Χαρισματικά παιδιά: Ποια είναι τα χαρακτηριστικά τους

Γράφει ο Στέλιος Μαντούδης ,αναπτυξιολόγος εργοθεραπευτής,επιστημονικός συνεργάτης του Παίδων Αγλαία Κυριακού.

Τι εννοούμε όταν αποκαλούμε ένα παιδί χαρισματικό και ποια είναι τα χαρακτηριστικά του; Με τον όρο χαρισματικό παιδί εννοούμε το παιδί που συνδυάζει πολύ υψηλές ικανότητες στον συναισθητικό αλλά και στο γνωστικό τομέα.Είναι ο άνθρωπος ο οποίος θα λέγαμε πως έχει την απόλυτη νοημοσύνη γιατί έχει υψηλές επιδόσεις, όπως περιγράφονται από την πολλαπλή νοημοσύνη του Γκάρντενερ.

Αυτές είναι:

• Λογικομαθηματική
• Λεκτική
• Μουσική
• Χωρική Κιναισθητική
• Ενδοπροσωπική
• Διαπροσωπική
• Φυσιογνωστική

Κριτήρια Χαρισματικότητας:

Για να θεωρήσουμε ότι ένα παιδί είναι χαρισματικό θα πρέπει να έχει σε πάνω από πέντε τομείς, υψηλές επιδόσεις.
Τα χαρισματικά παιδιά στα πρώτα χρονιά της ζωής τους δεν χαρακτηρίζονται τόσο από τις γνώσεις τους αλλά από τον τρόπο που αποκτούν αυτές τις γνώσεις.

Τα πέντε χαρακτηριστικά των χαρισματικών παιδιών

Ταχύτητα και ευκολία αφομοίωσης

• Διαθέτουν μεγάλη ταχύτητα αντίληψης
• Συνειρμικά μπορούν να οδηγηθούν σε ένα νέο συμπέρασμα
• Μπορούν να λύνουν προβλήματα αξιοποιώντας νέες δικές τους εφευρετικές λύσεις.
• Έχουν ευελιξία στη σκέψη και κάνουν ασυνήθιστους συσχετισμούς ανάμεσα σε διαφορετικές ιδέες.
• Μαθαίνουν γρήγορα, εύκολα και αποτελεσματικά

Έμφυτη Περιέργεια

• Αναζητούν τη γνώση από μόνα τους μέσα από ερωτήσεις και προβληματισμούς που θέτουν
• Δείχνουν ιδιαίτερη περιέργεια για τον τρόπο λειτουργίας μηχανημάτων
• Δείχνουν ενδιαφέρον να κατανοήσουν τα φυσικά φαινόμενα και το περιβάλλον
• Διαθέτουν έντονο ενδιαφέρον τόσο για τις επιστήμες όσο και για την λογοτεχνία

Έχουν ασυνήθιστα ισχυρή μνήμη

• Έχουν πολύ καλή βραχεία και μακρά μνήμη
• Συνειρμική μνήμη
• Συσχετική μνήμη
• Φωτογραφική μνήμη

Κριτικό πνεύμα

• Ετοιμόλογα και εύστοχα στις παρατηρήσεις που κάνουν
• Έχουν πολύ καλή αίσθηση του χιούμορ
• Δέχονται την κριτική και τις παρατηρήσεις που τους γίνονται
• Ασκούν κριτική και σχολιάζουν θέματα και καταστάσεις

Υψηλή ενσυναίσθηση

• Είναι συναισθηματικά, ασφαλή και ώριμα
• Εύκολα κατανοούν τα συναισθήματα και μπαίνουν στη θέση του άλλου
• Δείχνουν ενδιαφέρον για τις σχέσεις και ευαισθησία για τα κοινωνικά προβλήματα
• Είναι περιζήτητοι φίλοι λόγω των κοινωνικών χαρακτηριστικών που συνδυάζουν

Πώς μπορούμε να αντιληφθούμε ότι κάποιο παιδί έχει ξεχωριστές ικανότητες σε κάποιο τομέα;

Είναι τα παιδιά που κατακτούν πολύ πιο νωρίς τα αναπτυξιακά ορόσημα. Περπατάνε, μιλάνε και μαθαίνουν πολύ γρήγορα για την ηλικία τους και αναπτύσσουν σύνθετη σκέψη σε μικρή ηλικία.
Το πιο σημαντικό είναι ότι έχουν έφεση στη μάθηση από πολύ μικρά, δηλαδή αυτά σου φέρνουν τη γνώση. Είναι όπως ακριβώς ένα παιδί που έχει διάθεση για φαγητό και λέμε αυτό το παιδί όλο τρώει, έτσι και το χαρισματικό παιδί ψάχνει και βρίσκει πνευματική τροφή.

Τα πιο συχνά λάθη των γονέων

Πολύ συχνά οι γονείς από έλλειψη ενημέρωσης ή ευαισθητοποίησης δεν ασχολούνται μαζί τους και δεν ικανοποιούν την έμφυτη περιέργειά τους για γνώση.

Άλλοι αντίθετα, μπορεί να διακρίνουν ότι το παιδί τους, είναι χαρισματικό χωρίς πραγματικά να είναι και να το πιέζουν θέλοντας να ικανοποιήσουν τις δικές τους προσδοκίες. Για αυτό η γνώμη ενός ειδικού είναι εξίσου σημαντική όσο και στην περίπτωση των παιδιών που παρουσιάζουν δυσκολίες.

Τι χρειάζεται να κάνουν οι γονείς των χαρισματικών παιδιών;

Οι γονείς των χαρισματικών παιδιών χρειάζεται να δείχνουν αποδοχή, κατανόηση, ευαισθησία και ευελιξία. Η ισορροπία είναι δύσκολη, γιατί ακόμα και τα χαρισματικά παιδιά παραμένουν παιδιά. Μπορεί ένας πεντάχρονος να μιλάει, να σκέπτεται και να διαβάζει σαν ένα παιδί 8 χρονών, αλλά έχει τις ίδιες συναισθηματικές ανάγκες με ένα παιδί της ηλικίας του.

Πώς γίνεται η διάγνωση ενός χαρισματικού παιδιού;

Η διάγνωση δεν είναι εύκολη, χρειάζεται εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία. Χρειάζεται να κάνουμε μια σειρά από ειδικά τεστ, αναπτυξιακά, νοητικά αλλά και συναισθηματικά. Συνήθως, δίνουμε μία προσωρινή διάγνωση. Αντιμετωπίζουμε τις ανάγκες του παιδιού και κάνουμε συμβουλευτική στο σχολείο και στην οικογένεια. Συνήθως, κάνουμε διαχρονική παρακολούθηση, δηλαδή τα παρακολουθούμε τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο. Στην εφηβεία χρειάζεται ειδική προσοχή και πολλές φόρες προτείνουμε την συναισθηματική στήριξη του χαρισματικού έφηβου ώστε να μπορεί να αποδεχτεί και να διαχειριστεί την διαφορετικότητά του.