Καρκίνος και υπογονιμότητα

Με τη συμμετοχή διακεκριμένων επιστημόνων από την Ελλάδα  και το εξωτερικό και την διατύπωση σημαντικών ιατρικών συμπερασμάτων σχετικά με τις δυνατότητες που πλέον έχουν οι ασθενείς που διαγιγνώσκονται με καρκίνο να διατηρήσουν τη γονιμότητά τους και να αποκτήσουν υγιή παιδιά, αλλά και ενδεχόμενη συσχέτιση καρκίνου με την εξωσωματική ολοκληρώθηκε  το 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο «ΚΑΡΚΙΝΟΣ –ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ& ΥΠΟΒΟΗΘΟΥΜΕΝΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ. ΜΥΘΟΣ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ», που πραγματοποιήθηκε από τις 2-4 Δεκεμβρίου στην Αθήνα με τη συμμετοχή δημόσιων Αντικαρκινικών  και Μαιευτικών  Νοσοκομείων.

Οι εξειδικευμένοι εισηγητές, πολύπειροι ερευνητές και κλινικοί ιατροί αναφέρθηκαν στο ευαίσθητο θέμα της θεραπείας της υπογονιμότητας και την συσχέτιση των φαρμάκων που χορηγούνται στην εξωσωματική με τον καρκίνο, ενώ επισημάνθηκε και η αποφυγή της αλόγιστης χρήσης εξωσωματικής γονιμοποίησης από τα ζευγάρια. Οι ομιλητές αξιολόγησαν  πληροφορίες σχετικά με τους παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο της εμφάνισης του καρκίνου, που θεωρείται η πιο συχνή νόσος που αντιμετωπίζει η γυναίκα αναπαραγωγικής ηλικίας στις υγειονομικά ανεπτυγμένες χώρες.

Συμπεράσματα

• Η θεραπεία υπογονιμότητας και η εξωσωματική δεν φαίνεται να σχετίζονται με πρόκληση καρκίνου του μαστού και καρκίνου του ενδομητρίου.
• Σε μεγάλη έρευνα που διενεργήθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο, η οποία  διήρκησε 27 χρόνια και στην οποία συμμετείχαν 1,8 εκατομμύρια γυναίκες που υποβλήθηκαν σε θεραπείες γονιμότητας, καταδείχθηκε ότι τα φάρμακα που χορηγούνται κατά την εξωσωματική γονιμοποίηση δεν αυξάνουν το κίνδυνο για καρκίνο του μαστού.
• Η πρόληψη του γυναικολογικού καρκίνου (εμβόλια έναντι HPV, τεστ Παπ, & μαστογραφία) οδηγεί και στη διατήρηση της γονιμότητας, διότι η έγκαιρη διάγνωση δεν απαιτεί ριζικές θεραπείες.
• Η κρυοσυντήρηση σπέρματος, ωαρίων και ωοθηκικού ιστού είναι από τις υποσχόμενες μέθοδοι διατήρησης της γονιμότητας, ενώ η γενετική μηχανική εξελίσσεται και θα τεθεί στην υπηρεσία των ασθενών.
• Για ασθενείς αναπαραγωγικής ηλικίας που διαγνώστηκαν με κακοήθη νεοπλάσματα των έσω γεννητικών οργάνων, η προσεκτική επιλογή εξειδικευμένης στο αντικείμενο ομάδας ιατρών είναι το κλειδί της επιτυχίας για τη διατήρηση γονιμότητας.
• Κατά τη διαδικασία τεκνοποίησης ογκολογικών ασθενών εφαρμόζονται συγκεκριμένες μέθοδοι, οι οποίες  αποτρέπουν την αλόγιστη χρήση εξωσωματικής γονιμοποίησης
• Η Ευρωπαϊκή Εταιρεία Ανθρώπινης Αναπαραγωγής και Εμβρυολογίας (ESHRE,European Society of Human reproduction and Embryology) εφαρμόζει συγκεκριμένη στρατηγική για τη διατήρηση της γονιμότητας σε ογκολογικούς ασθενείς.
• Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών δεν φαίνεται να σχετίζεται με κακοήθη νεοπλάσματα του μαστού και των ωοθηκών.
• Για τις  γυναίκες με ισχυρό οικογενειακό ιστορικό κληρονομούμενου καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών συστήνεται προεμφυτευτικός γενετικός έλεγχος.
• Για την  αντιμετώπιση του καρκίνου κατά την κύηση, σε επιλεγμένες περιπτώσεις υπάρχει τρόπος αντιμετώπισης που διασφαλίζει τη ζωή μητέρας και εμβρύου/νεογνού.
• Σε επιλεγμένες περιπτώσεις  μη γυναικολογικών καρκίνων υπάρχει η δυνατότητα διατήρησης γονιμότητας.
• Σχετικά με συσχέτιση της ενδομητρίωσης και του γυναικολογικού καρκίνου: φαίνεται να μην υπάρχει στατιστικά σημαντική σχέση, με αύξηση του ρίσκου  σε ασθενείς με ενδομητρίωση και συστήνεται χειρουργική αντιμετώπιση της νόσου αμέσως μετά την εμμηνόπαυση, εφόσον είναι ασυμπτωματική.
• Η στήριξη της ψυχικής υγείας  ογκολογικών ασθενών είναι σημαντικός  παράγοντας στην εξέλιξη της θεραπείας τους.
• Σε ασθενείς με εκ γενετής απουσία μήτρας, η μεταμόσχευση μήτρας, που βρίσκεται σε ερευνητικό στάδιο, είναι υποσχόμενη λύση ως μέθοδος αποκατάστασης της γονιμότητας. Παγκοσμίως έχουν γεννηθεί 48 παιδιά με μεταμόσχευση μήτρας, ενώ εκατοντάδες παιδιά  έχουν γεννηθεί με μεταμόσχευση ωοθηκικού ιστού.

Διατήρηση γονιμότητας σε ογκολογικούς ασθενείς και σχέση υπογονιμότητας - καρκιίνου

«Τα φάρμακα υπογονιμότητας δεν αυξάνουν τον κίνδυνο καρκινογένεσης σε άλλα όργανα, εκτός των ωοθηκών. Δεδομένου όμως ότι ο καρκίνος των ωοθηκών είναι σχετικά σπάνιος, αφού προσβάλει μόνο το 1,1% όλων των γυναικών, αν o αριθμός προσπάθειας των εξωσωματικών συνδυαστεί με μια λογική «εγκράτεια» γυναίκας και γιατρών, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι και ευτυχές και ασφαλές ταυτόχρονα» σημείωσε ο κ. Γεώργιος Βοργιάς, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Πατρών, Διευθυντής Γυναικολογικής Κλινικής Νοσοκομείου  ΜΕΤΑΞΑ.

«Αποφεύγοντας  την υπέρμετρη χρήση θεραπειών υποβοηθούμενης αναπαραγωγής αλλά πολύ περισσότερο ενημερώνοντας τα ζευγάρια για τα όρια που θέτει η φύση στην αναπαραγωγή, μπορούν έγκαιρα να πάρουν ενημερωμένες αποφάσεις περί φυσικής σύλληψης έστω και με την ελάχιστη βοήθεια ή να προστατέψουν την γονιμότητα τους με την διαδικασία της κατάψυξης. Να μην βρίσκονται αργότερα εγκλωβισμένα στην υπογονιμότητα τους, σε διλλήματα για ενδεχόμενο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου και στο ενοχικό κλίμα που συνειδησιακά διαμορφώνεται γύρω τους», επισήμανε ο κ. Κωνσταντίνος Πάντος, γυναικολόγος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Γενικός Γραμματέας Ελληνικής Εταιρείας Αναπαραγωγικής Ιατρικής Επιστημονικός Διευθυντής Κλινικής ΓΕΝΕΣΙΣ Αθηνών. 

«Οι επιστημονικές εξελίξεις στη γυναικολογική ογκολογία επιτρέπουν στους εξειδικευμένους ιατρούς να είναι σε θέση να επιλέγουν από όλες τις ασθενείς με γυναικολογικό καρκίνο, αυτές στις οποίες με ασφάλεια μπορεί να διατηρηθεί η γονιμότητα, με σκοπό την επίτευξη εγκυμοσύνης και τη γέννηση υγιών μωρών», διευκρίνισε  ο κ. Δημήτριος Παπαθεοδώρου, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, χειρουργός, γυναικολόγος - ογκολόγος, Διευθυντής & Επιστημονικός Υπεύθυνος Γυναικολογικού Τμήματος στο νοσοκομείο  «Ο Άγιος Σάββας».

«Τα τελευταία χρόνια, η εξέλιξη της επιστήμης σε συνδυασμό με την ανάπτυξη της τεχνολογίας έχει καταστήσει εφικτή την κρυοσυντήρηση του γενετικού υλικού των ασθενών που διαγιγνώσκονται με καρκίνο και έτσι τους δίνεται η δυνατότητα για διατήρηση της γονιμότητάς τους και την απόκτηση υγιών παιδιών μετά την ολοκλήρωση της χειρουργικής, ορμονικής, ακτινικής θεραπείας που μπορεί να υποβληθούν», ανέφερε  ο κ. Νίκος Παπαριστείδης, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών διευθυντής Β’ Μαιευτικής Γυναικολογικής Κλινικής και Μονάδας Εξωσωματικής στο νοσοκομείο «Έλενα Βενιζέλου.

«Η μελέτη μας έδειξε ότι η χρήση φαρμάκων για την ενδυνάμωση των ωοθηκών στη θεραπεία γονιμότητας δεν έθετε τις γυναίκες σε αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού. Αυτή η μελέτη παρέχει τα στοιχεία που απαιτούνται για να καθησυχάσει τις γυναίκες και τα ζευγάρια που αναζητούν θεραπείες γονιμότητας», σημείωσε ο κ. Ιπποκράτης Σαρρής, Διευθυντής και Σύμβουλος Αναπαραγωγικής Ιατρικής στο King’s Fertility King's College Hospital, αναφερόμενος σε ευρεία έρευνα που διεξήχθη στο Ηνωμένο Βασίλειο.

«Σε νέες γυναίκες που διαγιγνώσκονται με  υπερπλασία του ενδομητρίου και θέλουν να διατηρήσουν τη γονιμότητά τους, ο γυναικολόγος – ογκολόγος, σε συνεργασία με τον ασχολούμενο με την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, θα συμπεριλάβουν έγκαιρα κρυοσυντήρηση ωαρίων, εμβρύων και ωοθηκικού ιστού, πριν βέβαια από την υστερεκτομή», διευκρίνισε ο κ. Ευγένιος Κουμαντάκης, Καθηγητής Μαιευτικής Γυναικολογίας, Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αναπαραγωγικής Ιατρικής.

Κατά τη διάρκεια του 1ο Πανελλήνιου Συνέδριου «καρκίνος- υπογονιμοόητα και υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Μύθος και πραγματικότητα» η κ. Ζωή Ράπτη, Υφυπουργός Υγείας, αρμόδια για θέματα Ψυχικής Υγείας, παρουσίασε το σχέδιο δράσης του Υπουργείου Υγείας για τη στήριξη της ψυχικής υγείας σε ογκολογικούς ασθενείς.

Στις  μεταρρυθμίσεις στην ιατρικώς υποβοηθουμένη αναπαραγωγή αναφέρθηκε η κ. Ελένη Ράπτη, βουλευτής της Νέα Δημοκρατίας. Ομιλία για  ιατρονομικά θέματα γονιμότητας και ογκολογικούς  ασθενείς απηύθυνε ο κ. Νικόλαος Βραχνής, Πρόεδρος Εποπτικού Συμβουλίου Εθνικής Αρχής Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής.

Τις εξελίξεις στις μεταμοσχεύσεις μήτρας που έχουν γίνει πραγματικότητα μόλις τα τελευταία 10 χρόνια, παρουσίασε ο κ. Ανδρέας Τζάκης, χειρουργός μεταμοσχεύσεων, Em. Professor of University Surgery Clinic Cleveland, Μέλος Ακαδημίας Αθηνών, ο οποίος και βραβεύτηκε από την Οργανωτική Επιτροπή του Συνεδρίου για την πολυετή προσφορά του στον τομέα των μεταμοσχεύσεων.

Στην έναρξη του 1ο Πανελλήνιου Συνέδριου με θέμα Καρκίνος- Υπογονιμότητα & Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή. ΜΥΘΟΣ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ» χαιρετισμούς απηύθυναν, μεταξύ άλλων, οι Γεώργιος Πατούλης, πρόεδρος ΙΣΑ και Περιφερειάρχης Αττικής, Βασίλειος Οικονόμου, βουλευτής και πρόεδρος της Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής, Οδυσσέας Ζώρα, Γενικός Γραμματέας Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Χαράλαμπος Τουμπέκης, διοικητής Γενικού Αντικαρκινικού Νοσ. Πειραιά «ΜΕΤΑΞΑ», Βασιλική Γεννηματά διοικήτρια Γενικού Νοσοκομείου «ΕΛΕΝΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ», Αθανάσιος Εξαδάκτυλος, πρόεδρος ΠΙΣ και  Ζένια Σαριδάκη πρόεδρος Εταιρείας Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας.

Το 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο με θέμα Καρκίνος- Υπογονιμότητα & Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή αποτέλεσε παράδειγμα συνεργασίας δημοσίου και ιδιωτικού τομέα στο χώρο της υγείας, αφού  συνδιοργανώθηκε από τις γυναικολογικές κλινικές των νοσοκομείων «ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ και «ΜΕΤΑΞΑ», τις μονάδες εξωσωματικής γονιμοποίησης του νοσοκομείου «ΕΛΕΝΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ» της κλινικής «ΓΕΝΕΣΙΣ ΑΘΗΝΩΝ » και του νοσοκομείου King's College Hospital και την Ελληνική Εταιρεία Αναπαραγωγικής Ιατρικής.