Αγγλικός όρος

cardiac tamponade

Ορισμός

Μια επικίνδυνη κατάσταση στην οποία αυξημένες ενδοπερικαρδιακές πιέσεις εξασθενούν την πλήρωση της καρδιάς κατά την διαστολή.

Ο επιπωματιομός μπορεί να προκύψει από τραυματισμούς στην καρδιά ή στα μεγάλα αγγεία, από καρδιακή ρήξη, ή από άλλες καταστάσεις που παράγουν μεγάλες περικαρδιακές εκχύσεις. Εάν το υγρό συσσωρεύεται ταχέως, μόλις 250 ml μπορούν να εξασθενήσουν την πλήρωση της καρδιάς. Αργή συσσώρευση, όπως στην περικαρδιακή έκχυση που σχετίζεται με καρκίνο, ίσως δεν παράγει άμεσα σημεία και συμπτώματα επειδή το ινώδες τοίχωμα του περικαρδιακού σάκου μπορεί σταδιακά να διαταθεί για να χωρέσει 1 με 2 L υγρού.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ: Ο καρδιακός επιπωματισμός μπορεί να είναι ιδιοπαθής (Σύνδρομο Dressier) ή να προκύψει από κάποια από τις ακόλουθες αιτίες: έκχυση (σε καρκίνο, βακτηριακές μολύνσεις, φυματίωση, και σπανίως οξύ ρευματικό πυρετό), αιμορραγία από τραύμα (όπως πληγές από πυροβολισμό ή μαχαίρωμα στο στήθος, διάτρηση με καθετήρα κατά τη διάρκεια καρδιακού ή κεντρικού φλεβικού καθετηριασμού ή ύστερα από εγχείρηση καρδιάς), αιμορραγία από μη τραυματικές αιτίες (όπως ρήξη της καρδιάς ή των μεγάλων αγγείων, ή αντιθρομβωτική θεραπεία σε ασθενή με περικαρδίτιδα), ιογενής, μετακτινική, ή ιδιοπαθής περικαρδίτιδα, οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, αντίδραση σε φάρμακα (προκαϊναμίδη, υδραλαζίνη, μινοξιδίλη, ισονιαζίδη, πενικιλλίνη, μεθυλσεργίδη, και ντονορουμπικίνη) ή διαταραχές του συνδετικού ιστού (όπως ρευματοειδής αρθρίτιδα, συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, ρευματικός πυρετός, αγγειίτιδα, και σκληρόδερμα).

ΔΙΑΓΝΩΣΗ: Ο καρδιακός επιπωματισμός υποδεικνύεται από ακτινογραφία θώρακος (ελαφρώς διευρυμένο μεσοθωράκιο και μεγέθυνση του καρδιακού σχήματος), ΗΚΓ (μειωμένο εύρος του QRS, ηλεκτρικές εναλλαγές του P κύματος, του συμπλόκου QRS, και του Τ κύματος και γενικευμένη ανύψωση του τμήματος ST), και παρακολούθηση της πνευμονικής αρτηριακής πίεσης (αυξημένη η πίεση του δεξιού κόλπου, η διαστολική πίεση της δεξιάς κοιλίας και η πίεση της κεντρικής φλέβας). Η οριστική διάγνωση γίνεται με ηχωκαρδιογραφία, ή MRI ή CT θώρακος.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ: Η αντιμετώπιση προσανατολίζεται προς την ανακούφιση της ενδοπερικαρδιακής πίεσης και καρδιακής συμπίεσης, απομακρύνοντας το συσσωρευμένο αίμα ή υγρό. Η περικαρδιοκέντηση (αναρρόφηση με βελόνα της περικαρδιακής κοιλότητας) ή η δημιουργία ενός περικαρδιακού ανοίγματος χειρουργικά («ένα παράθυρο») βελτιώνει δραματικά την συστηματική αρτηριακή πίεση και την καρδιακή παροχή. Σε ασθενείς με κακοήθη επιπωματισμό, μπορεί να δημιουργηθεί ένα άνοιγμα υποβοηθούμενο από μπαλόνι στο περικάρδιο (αποκαλούμενο «περικαρδιοτομή μπαλονιού»).

ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ: Ο ασθενής εκτιμάται για ιστορικό διαταραχών που προκαλούν επιπωματισμό και για συμπτώματα όπως θωρακικό άλγος και δύσπνοια. Άλλες ενδείξεις περιλαμβάνουν ορθόπνοια, εφίδρωση, άγχος, ανησυχία, και ωχρότητα ή κυάνωση. Οι φλέβες του λαιμού είναι ύποπτες για διόγκωση. Οι περιφερικοί παλμοί ψηλαφώνται για ταχύτητα και αδυναμία. Το ήπαρ ψηλαφείται και επικρούεται για ηπατομεγαλία. Το πρόσθιο θωρακικό τοίχωμα επικρούεται για μια ευρεία περιοχή αμβλύτητας. Και ακροάται η πίεση του αίματος για μειωμένη αρτηριακή πίεση, παράδοξο παλμό ( μια ανώμαλη εισπνευστική πτώση μεγαλύτερη από 15 mm Hg σε συστηματική αρτηριακή πίεση), και πίεση με παλμό περιορισμένου εύρους. Οι καρδιακοί ήχοι μπορεί να είναι βύθιοι. Μία καρδιά με εξασθενημένους ήχους συνήθως συνοδεύει μόνο σοβαρό επιπωματισμό και παρατηρείται μέσα σε λεπτά από τον επιπωματισμό (όπως στην καρδιακή ρήξη ή στο τραύμα). Οι πνεύμονες είναι καθαροί.

Ο ασθενής εκτιμάται για ιστορικό διαταραχών που προκαλούν επιπωματισμό και για συμπτώματα όπως θωρακικό άλγος και δύσπνοια. Άλλες ενδείξεις περιλαμβάνουν ορθόπνοια, εφίδρωση, άγχος, ανησυχία, και ωχρότητα ή κυάνωση. Οι φλέβες του λαιμού είναι ύποπτες για διόγκωση. Οι περιφερικοί παλμοί ψηλαφώνται για ταχύτητα και αδυναμία. Το ήπαρ ψηλαφείται και επικρούεται για ηπατομεγαλία. Το πρόσθιο θωρακικό τοίχωμα επικρούεται για μια ευρεία περιοχή αμβλύτητας. Και ακροάται η πίεση του αίματος για μειωμένη αρτηριακή πίεση, παράδοξο παλμό ( μια ανώμαλη εισπνευστική πτώση μεγαλύτερη από 15 mm Hg σε συστηματική αρτηριακή πίεση), και πίεση με παλμό περιορισμένου εύρους. Οι καρδιακοί ήχοι μπορεί να είναι βύθιοι. Μία καρδιά με εξασθενημένους ήχους συνήθως συνοδεύει μόνο σοβαρό επιπωματισμό και παρατηρείται μέσα σε λεπτά από τον επιπωματισμό (όπως στην καρδιακή ρήξη ή στο τραύμα). Οι πνεύμονες είναι καθαροί.

Όταν εμφανισθούν αυτές οι ενδείξεις, ο ασθενής μεταφέρεται σε μονάδα εντατικής θεραπείας αμέσως, για αιμοδυναμική παρακολούθηση και υποστήριξη. Ινότροπα φάρμακα, ενδοφλέβια διαλύματα για την διατήρηση της πίεσης του αίματος του ασθενούς και οξυγόνο χορηγούνται σαν απαραίτητα.

Ο ασθενής προετοιμάζεται για εισαγωγή κεντρικής γραμμής, περικαρδιοκέντηση, θωρακοτομή ή άλλα θεραπευτικά μέτρα όπως υποδεικνύεται. Παρέχονται σύντομες εξηγήσεις των διαδικασιών και των αναμενόμενων αισθήσεων. Ο ασθενής καθησυχάζεται για την ελάττωση του άγχους. Ο ασθενής παρατηρείται για μείωση της κεντρικής φλεβικής πίεσης σε συνδυασμό με μία αύξηση στην πίεση του αίματος μετά τη θεραπεία, που υποδεικνύει ανακούφιση της καρδιακής συμπίεσης.

Εάν ο ασθενής δεν είναι οξέως πάσχων, ενημερώνεται για την κατάσταση, συμπεριλαμβανομένων της αιτίας και της θεραπείας. Η σημαντικότητα της αναφοράς οποιασδήποτε επιδείνωσης των συμπτωμάτων τονίζεται.

Συνώνυμο

pericardial tamponade