Σκλήρυνση κατά πλάκας: Ποια είναι τα πρώτα σημάδια

Η σκλήρυνση κατά πλάκας είναι μια ασθένεια με ιδιαίτερα απρόβλεπτα συμπτώματα, που μπορούν να ποικίλλουν σε ένταση. Κάποιοι ασθενείς νιώθουν κούραση και μούδιασμα, ενώ σε πιο άσχημες περιπτώσεις, η σκλήρυνση μπορεί να προκαλέσει παράλυση και βλάβες στη λειτουργία του εγκεφάλου. Υπολογίζεται πως 2,3 εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από την ασθένεια παγκοσμίως, με τις γυναίκες να αποτελούν περισσότερο από το 50% αυτού του αριθμού. Το οικογενειακό ιστορικό είναι επίσης ένας παράγοντας κινδύνου.

Τι είναι η σκλήρυνση κατά πλάκας;

Η σκλήρυνση κατά πλάκας είναι μια αυτοάνοση νόσος που εξελίσσεται βαθμιαία. Το προστατευτικό των νευρικών κυττάρων καταστρέφεται, και προκαλείται βλάβη στον εγκέφαλο και την σπονδυλική στήλη. Ακόμα οι επιστήμονες δεν έχουν κατανοήσει πλήρως τι προκαλεί την ασθένεια, η οποία ανακαλύφθηκε το 1868. Το σίγουρο είναι πως η βλάβη στα νεύρα προκαλείται από φλεγμονή, αλλά τα αίτια αυτής της φλεγμονής είναι άγνωστα.

Το πιο κοινό από τα αρχικά συμπτώματα είναι τα προβλήματα στην όραση, με την επιστημονική ονομασία οπτική νευρίτιδα. Η φλεγμονή επηρεάζει το οπτικό νεύρο και διαταράσσει την κεντρική όραση. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε θολή όραση στο ένα ή και στα δύο μάτια, διπλή όραση ή έλλειψη της αίσθησης των έντονων χρωμάτων. Μπορεί να μην παρατηρήσετε τα προβλήματα στην όραση άμεσα, καθώς η διαδικασία εκφυλισμού της όρασης είναι αργή. Επιπλέον, μερικές φορές μπορεί να βιώνετε πόνο όταν κοιτάτε προς τα πάνω ή πλάγια.

Καθώς επηρεάζονται τα νεύρα του εγκεφάλου και της σπονδυλικής στήλης, στέλνονται διάφορα αντιφατικά σινιάλα στο σώμα. Κάποιες φορές, δεν υπάρχει τίποτα, που οδηγεί σε άλλο ένα συνηθισμένο σύμπτωμα: το μούδιασμα. Οι πιο κοινές περιοχές στις οποίες ο ασθενής μπορεί να νιώσει μούδιασμα είναι το πρόσωπο, τα χέρια, τα πόδια και τα δάχτυλα.

Ο χρόνιος πόνος και οι μυϊκοί σπασμοί είναι εξίσου συνήθεις στην σκλήρυνση κατά πλάκας. Οι περισσότεροι σπασμοί και ο πόνος συγκεντρώνονται στα πόδια, αλλά ο πόνος της μέσης είναι εξίσου κοινός.
Η ανεξήγητη κούραση και η αδυναμία επηρεάζουν περίπου το 80% των ασθενών σε αρχικό στάδιο. Η χρόνια κούραση εμφανίζεται όταν τα νεύρα της σπονδυλικής στήλης εκφυλίζονται. Συνήθως, η κούραση εμφανίζεται ξαφνικά και διαρκεί μέχρι και εβδομάδες μέχρι να καλυτερεύσει. Η αδυναμία γίνεται εμφανής κυρίως στα πόδια.

Οι ζαλάδες και τα προβλήματα με τον συντονισμό και την ισορροπία επηρεάζουν την κινητικότητα ενός ασθενή με σκλήρυνση κατά πλάκας, δημιουργώντας προβλήματα στο βάδισμα. Ο ασθενής μπορεί να νιώθει ζαλισμένος, ακόμα και να βιώνει ιλίγγους.
Άλλο ένα σύμπτωμα που χτυπάει μέχρι και το 80% των ασθενών είναι τα προβλήματα στην ουροδόχο κύστη – είτε μιλάμε για συχνή ούρηση, για έντονη επιθυμία ή ακόμα και ακράτεια. Αυτά τα συμπτώματα, πάντως, είναι διαχειρίσιμα. Λιγότερο συχνά, οι ασθενείς μπορεί να αντιμετωπίζουν προβλήματα με δυσκοιλιότητα ή διάρροια. Τέλος, άλλο ένα πρόβλημα που προκαλεί η βλάβη του κεντρικού νευρικού συστήματος είναι ο σεξουαλικός ερεθισμός.

Επίσης, οι μισοί περίπου ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας, θα αντιμετωπίσουν κάποιο πρόβλημα με τις γνωστικές τους λειτουργίες. Μερικά από αυτά είναι τα εξής:

• Προβλήματα στη μνήμη
• Προβλήματα με διάσπαση προσοχής
• Προβλήματα στη γλώσσα
• Δυσκολίες στην οργάνωση

Η κατάθλιψη και άλλα συναισθηματικά προβλήματα είναι επίσης κοινά. Το στρες που προκαλεί η ασθένεια, επίσης, μπορεί να κάνει τον ασθενή οξύθυμο, να του προκαλέσει ξαφνικές αλλαγές στη διάθεση, όπως και μια πάθηση που ονομάζεται ψευδοπρομηκική παράλυση: ανεξέλεγκτα συναισθηματικά ξεσπάσματα.

Δεν αντιμετωπίζουν όλοι οι ασθενείς τα ίδια συμπτώματα. Μερικά ακόμα πιθανά συμπτώματα, που εμφανίζονται κυρίως σαν κρίσεις, είναι τα εξής:

• Έλλειψη ακοής
• Ανεξέλεγκτοι σπασμοί
• Προβλήματα στην αναπνοή και την ομιλία
• Δυσκολίες στην κατάποση.

Οι γιατροί πολλές φορές μένουν έκπληκτοι από την ποικιλία που εμφανίζει στην ένταση των συμπτωμάτων, όπως και από τους διαφορετικούς τρόπους που μπορεί να επηρεαστεί ο κάθε ασθενής. Κάποια συμπτώματα μπορεί να διαρκέσουν εβδομάδες και μετά να εξαφανιστούν, μόνο για να επανέλθουν σε ακόμα χειρότερη μορφή.
Η σκλήρυνση κατά πλάκας δεν είναι αναγκαστικά κληρονομική. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος ανάπτυξής της αν έχουμε κάποιον κοντινό συγγενή που πάσχει.