Διακρίσεις κατά των ηλικιωμένων στην Ευρώπη - Τι δείχνει το ηλικιακό όριο [μελέτη]

Οι εικόνες που έχουμε στο μυαλό μας για τους ηλικιωμένους δεν είναι κατά βάση αρνητικές, αλλά θα μπορούσαν να είναι περισσότερο πολύπλευρες, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη. Συχνά, ωστόσο, η γνώση είναι ελλιπής.

Επιπλέον, τα στερεότυπα μπορούν να ενθαρρύνουν την ηλικιακή συμπεριφορά. Το φαινόμενο του ηλικιακού ρατσισμού είναι λιγότερο γνωστό, αλλά οι επιπτώσεις του είναι ορατές.

Οι Γερμανοί, αντιλαμβάνονται τους ανθρώπους ως ηλικιωμένους από την ηλικία των 61 ετών και άνω. Αυτό σημαίνει ότι ο μέσος όρος του λεγόμενου κοινωνικού ορίου ηλικίας στη χώρα αυτή είναι συγκριτικά χαμηλός.

Όπως ανέφερε η καθηγήτρια δρ Eva-Marie Kessler, οι Ολλανδοί, για παράδειγμα, το όρισαν περίπου 10 χρόνια υψηλότερα. Αμέσως μετά ακολούθησαν η Κύπρος, το Βέλγιο, η Πορτογαλία και η Ιταλία. Η Κessler εργάζεται στην Ιατρική Σχολή του Βερολίνου, όπου κατέχει θέση καθηγήτριας στη γεροντική ψυχολογία.

Είναι επίσης διευθύντρια της τρέχουσας μελέτης με θέμα: "Προκαταλήψεις - Εικόνες της ηλικίας και ηλικιακές διακρίσεις στη Γερμανία" (Ageism - Images of Age and Age Discrimination in Germany"), η οποία ανατέθηκε από την Ομοσπονδιακή Γερμανική Υπηρεσία κατά των Διακρίσεων. Ο όρος "agesim" (ηλικιακή διάκριση, προκατάληψη) επινοήθηκε αρχικά από τον Αμερικανό γεροντολόγο Robert Neil Butler στα τέλη της δεκαετίας του 1960.

Ένας λόγος για τις αποκλίνουσες εικόνες της τρίτης ηλικίας στην Γερμανία είναι ότι δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου πραγματικές γνώσεις για τον ηλικιωμένο πληθυσμό. Δεν είναι λοιπόν περίεργο ότι το 74% των ατόμων ηλικίας 16 ετών και άνω που συμμετείχαν στην έρευνα το 2000, υπερεκτίμησαν σημαντικά το ποσοστό των Γερμανών άνω των 70 ετών. Μόνο το 21% πλησίασε το σωστό ποσοστό του 18%.

Το 81% των συμμετεχόντων στην έρευνα υπερεκτίμησε το ποσοστό των ατόμων που χρειάζονται φροντίδα στον πληθυσμό. Στην πραγματικότητα, το ποσοστό αυτό είναι μόνο περίπου 6%. "Όροι που χρησιμοποιούνται στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, όπως "γήρανση" ή "βάρος φροντίδας" και οι αντίστοιχες απεικονίσεις" μπορούν να συμβάλουν σε τέτοια αποτελέσματα και να δώσουν την εντύπωση μιας "αριθμητικής "υπεροχής"", αναφέρουν οι δύο συγγραφείς της μελέτης.

Αναγνωρισμένες υπηρεσίες

Σύμφωνα με την dr Regina Görner, πρόεδρο της Ομοσπονδιακής Ομάδας Εργασίας των Οργανώσεων Ηλικιωμένων, οι ηλικιωμένοι παραλείπονται εντελώς από τις στατιστικές. Τι κάνουν στην πραγματικότητα μετά την εργασία τους ή στον ελεύθερο χρόνο τους;

Άλλωστε, θα τους απομένει περίπου το ένα τέταρτο της ζωής τους, το οποίο μπορεί ήδη να ξοδεύουν για κοινωνική ή πολιτική δέσμευση, λέει η Gröner. "Αλλά η συμβολή τους στην κοινωνία παραμένει ανεπίγνωστη". Είναι πεπεισμένη ότι η Γερμανία μπορεί να ωφεληθεί μόνο από μια ισχυρότερη ενσωμάτωση των ηλικιωμένων. Αλλά για να συμβεί αυτό, πρέπει πρώτα να δοθεί λύση σε ένα άλλο πρόβλημα: "Σήμερα, κανείς δεν είναι υπεύθυνος για την εκπαίδευση των ηλικιωμένων", επέκρινε.

Τα αποτελέσματα της μελέτης δείχνουν επίσης ότι δεν υπάρχει μόνο μία εικόνα του γήρατος και ότι εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ηλικία των ερωτηθέντων. Οι νέοι μεταξύ 16 - 30 ετών έχουν μια κάπως λιγότερο διαφοροποιημένη άποψη και βλέπουν λιγότερο συχνά τις δυνατότητες αλλά και λιγότερο συχνά τα προβλήματα της όψιμης φάσης της ζωής.

Ωστόσο, δεν έχουν επίσης ισχυρές προσδοκίες όσον αφορά την ενεργό συμβολή των ηλικιωμένων στο κοινό καλό, ιδίως όσον αφορά την κοινωνική πρόοδο.

Οι νέοι αναμένουν από τους άνω των 60 ετών την αυτοευθύνη όσον αφορά την ψυχική και σωματική δραστηριότητα. Οι περισσότεροι, ωστόσο, δεν θεωρούν τους ηλικιωμένους ως οικονομικό βάρος. Αξιολογούν την κοινωνική τους θέση και την ικανότητά τους ως υψηλή και τους αποδίδουν επίσης μεγάλη πολιτική δύναμη.