ε. Εναλλακτικές επεμβάσεις - Tι γίνεται στις μεγάλες διαθλαστικές ανωμαλίες

Εναλλακτικές επεμβάσεις laser
Μέχρι τώρα αναπτύξαμε την τεχνική lasik που είναι και κύριος μοχλός της διαθλαστικής χειρουργικής και χρησιμοποιείται διεθνώς στα περισσότερα κέντρα διαθλαστικής χειρουργικής.

Μια από τις εναλλακτικές επεμβάσεις διόρθωσης των διαφόρων αμετρωπιών είναι και η τεχνική PRK (photorefractive keratectomy ή φωτοδιαθλαστική κερατεκτομή). Στην PRK δεν δημιουργείται κανένας κρημνός, απλά αφαιρείται το επιθύλιο του κερατοειδούς και εφαρμόζεται απευθείας το laser.

Στο τέλος της επέμβασης εφαρμόζεται ένας θεραπευτικός φακός επαφής μέχρι να επουλωθεί το επιθύλιο. Είναι ουσιατικά η τεχνική με την οποία ξεκίνησε η διαθλαστική χειρουργική με laser η οποία επανέρχεται στο προσκήνιο λόγω της τεχνολογίας wavefront.

Ενδείκνυται κυρίως για χαμηλές μυωπίες (μέχρι 3-4 βαθμούς) αλλά μπορεί να εφαρμοστεί και σε λίγο μεγαλύτερες όταν το πάχος του κερατοειδούς δεν μας επιτρέπει να κάνουμε lasik.

Νεότερη τεχνική είναι η LASEK (laser in situ epithelial keratectomy). Η τεχνική αυτή γεννήθηκε σχετικά πρόσφατα στην Ιταλία και είναι μια ενδιάμεση τεχνική μεταξύ της PRK και LASIK. Ουσιαστικά, κατά την τεχνική αυτή δημιουργείται ένας κρημνός πολύ λεπτός που αποτελείται μόνο από επιθύλιο κερατοειδούς, οποίος δεν αφαιρείται.

Μετά την εφαρμογή του laser το επιθύλιο επανατοποθετείται, στρώνεται με προσοχή και εφαρμόζεται ένας φακός επαφής. Εχει ένδειξη για μεγαλύτερες μυωπίες καθότι υπάρχει περισσότερος ιστός για φωτοαφαίρεση απ' ότι στην LASIK ενώ αποφεύγονται και οι επιπλοκές από την αφαίρεση του επιθυλίου στην PRK, όπως μετεγχειρητικός πόνος και θολερότητα (haze) κερατοειδούς.

Όλο και περισσότεροι διαθλαστικοί χειρουργοί ασπάζονται διεθνώς την τεχνική αυτή η οποία έχει πολύ καλά αποτελέσματα.

Tι γίνεται στις μεγάλες διαθλαστικές ανωμαλίες;
Στις μεγαλύτερες αμετρωπίες, μυωπίες άνω των 10-11 βαθμών (διοπτριών) και υπερμετρωπίες άνω των 4-5 βαθμών, η δεκαπενταετής πια πείρα με τα laser, έδειξε ότι καλύτερα αποτελέσματα έχουμε καταφεύγοντας σε συμβατικές επεμβάσεις ή συνδυασμό συμβατικών επεμβάσεων με laser.

Αυτό συμβαίνει διότι η λέπτυνση του κερατοειδούς είναι πέρα από κάποια επιτρεπόμενα όρια στις πολύ μεγάλες μυωπίες και υπερμετρωπίες και διακυνδυνεύεται η ασφάλεια του ματιού. Οι πολύ υψηλές αμετρωπίες είναι καλύτερο να αντιμετωπίζονται με χειρουργική επέμβαση που προβλέπει την ένθεση μονίμων ενδοφθάλμιων φακών, (φακών που μπαίνουν μέσα στο μάτι) .Υπάρχουν ειδικοί ενδοφθάλμιοι φακοί επαφής που τοποθετούνται είτε πίσω από την ίριδα (ICL) είτε μπροστά από την ίριδα (ARTISAN, PHAΚIC 6).

Το πλεονέκτημα αυτής της μεθόδου είναι ότι είναι αντιστρέψιμη. Δηλ. ο φακός μπορεί να αφαιρεθεί εφόσον υπάρξει λόγος κάτι που δεν επιτυγχάνεται με την επέμβαση με λέιζερ. Για καλύτερα και πιο προβλέψιμα αποτελέσματα οι τεχνικές αυτές συνδυάζονται με το laser (bioptics), το οποίο γίνεται λίγο καιρό αφού τοποθετηθεί ο ενδοφακός και έχουμε μια τελική οπτική οξύτητα.

Το laser γίνεται για να επιτύχουμε τα θεμιτά αποτελέσματα, διορθώνωντας το υπόλοιπο της αμετρωπίας που πιθανών να έμεινε μετά την ένθεση του φακού.

Στην περίπτωση που υπάρχουν ήδη κάποιες θολερότητες του φυσικού φακού του ματιού και εφόσον υπάρχει μια υψηλή μυωπία και μια μεγαλύτερη ηλικία, μια εναλλακτική επέμβαση είναι η διαθλαστική φακεκτομή (clear lens extraction) δηλ.

η αφαίρεση του φακού του ματιού με τρόπο ανάλογο που αφαιρείται για τον καταρράκτη και η ένθεση διορθωτικού ενδοφακού. Η διαθλαστική φακεκτομή αναφέρεται σε μεγαλύτερης κυρίως ηλικίας άτομα που έχουν πολύ μεγάλες μυωπίες και συγχρόνως απαλάσσονται πρώιμα από μια πιθανή μελλοντική αφαίρεση καταρράκτη.

Σε μεγάλους αστιγματισμούς μπορούν να γίνουν αστιγματικές κερατοτομές, δηλ. μικρές εκ διαμέτρου αντίθετες τομές στον κερατοειδή για να αλλάξει η ανώμαλη καμπυλότητά του. Σε παθολογικές καταστάσεις όπως ο κερατόκωνος, κατά τον οποίο έχουμε πολύ μεγάλους αστιγματισμούς υπάρχει ένδειξη για μεταμόσχευση κερατοειδούς.