Πώς να αντιμετωπίσετε το jet lag

Το jet lag είναι αυτό που εμφανίζουμε όταν διαταράσσεται το πρόγραμμα του ύπνου μας λόγω ενός μεγάλου ταξιδιού. Όταν περνάμε από διάφορες ζώνες ώρας, το βιολογικό μας ρολόι κατά κάποιο τρόπο “μπερδεύεται”. Τα αποτελέσματα του jet lag γίνονται ακόμα χειρότερα όταν ταξιδεύουμε ανατολικά, επειδή το σώμα μας δυσκολεύεται περισσότερο να προσαρμοστεί στη μικρότερη μέρα. Ο σταθερός ρυθμός μέρας και νύχτας χάνει τον συγχρονισμό του όταν βλέπουμε φως του ήλιου τη λάθος – για το σώμα μας – ώρα. Οι ταξιδιώτες που λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή σε αυστηρά καθορισμένα ωράρια (όπως ινσουλίνη) πρέπει πάντα να συμβουλεύονται τον γιατρό τους πριν από ένα ταξίδι.

Παρακάτω, ακολουθούν μερικές συμβουλές για το πώς να ελαχιστοποιήσετε τα συμπτώματα του jet lag πριν και κατά την διάρκεια του ταξιδιού σας.

Πριν το ταξίδι

• Ξεκουραστείτε καλά. Φροντίστε να έχετε κοιμηθεί πριν το ταξίδι, και αν η πτήση σας διαρκεί μια ολόκληρη νύχτα, προσπαθήστε να κοιμηθείτε μέσα στο αεροπλάνο. Αυτό θα σας βοηθήσει να μείνετε ξύπνιοι μέχρι να νυχτώσει και στον προορισμό σας.
• Αλλάξτε το πρόγραμμα του ύπνου σας. Λίγες μέρες πριν το ταξίδι σας, αρχίστε να ξυπνάτε και να πέφτετε για ύπνο νωρίτερα (αν ταξιδεύετε ανατολικά) ή αργότερα (για ταξίδια προς τα δυτικά). Στην διάρκεια της πτήσης, φάτε και κοιμηθείτε με βάση την ώρα στον τόπο προορισμού σας.
• Εκμεταλλευτείτε τις στάσεις. Αν αλλάζετε αεροπλάνα, εκμεταλλευτείτε τον χρόνο αναμονής για να ξεκουραστείτε στο αεροδρόμιο. Αν, μάλιστα, ο χρόνος αναμονής είναι μεγάλος, προλαβαίνετε να κάνετε ένα αναζωογονητικό ντους, και θα είστε πολύ πιο ξεκούραστοι όταν φτάσετε στον προορισμό σας.

Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού

• Μείνετε ενυδατωμένοι. Η αφυδάτωση κάνει τα συμπτώματα του jet lag ακόμα χειρότερα, ειδικά στον ξηρό και κλειστό χώρο του αεροπλάνου. Αποφύγετε το αλκοόλ και την καφεΐνη, που μπορούν να διαταράξουν τον ύπνο σας.
• Ετοιμαστείτε για τον ύπνο. Κατά τη διάρκεια της πτήσης, προσπαθήστε να προετοιμάσετε το σώμα σας για ύπνο. Αν χρειάζεται, προμηθευτείτε μια μάσκα ύπνου ή ωτοασπίδες.
• Προσοχή στα φάρμακα. Πολλοί εργαζόμενοι αεροπορικών παίρνουν μελατονίνη, μια ορμόνη που παράγει το σώμα μας το βράδυ, ή στο σκοτάδι, για να τους βοηθήσει να καταπολεμήσουν το jet lag. Παρ’ όλα αυτά, τα υπνωτικά χάπια δεν ενδείκνυνται, μιας και δεν βοηθούν το σώμα να προσαρμοστεί στο νέο πρόγραμμα ύπνου.

Στον προορισμό σας

• Κοιμηθείτε. Προσπαθήστε να κοιμηθείτε όσο περισσότερο γίνεται μέσα στο 24ωρο. Ένας σύντομος ύπνος τεσσάρων ωρών όταν φτάσετε θεωρείται αναγκαίος για να συγχρονιστείτε με τη νέα ζώνη ώρας. Αν είναι δυνατό, συμπληρώστε τον συνολικό ύπνο σας παίρνοντας έναν σύντομο υπνάκο κάθε λίγες ώρες μέσα στην μέρα.
• Απολαύστε το φως του ήλιου. Ο κύκλος μέρας και νύχτας είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας για την ρύθμιση του βιολογικού μας ρολογιού. Προσπαθήστε να βγείτε έξω στον ήλιο, και το σώμα σας θα συνηθίσει πιο εύκολα στην αλλαγή ώρας.
• Όταν το ταξίδι είναι μικρής διάρκειας
  Αν το ταξίδι σας διαρκεί για λιγότερο από τρεις έως τέσσερις μέρες, ίσως είναι καλό να παραμείνετε στο ωράριο του τόπου σας, ώστε να μην χρειαστεί να ρυθμίζετε το εσωτερικό σας ρολόι επανειλημμένως . Παρ’ όλα αυτά, ανάλογα με το πρόγραμμα του ταξιδιού σας, αυτό δεν μπορεί να είναι πάντα πρακτικό.

Επιμέλεια: Θοδωρής Διάκος