαίου μυελού ανέρχεται περίπου σε 1350-1400 γρ., εκ των οποίων το 2% αποτελεί το βάρος του νωτιαίου μυελού. Η παρεγκεφαλίδα αντιπροσωπεύει περίπου το 85% του βάρους του εγκεφάλου. Λοβοί: μετωπιαίος, βρεγματικός, ινιακός, κροταφικός, νησιδιακός (Rail). Αδένες: υπόφυση, κωνάριο. Μεμβράνες μήνιγγες -σκληρή μήνιγγα (εξωτερικά), αραχνοειδής μήνιγγα (μεσαία) και χοριοειδής μήνιγγα (εσωτερικά). Νεύρα: κρανιακά.



Υποδιαιρέσεις του εγκεφάλου είναι: (1) ο διεγκέφαλος, περιλαμβανομένου του επιθαλάμου, του θαλάμου και του υποθαλάμου (οπτικό χίασμα, φαιό φύμα και τα μαστία του εγκεφάλου), (2) ο μυελεγκέφαλος, περιλαμβανομένων των τετραδύμων σωμάτων, της καλύπτρας, των εγκεφαλικών σκελών και του προμήκη μυελού, (3) ο μετεγκέφαλος, περιλαμβανομένης της παρεγκεφαλίδας και της γέφυρας, (4) ο τηλεγκέφαλος, περιλαμβανομένου του ρινικού εγκεφάλου, των ραβδωτών σωμάτων και του εγκεφαλικού φλοιού. Κοιλίες οι κοιλότητες του εγκεφάλου είναι η πρώτη και η δεύτερη πλάγια κοιλία, οι οποίες βρίσκονται στα εγκεφαλικά ημισφαίρια, η τρίτη κοιλία του διεγκεφάλου και η τέταρτη κοιλία, οπισθίως του προμήκη μυελού και της γέφυρας. Η πρώτη και η δεύτερη επικοινωνούν με την τρίτη διαμέσου των διακοιλιακών τρημάτων, η τρίτη με την τέταρτη διαμέσου του υδραγωγού του Sylvius, η τέταρτη με τον υπαραχνοειδή χώρο διαμέσου των δύο τρημάτων του Luschka και του τμήματος Magendie. Οι κοιλίες είναι γεμάτες με εγκεφαλονωτιαίο υγρό, το οποίο σχηματίζεται από τα χοριοειδή πλέγματα στα τοιχώματα και τις οροφές των κοιλιών.

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ: Ο εγκέφαλος είναι το πρωτεύον κέντρο ρύθμισης και συντονισμού των δραστηριοτήτων του οργανισμού. Τα αισθητικά ερεθίσματα λαμβάνονται διαμέσου κεντρομόλων νεύρων και καταχωρούνται ως αισθήσεις, που είναι η βάση της αντίληψης. Αποτελεί την έδρα της συνείδησης, της σκέψης, της μνήμης, της λογικής, της κρίσης και του συναισθήματος. Τα κινητικά ερεθίσματα μεταβιβάζονται διαμέσου φυγόκεντρων νεύρων στους μυς και τους αδένες, εκλύοντας τις δραστηριότητες. Μέσω αντανακλαστικών κέντρων διατηρείται ο αυτόματος έλεγχος των δραστηριοτήτων του σώματος. Τα πιο κύρια αντανακλαστικά κέντρα είναι το καρδιακό, το αγγειοκινητικό και το αναπνευστικό κέντρο στον προμήκη μυελό, τα οποία ρυθμίζουν την κυκλοφορία και την αναπνοή.

Συνώνυμο

encephalon

Ετυμολογία

(Αγγλ. Σαξ. braegen)