Αγγλικός όρος

Mendel′s laws

Ορισμός

[Gregor Johann Mendel, Αυστριακός μοναχός, 1822-1884]. Οι νόμοι που διέπουν την γενετική μεταβίβαση επικρατούντων και υπολειπόμενων χαρακτηριστικών. Μελετώντας προσεκτικά τα κληρονομικά χαρακτηριστικά των μοσχομπίζελων, ο Mendel εξήγησε τη μετάδοση συγκεκριμένων χαρακτηριστικών από τη μία γενιά στην άλλη.

Πολλά κληρονομούμενα χαρακτηριστικά ελέγχονται από την αλληλεπίδραση δύο γονιδίων, ένα από τον κάθε γονέα. Κατά τη μείωση, τα πατρικά κύτταρα διαιρούνται και προσφέρουν το μισό του συμπλέγματος χρωμοσωμάτων τους στο ωάριο ή το σπερματοζωάριο. Μετά τη γονιμοποίηση το ζυγωτό περιέχει ένα ζευγάρι από το κάθε χρωμόσωμα· κάθε ζευγάρι έχει γονίδια για τα ίδια χαρακτηριστικά σε ανάλογες περιοχές. Εναλλακτικές μορφές του γονιδίου για ένα συγκεκριμένο γνώρισμα λέγονται αλληλόμορφα, τα οποία μπορεί να είναι επικρατή ή υπολειπόμενα.

Ο νόμος του διαχωρισμού του Mendel δηλώνει ότι καθώς σχηματίζονται οι γαμέτες, τα ζεύγη γονιδίων χωρίζονται και δεν επηρεάζουν το ένα το άλλο.

Ο νόμος της υπεροχής του Mendel προέκυψε από την παρατήρησή του ότι η διασταύρωση ενός μοσχομπίζελου με μακρύ στέλεχος και ενός με κοντό στέλεχος, είχε σαν αποτέλεσμα την έκφραση του κυρίαρχου χαρακτηριστικού, σε αυτή την περίπτωση του μεγάλου ύψους. Έτσι, ένα επικρατές χαρακτηριστικό θα εμφανιστεί στο άτομο ακόμα και αν ένα μόνο αλληλόμορφο για αυτό είναι παρόν στο γονιδίωμα.

Ο νόμος του ελεύθερου συνδυασμού του Mendel δηλώνει ότι γνωρίσματα, που ελέγχονται από διαφορετικά ζεύγη γονιδίων (όπως το ύψος και το χρώμα) περνούν στους απογόνους ανεξάρτητα μεταξύ τους.