Στην αποφρακτική αρτηριοπάθεια των κάτω άκρων, ο αυλός των αρτηριών στενεύει και τελικά αποφράσσεται, με αποτέλεσμα να ελαττώνεται η αιμάτωση του σκέλους.

Το αρχικό σύμπτωμα της αποφρακτικής αρτηριοπάθειας είναι πόνος στη βάδιση. Σε πιο προχωρημένο στάδιο εμφανίζεται πόνος στην ηρεμία, ιδιαίτερα όταν ο άρρωστος είναι ξαπλωμένος, καθώς και πληγές στα πόδια, οι οποίες δεν κλείνουν.

Στο τελικό στάδιο εμφανίζεται γάγγραινα, η οποία συχνά οδηγεί σε απώλεια του σκέλους (ακρωτηριασμός).

Οι κυριότεροι παράγοντες που συμβάλλουν στη δημιουργία της αποφρακτικής αρτηριοπάθειας είναι η κληρονομική προδιάθεση, το κάπνισμα, η αυξημένη χοληστερίνη, ο σακχαρώδης διαβήτης και η υπέρταση.

Πριν από λίγα χρόνια ο μόνος τρόπος θεραπείας της αποφρακτικής αρτηριοπάθειας ήταν η ανοιχτή αγγειοχειρουργική επέμβαση. Τα τελευταία χρόνια αναπτύχθηκε η ενδαγγειακή χειρουργική θεραπεία, η οποία είναι λιγότερο επεμβατική, ανώδυνη και εξίσου αποτελεσματική.

Η αγγειοχειρουργική επέμβαση είναι συνήθως μια βαριά επέμβαση, η οποία τις περισσότερες φορές χρειάζεται γενική νάρκωση, συνοδεύεται από σημαντικό πόνο, χρειάζεται παρατεταμένη ανάρρωση και είναι δυνατόν να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές στον ασθενή.

Με την ενδαγγειακή χειρουργική, όπως φανερώνει και η ίδια η λέξη, η διόρθωση γίνεται από το εσωτερικό του αγγείου. Η πρόσβαση στη βλάβη γίνεται από ένα περιφερικό και πολύ πιο προσιτό σημείο του αγγείου. Χρησιμοποιώντας μόνο μία βελόνα, χωρίς χειρουργική τομή, μπαίνουμε μέσα στο αγγείο.

Στη συνέχεια προχωρούμε και φτάνουμε στο σημείο της βλάβης και τη διορθώνουμε.

Οι μέθοδοι επισκευής

Ένα υποθετικό παράδειγμα της καθημερινότητας θα ήταν εάν μια σήραγγα του μετρό παρουσίαζε μια ρωγμή στο μέσον της, βαθιά κάτω από το έδαφος. Σε αυτήν την περίπτωση υπάρχουν δύο μέθοδοι επισκευής:

Η πρώτη και η πιο δύσκολη είναι να πάμε πάνω από τη βλάβη να σκάψουμε και να επισκευάσουμε τη ζημιά από την εξωτερική μεριά της σήραγγας.

Δεύτερη και πιο εύκολη μέθοδος είναι να πάμε σε μία προσπελάσιμη περιοχή της σήραγγας, δηλαδή σε έναν σταθμό εδάφους, και διαμέσου της σήραγγας να φτάσουμε στην βλάβη και να την επισκευάσουμε από το εσωτερικό της.

Τα πλεονεκτήματα

Τα πλεονεκτήματα της ενδαγγειακής χειρουργικής είναι πολλά και σημαντικά. Αποφεύγεται η γενική νάρκωση, η επέμβαση γίνεται χωρίς χειρουργικές τομές παρά μόνο με παρακέντηση του αγγείου (τσίμπημα με βελόνα του δέρματος) και είναι τελείως ανώδυνη.

Ο ασθενής παίρνει εξιτήριο από το νοσοκομείο την επόμενη μέρα και η ανάρρωση είναι ταχύτατη. Τέλος, λόγω της μικρότερης βαρύτητας της ενδαγγειακής θεραπείας, αποφεύγονται οι επιπλοκές της ανοιχτής επέμβασης.

Τα αποτελέσματα της ενδαγγειακής χειρουργικής είναι άριστα, όταν τηρούνται ορισμένες προϋποθέσεις. Πρέπει να εφαρμόζεται σε νοσοκομεία, τα οποία έχουν σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό και διαθέτουν χειρουργούς, οι οποίοι έχουν βαθιά γνώση και εκπαίδευση της ενδαγγειακής, αλλά και της ανοιχτής αγγειοχειρουργικής.

Η ενδαγγειακή θεραπεία εφαρμόζεται στη συντριπτική πλειονότητα των ασθενών. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όμως, η ανοιχτή αγγειοχειρουργική θεραπεία είναι η ενδεδειγμένη θεραπεία. Σε κάθε ασθενή ξεχωριστά ο αγγειοχειρουργός λαμβάνει υπόψη του πολλούς παράγοντες πριν συστήσει την ανοιχτή ή την ενδαγγειακή θεραπεία.

Επίσης, πρέπει να έχει τη δυνατότητα και τη γνώση, εάν κάποια από τις δύο μεθόδους αποτύχει, άμεσα να εφαρμόσει την άλλη μορφή θεραπείας.

Αρχικά, η ενδαγγειακή χειρουργική αντιμετώπιζε μόνο τις στενώσεις των αγγείων, στα αρχικά στάδια της νόσου. Η τελευταία εξέλιξή της είναι η αντιμετώπιση της πλήρους απόφραξης του αγγείου, εκεί που η αιμάτωση του άκρου είναι τόσο ελαττωμένη ώστε αυτό να κινδυνεύει από ακρωτηριασμό.

Τα μέσα

H ενδαγγειακή χειρουργική χρησιμοποιεί πλειάδα μέσων για την αντιμετώπιση της αποφρακτικής αρτηριοπάθειας, τα οποία ανανεώνονται και εκσυγχρονίζονται με ταχύτατους ρυθμούς.

Κατ’ αρχάς, είναι τα γνωστά σε όλους μπαλονάκια και τα stents, οι λεγόμενοι νάρθηκες, οι οποίοι βοηθούν να κρατιέται το αγγείο ανοιχτό μετά την διάνοιξη με το μπαλονάκι. Στη συνέχεια είναι τα λεγόμενα ενδομοσχεύματα. Πρόκειται για συνθετικά μοσχεύματα, τα οποία αντικαθιστούν ενδαγγειακά ολόκληρο το αγγείο και είναι παρόμοια με αυτά τα οποία χρησιμοποιούμε και στην ανοιχτή χειρουργική.

Η διαφορά είναι ότι εδώ τοποθετούνται από το εσωτερικό του αγγείου, χωρίς χειρουργική τομή και συγκρατούνται στη θέση τους με ειδικά άγκιστρα και stents. Επίσης, ένα καινούργιο όπλο της ενδαγγειακής χειρουργικής είναι τα stents που απελευθερώνουν ενδαγγειακά φάρμακα τα οποία εμποδίζουν τη δημιουργία νέων αγγειακών στενώσεων.

Η τελευταία λέξη της ενδαγγειακής χειρουργικής στην αντιμετώπιση της αποφρακτικής αρτηριοπάθειας είναι μια σειρά από υπερσύγχρονα ενδαγγειακά μηχανήματα και υλικά τα οποία επιτρέπουν τη διάνοιξη αγγείων με πλήρεις και εκτεταμένες αποφράξεις.

Χρησιμοποιώντας την τελευταία λέξη της ενδαγγειακής τεχνολογίας, ασθενείς με γάγγραινα, οι οποίοι κινδυνεύουν με ακρωτηριασμό και οι οποίοι μέχρι πρότινος θα υφίσταντο μια βαριά ανοιχτή αγγειοχειρουργική επέμβαση, αντιμετωπίζονται επιτυχώς με την ενδαγγειακή θεραπεία.

Πηγές:
Σταύρος Καλλιάφας, MD, Αγγειοχειρουργός-Ενδαγγειοχειρουργός

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Ιατρικός Σύλλογος Πειραιά: Συμβουλές για προστασία από την αφρικανική σκόνη
7 σοβαρές στρεβλώσεις που προκάλεσαν τα απογευματινά χειρουργεία
Κ. Γουργουλιάνης: Αφρικανική σκόνη, δυνητικοί κίνδυνοι, τρόποι προφύλαξης