Η μετάβαση στο γυμνάσιο: Μια νέα πρόκληση

Μερικά παιδιά αισθάνονται έντονο άγχος και φόβο όταν πηγαίνουν για πρώτη φορά σχολείο ή αρχίζει η νέα σχολική χρονιά μετά από τις καλοκαιρινές διακοπές.

Οι γονείς, μέσα στα πλαίσια του ρόλου τους, οφείλουν να βοηθήσουν το παιδί ώστε να ξεπεράσει τα άγχη και τις φοβίες του σχετικά με το σχολείο, προκειμένου να προσαρμοστεί και να αποδώσει καλύτερα. Όταν, μάλιστα, το παιδί έχει αναπτύξει δεξιότητες που είναι χρήσιμες και απαραίτητες κατά τη μαθησιακή διαδικασία, οι πιθανότητες να παρουσιαστούν προβλήματα στο σχολείο ελαχιστοποιούνται.

Σίγουρα η μεγαλύτερη ανησυχία σημειώνεται στους γονείς των οποίων το παιδί θα πάει για πρώτη φορά στην Α΄ Δημοτικού. Ωστόσο, δεν θα πρέπει να παραγνωρίζεται και το πόσο δύσκολη καθίσταται συχνά η μετάβαση από την ΣΤ΄ Δημοτικού στην Α΄ Γυμνασίου.

Η κατάσταση δυσχεραίνεται, ειδικά όταν απαιτείται η αλλαγή σχολείου και κατ’ επέκταση η απομάκρυνση από τους παλιούς και γνώριμους φίλους και συμμαθητές. Το παιδί, λοιπόν, έρχεται αντιμέτωπο με μια σειρά αλλαγών, οι οποίες σε συνδυασμό με τις σωματικές μεταβολές και την προσπάθεια εύρεσης της προσωπικής του ταυτότητας, καθώς η περίοδος αυτή συμπίπτει με την έναρξη της εφηβείας, είναι δυνατόν να διαταράξουν τις ισορροπίες του και να προκαλέσουν σύγχυση.

Πιο συγκεκριμένα, ο νεαρός έφηβος έρχεται αντιμέτωπος με το ότι:

• Ενώ είχε καταφέρει να κατακτήσει το ρόλο του «μεγάλου» ως «εκτάκι», που κατευθύνει τα μικρότερα παιδιά, τώρα ξαναγίνεται ο «μικρότερος» του σχολείου, τον οποίο συχνά κοροϊδεύουν και δεν υπολογίζουν
• Εισέρχεται εκ νέου σε ένα άγνωστο περιβάλλον, όπου δεν τον γνωρίζουν οι καθηγητές του και συχνά ούτε και οι συμμαθητές του
• Συχνά είναι δύσκολο να κερδίσει την προσοχή των καθηγητών του, καθώς αυτοί εναλλάσσονται διαρκώς και οι διδακτικές ώρες μαζί τους είναι περιορισμένες
• Πλέον απαιτείται διαφορετικός τρόπος σκέψης, συμπεριφοράς στην τάξη και μελέτης
• Οι ανταγωνισμοί εντείνονται λόγω της ηλικίας των παιδιών
• Η αντιδραστικότητα σε ζητήματα πειθαρχίας αυξάνει, λόγω της τάσης για αυτονομία που χαρακτηρίζει τη συγκεκριμένη ηλικία, με αποτέλεσμα τις συχνές εντάσεις με τους καθηγητές

Η συμπεριφορά του γονέα κρίνεται για άλλη μια φορά καθοριστική:

• Είναι σημαντικό να ενθαρρύνετε και να ενδυναμώνετε το παιδί σας, ώστε να αντιμετωπίζει τις νέες καταστάσεις ως πρόκληση και όχι ως δυσεπίλυτο πρόβλημα
• Σε κάθε περίπτωση μην ξεχνάτε να τονίζετε τη θετική όψη της μετάβασής του στη νέα αυτή εκπαιδευτική βαθμίδα
• Ενημερώστε το παιδί σας για τη ζωή στο γυμνάσιο, αλλά προσέξτε να μην το τρομοκρατήσετε εν όψει των νέων του υποχρεώσεων
• Δώστε ιδιαίτερη προσοχή στα πιο μικροκαμωμένα παιδιά, καθώς για αυτά η προσαρμογή συνήθως είναι δυσκολότερη, λόγω της ανομοιογένειας συγκριτικά με τους συμμαθητές τους, ενώ συχνά χαρακτηρίζονται και από χαμηλή αυτοπεποίθηση
• Ενισχύστε την επικοινωνία του παιδιού σας με αγαπημένους φίλους και συμμαθητές, ώστε να νιώθει ότι ανήκει σε μια ομάδα όπου είναι αποδεκτό
• Προσπαθήστε η αλλαγή αυτή στην εκπαιδευτική βαθμίδα να μην συνοδεύεται από επιπρόσθετες αλλαγές στα πλαίσια της οικογένειας

Το θετικό είναι πως τα περισσότερα παιδιά προσαρμόζονται αποτελεσματικά τόσο στο γυμνάσιο, όσο και στο σχολείο γενικότερα, μετά από τους πρώτους δυο – τρεις μήνες. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση είναι ιδιαίτερα βοηθητικό για το παιδί όταν ενθαρρύνεται να μιλήσει ανοιχτά για τους φόβους και τα άγχη του και όταν ξέρει πως οι γονείς του είναι δίπλα του προκειμένου να το βοηθήσουν να ξεπεράσει την όποια δύσκολη κατάσταση.