Ενθαρρυντικά αποτελέσματα του riociguat σε ασθενείς με πνευμονική αρτηριακή υπέρταση

Πολύ ενθαρρυντικά είναι τα αποτελέσματα της μελέτης RESPITE που παρουσιάστηκαν στο Διεθνές Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας ERS 2016, το οποίο διεξήχθη πρόσφατα στο Λονδίνο. Στη μελέτη αυτή αξιολογήθηκε η αποτελεσματικότητα και ασφάλεια του riociguat σε ασθενείς με πνευμονική αρτηριακή υπέρταση (ΠΑΥ), και ανεπαρκή ανταπόκριση σε αναστολείς φωσφοδιεστεράσης 5 (PDE5i). Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, οι ασθενείς που άλλαξαν θεραπεία και έλαβαν riociguat, επέδειξαν βελτίωση του δείκτη βάδισης 6 λεπτών (6 Minute Walk Distance - 6MWD), των επιπέδων ΝΤ-proBNP (ορώδης δείκτης καρδιακής ανεπάρκειας), καθώς και της Λειτουργικής Κατηγορίας κατά τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), από τις αρχικές τιμές. 

Η ανάπτυξη και η εμπορική εκμετάλλευση του riociguat, αποτελεί μέρος της παγκόσμιας στρατηγικής συνεργασίας μεταξύ των εταιρειών Bayer και MSD, στο πεδίο της διέγερσης της διαλυτής γουανυλικής κυκλάσης.

Η μελέτη RESPITE

Η μελέτη RESPITE είναι μια προοπτική, ανοιχτή, μη ελεγχόμενη, πολυκεντρική, μονού σκέλους, πιλοτική μελέτη Φάσης ΙΙΙβ, διάρκειας 24 εβδομάδων με πειραματικά καταληκτικά σημεία. Συμμετείχαν σε αυτή 61 ασθενείς με ΠΑΥ και ανεπαρκή απόκριση σε θεραπεία με PDE5i. Θα πρέπει να τονιστεί ότι δεν επιτρέπεται η συγχορήγηση του riociguat με PDE5i. Η ανεπαρκής απόκριση στη θεραπεία με PDE5i καθορίστηκε ως Λειτουργική Κατηγορία τάξης ΙΙΙ κατά ΠΟΥ παρά την αγωγή με PDE5i για τουλάχιστον 90 μέρες, δείκτη βάδισης 6 λεπτών 165-440 μέτρα και επίπεδα NT-proBNP <3L/min/m2. Η θεραπεία με PDE5i διεκόπη για 1 – 3 μέρες προ της έναρξης χορήγησης του Riociguat, το δοσολογικό σχήμα του οποίου αναπροσαρμόστηκε κατά τη διάρκεια των 8 πρώτων εβδομάδων (έως 2.5 mg, 3 φορές την ημέρα) και ακολούθησε φάση συντήρησης 16 εβδομάδων. Όλα τα καταληκτικά σημεία ήταν πειραματικά και περιλάμβαναν τον δείκτη 6MWD, τα επίπεδα NT-proBNP, την Λειτουργική Κατηγορία κατά ΠΟΥ και την ασφάλεια.

Τα αποτελέσματα συνοψίζονται ως εξής:

• Στην 24η εβδομάδα, οι ασθενείς που παρέμεναν στη θεραπεία με riociguat (84%), επέδειξαν μέση αύξηση του δείκτη 6MWD κατά 31 μέτρα (n=51).
• Στην 24η εβδομάδα, το 52% κατατασσόταν πλέον στην Λειτουργική Κατηγορία ΙΙ κατά ΠΟΥ, ενώ το 2% στην Κατηγορία Ι (n=52).
• Στην 24η εβδομάδα, η μέση τιμή των επιπέδων NT-proBNP μειώθηκε από την αρχική τιμή κατά 347 pg/mL (n=52).
• Είναι αξιοσημείωτο ότι στο 34% των συμμετεχόντων επιτεύχθηκε τουλάχιστον Λειτουργική Κατηγορία ΙΙ κατά Π.Ο.Υ. και βελτίωση στον δείκτη 6MWD κατά τουλάχιστον 30 μέτρα, χωρίς να επιδείξουν κλινική επιδείνωση στην 24η εβδομάδα.
• Έξι ασθενείς (10%) βίωσαν συμβάντα κλινικής επιδείνωσης, συμπεριλαμβανομένων δύο θανάτων. Κανένας από τους θανάτους όμως δεν σχετίζεται με την θεραπεία.
• Δέκα ασθενείς (16%) αποχώρησαν από τη μελέτη (4 λόγω παρενεργειών, 1 κατέληξε, 1 λόγω έλλειψης αποτελεσματικότητας, 3 οικειοθελώς και 1 κατόπιν σύστασης γιατρού).
• Οι συχνότερες παρενέργειες που αναφέρθηκαν σε ποσοστό μεγαλύτερο του 10% των ασθενών ήταν δυσπεψία, πονοκέφαλος, διάρροια, ζάλη, υπόταση, ρινοφαρυγγίτιδα, έμετος, περιφερικό οίδημα και ανεπάρκεια της δεξιάς κοιλίας.

Η Πνευμονική Υπέρταση

Η ΠΥ χαρακτηρίζεται από αυξημένη πίεση των αρτηριών που πηγαίνουν από το δεξιό μέρος της καρδιάς στους πνεύμονες. Τα τυπικά συμπτώματα της ΠΥ περιλαμβάνουν δύσπνοια κατά την έντονη δραστηριότητα, κόπωση, αδυναμία, πόνο στο στήθος και συγκοπή Η τρέχουσα κατηγοριοποίηση της ΠΥ περιλαμβάνει 5 κατηγορίες, μεταξύ των οποίων είναι η Πνευμονική Αρτηριακή Υπέρταση ΠΑΥ (Ομάδα 1), η ΠΥ που οφείλεται σε αριστερή καρδιακή ανεπάρκεια (Ομάδα 2) και ΠΥ που οφείλεται σε πνευμονική νόσο (Ομάδα 3). Η ΠAΥ είναι μια σπάνια νόσος που υπολογίζεται ότι προσβάλλει παγκοσμίως από 15 έως 52 ανθρώπους ανά εκατομμύριο πληθυσμού. Προκαλείται από ανωμαλίες στα τοιχώματα των πνευμονικών αρτηριών που περιλαμβάνουν στένωση, φλεγμονή και ίνωση.