Αγγλικός όρος
hydronephrosis
Ορισμός
Διάταση της νεφρικής πυέλου εξαιτίας απόφραξης της εκροής των ούρων.
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ: Οτιδήποτε αποφράσσει τον ουρητήρα ή την ουροδόχο κύστη μπορεί να προκαλέσει υδρονέφρωση. Οι ενσφηνωμένοι νεφρικοί λίθοι αποτελούν συνήθη αιτία ετερόπλευρης υδρονέφρωσης· η ετερόπλευρη υδρονέφρωση οφείλεται συχνά σε απόφραξη της εξόδου της ουροδόχου κύστης (π.χ., σε άνδρες με υπερπλασία προστάτη). Η νευρογενής δυσλειτουργία της ουροδόχου κύστης, η εγκυμοσύνη, οι ουρογεννητικοί καρκίνοι, ουρολοιμώξεις, συγγενείς δυσμορφίες, στενώσεις του ουρητήρα, ακόμα και παράσιτα (σχιστοσωμίαση) μπορούν να προκαλέσουν υδρονέφρωση. Εάν η ροή των ούρων δεν αποκατασταθεί, ο νεφρικός ιστός διατείνεται και ατροφεί και μπορεί να εκδηλωθεί χρόνια νεφρική ανεπάρκεια.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ: Συχνά η υδρονέφρωση δεν προκαλεί εντοπισμένα συμπτώματα, εκτός από την περίπτωση που συνδέεται με νεφρικούς λίθους (όπου το πρωτογενές σύμπτωμα είναι οξύς πόνος στη λαγόνια χώρα).
ΔΙΑΓΝΩΣΗ: Για την επιβεβαίωση της διάγνωσης χρησιμοποιείται υπερηχογραφία του ουροποιητικού συστήματος.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ: Η ετερόπλευρη υδρονέφρωση, η οποία προκαλείται από έναν νεφρικό λίθο, λύεται αυτόματα εφόσον ο λίθος αποβληθεί. Εάν ο λίθος δεν διέλθει, μπορεί να χρειασθούν επεμβάσεις, όπως η λιθοτριψία με ηχητικά κύματα, χειρουργική εξαίρεση του λίθου, νεφροτομία ή νεφροστομία παροχέτευσης του νεφρού με σωλήνα. Η αμφοτερόπλευρη υδρονέφρωση, προκαλούμενη από υπερπλασία του προστάτη μπορεί να ανακουφισθεί, εάν τοποθετηθεί καθετήρας, μέσω της αποφραγμένης ουρήθρας στην ουροδόχο κύστη. Η υδρονέφρωση, η οποία προκαλείται από άλλες ασθένειες (π.χ., όγκους), συχνά αντιμετωπίζεται χειρουργικά.
ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ: Παρακολουθούνται σε καθημερινή βάση οι εξετάσεις νεφρικής λειτουργίας (π.χ., άζωτο ουρίας αίματος, κρεατινίνη ορού και τα επίπεδα καλίου του ορού). Ελέγχεται το ειδικό βάρος των ούρων, όπως είναι απαραίτητο, στην κλίνη του ασθενή. Εξηγούνται στον ασθενή και στην οικογένειά του η πάθηση, οι σχεδιασμένες διαγνωστικές διαδικασίες και οι αναμενόμενες αισθήσεις· εάν ο ασθενής είναι προγραμματισμένος για χειρουργική επέμβαση, τότε ενισχύονται οι διευκρινίσεις της προγραμματισμένης επέμβασης από το χειρουργό. Απαντώνται ερωτήσεις και διευκρινίζονται οποιεσδήποτε παρεξηγήσεις. Ο ασθενής προετοιμάζεται σωματικά για την επέμβαση, σύμφωνα με τα καθιερωμένα πρωτόκολλα ή τις επιθυμίες του χειρουργού. Παρέχεται συναισθηματική υποστήριξη και εξηγούνται οι μετεγχειρητικές διαδικασίες και ενέργειες φροντίδας, λαμβάνεται υπογεγραμμένη φόρμα συγκατάθεσης και χορηγείται η ενδεικνυόμενη προεγχειρητική νάρκωση.
Μετεγχειρητικά, παρακολουθούνται η πρόσληψη και αποβολή υγρών και η ισορροπία υγρών και ηλεκτρολυτών (αυξανόμενη καρδιακή συχνότητα και υγρό και ψυχρό δέρμα υποδεικνύουν επικείμενη υποογκαιμία ή αιμορραγία και καταπληξία). Χρησιμοποιούνται τα συνταγογραφούμενα αναλγητικά και μη επεμβατικές διαδικασίες, προκειμένου να ανακουφισθεί ο πόνος, όπως κρίνεται αναγκαίο. Η μεταποφρακτική διούρηση μπορεί να προκαλέσει μεγάλη απώλεια αραιών ούρων σε διάστημα ωρών ή ημερών και συγχρόνως υπερβολική απώλεια ηλεκτρολυτών. Εάν συμβεί αυτό, τότε χορηγούνται ενδοφλέβια υγρά στον ενδεικνυόμενο σταθερό ρυθμό και επιπλέον ένα ποσό ανάλογο προς το δεδομένο ποσοστό της ωριαίας αποβολής ούρων του ασθενή, προκειμένου να αναπληρωθεί με ασφάλεια ο ενδοαγγειακός όγκος. Ένας διαιτολόγος μπορεί να προσφέρει βοήθεια για το σχεδιασμό μιας δίαιτας συμβατής με το πρόγραμμα της αγωγής, περιλαμβάνοντας ωστόσο τροφές που επιθυμεί ο ασθενής. Εάν έχει τοποθετηθεί σωλήνας νεφροστομίας, αυτός πλένεται όπως έχει καθοριστεί, ελέγχεται ως προς τη βατότητα του και ποτέ δε σφίγγεται ή λυγίζεται. Παρέχεται σχολαστική φροντίδα του δέρματος στη θέση εισόδου του σωλήνα· εάν παρατηρείται διαρροή ούρων γύρω από το σωλήνα, τότε παρέχεται προστατευτικός φραγμός του δέρματος, ώστε να προληφθεί η εκδορά και η περιοχή του τραύματος καλύπτεται με σκοπό την προστασία της αξιοπρέπειας του ασθενή και την πρόληψη λοιμώξεων.
Εάν ο ασθενής πάρει εξητήριο, ενώ ο σωλήνας της νεφροστομίας παραμένει στη θέση του, ανακεφαλαιώνεται η σωστή φροντίδα του σωλήνα και του δέρματος στη θέση εισόδου. Χορηγούνται οι ενδεδειγμένες φαρμακευτικές θεραπείες, όπως αντιβιοτικά και ο ασθενής διδάσκεται ως προς τα αναμενόμενα αποτέλεσματα, τις ανεπιθύμητες αντιδράσεις που πρέπει να αναφερθούν και την ανάγκη ολοκλήρωσης της ενδεδειγμένης θεραπευτικής αγωγής ακόμα και εάν αισθάνεται καλύτερα. Προκειμένου να προληφθεί η επιδείνωση της υδρονέφρωσης σε μη αναστρέψιμη νεφροπάθεια, οι γηραιότεροι άρρενες ασθενείς (ειδικά εκείνοι με οικογενειακό ιστορικό καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη ή προστατίτιδας) θα πρέπει να πραγματοποιούν τακτικές ιατρικές εξετάσεις.
Συνώνυμο
nephrydrosis
Ετυμολογία
[" + nephros, νεφρός + -osis, κατάσταση]