Το Διαδίκτυο δημιουργεί δυσκολίες και ευκαιρίες για τον έλεγχο, την πρόληψη και τη θεραπεία από τα ναρκωτικά. 

Ειδικά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν αυξήσει τη διαθεσιμότητα ναρκωτικών στην παράνομη αγορά, ενώ εγκληματικές ομάδες εκμεταλλεύονται διαδικτυακές πλατφόρμες για να κάνουν διακίνηση.

Τα παραπάνω αναφέρονται, μεταξύ άλλων, στην ετήσια έκθεση του ΟΗΕ για τη χρήση ναρκωτικών.

Σύμφωνα με τους συντάκτες της, η διαδικτυακή παρουσία της φεντανύλης και των συνθετικών οπιοειδών εγείρει σοβαρές ανησυχίες, λόγω της υψηλής δραστικότητάς τους και του κινδύνου θανάτων από υπερβολική δόση.

Οι αρχές επιβολής του νόμου βρίσκονται αντιμέτωπες με το αποθαρρυντικό, λόγω των τεχνολογιών και καινοτομιών κρυπτογράφησης, έργο της παρακολούθησης και δίωξης των ναρκωτικών στο Διαδίκτυο. Οι παραβάτες εκμεταλλεύονται επίσης κενά και διαφορές στους εθνικούς κανονισμούς.

Η Διεθνής Επιτροπή για τον Έλεγχο των Ναρκωτικών του ΟΗΕ (INCB) επισημαίνει πως ο ρόλος του Διαδικτύου στη διακίνηση ναρκωτικών και στην προμήθεια πρόδρομων χημικών ουσιών, καθώς και εξοπλισμού για την παραγωγή παράνομων ναρκωτικών, δεν έχει ακόμη μεταβάλλει δραστικά τις αλυσίδες εφοδιασμού ναρκωτικών. Εξελίσσεται, ωστόσο, και θα μπορούσε να διευρυνθεί περαιτέρω στο μέλλον.

Οδηγίες σχετικά με τον τρόπο παρασκευής ναρκωτικών επίσης μπορούν να κοινοποιούνται στο Διαδίκτυο. Έχουν, για παράδειγμα, δημοσιευτεί αναρτήσεις για το πώς εξάγονται πρόδρομες ουσίες για την παραγωγή μεθαμφεταμίνης από επεξεργασμένα προϊόντα που αποκτώνται νόμιμα.

Οι έμποροι ναρκωτικών μπορούν να προσεγγίσουν ένα ευρύ παγκόσμιο κοινό, αξιοποιώντας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και άλλες διαδικτυακές πλατφόρμες για να διαφημίσουν τα προϊόντα τους. Η ίδια η κλίμακα της επικοινωνίας σε αυτές τις πλατφόρμες καθιστά εξαιρετικά δύσκολη για τις ρυθμιστικές αρχές την παρακολούθησή τους, ακόμη και αν η επικοινωνία αφήνει ψηφιακά ίχνη.

Η λήψη νομικών μέτρων και η δίωξη αδικημάτων διαδικτυακής διακίνησης είναι περίπλοκη υπόθεση. Οι παραβάτες μπορούν να μεταφέρουν τις δραστηριότητές τους σε περιοχές όπου η επιβολή του νόμου είναι λιγότερο εντατική και οι προβλεπόμενες ποινικές κυρώσεις ελαφρύτερες ή να επιλέγουν ως βάση τους χώρες στις οποίες μπορούν να αποφύγουν την έκδοση.

Οι οργανωμένες εγκληματικές ομάδες στην Ευρώπη έχουν εκμεταλλευτεί τεχνολογίες που βασίζονται στο Διαδίκτυο για τη διακίνηση ναρκωτικών, χρησιμοποιώντας τροποποιημένα έξυπνα τηλέφωνα, κρυπτόφωνα (ή κρυπτοτηλέφωνα) με βελτιωμένες μεθόδους κρυπτογράφησης.

Πίστευαν ότι επικοινωνούσαν εμπιστευτικά, αλλά οι αρχές επιβολής του νόμου κατάφεραν να αποκρυπτογραφήσουν τις συνομιλίες τους και από το 2021 συνέλαβαν πολλούς στόχους υψηλής αξίας. Μόνο στη Γαλλία, η Εθνική Χωροφυλακή συνέλεξε πάνω από 120 εκατομμύρια μηνύματα κειμένου από 60.000 κινητά τηλέφωνα με δεδομένα από περισσότερες από 100 χώρες.

Κρυπτοαγορές

Οι κρυπτοαγορές είναι διαδικτυακές αγορές του Σκοτεινού Δικτύου που βρίσκονται στο Aόρατο Δίκτυο (Deep Web) και επιτρέπουν στους ανθρώπους να περιηγούνται στο Διαδίκτυο ανώνυμα και να χρησιμοποιούν κρυπτογράφηση, για να κρύψουν διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και κρυπτονομίσματα
για πληρωμές.

Το 2021, το Γραφείο του ΟΗΕ για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα (UNODC) εκτίμησε ότι η συνολική αξία του εμπορίου ναρκωτικών στις κρυπτοαγορές ήταν περίπου 315 εκατομμύρια δολάρια ετησίως.

Οι αγοραστές αναφέρουν ότι χρησιμοποιούν αυτές τις αγορές, επειδή παρέχουν πρόσβαση σε ναρκωτικά με πιο προβλέψιμη ποιότητα. Τόσο οι αγοραστές όσο και οι πωλητές θεωρούν ότι αυτές οι συναλλαγές περικλείουν λιγότερους κινδύνους εξαπάτησης, σωματικής βίας και απειλών, σε σχέση με τις συναλλαγές στον δρόμο.

Οι κρυπτοαγορές εξυπηρετούν κυρίως τις εθνικές αγορές, και οι αγοραστές μπορούν να παραλάβουν τα ναρκωτικά χωρίς να συναντήσουν ποτέ τον πωλητή. Παρά τις πολλές συλλήψεις διαχειριστών κρυπτοαγορών οι οποίες έλαβαν μεγάλη δημοσιότητα, οι κρυπτοαγορές έχουν αποδειχθεί ανθεκτικές, παρότι ασταθείς.

Κοινωνική δικτύωση

Διάφορες συμβατικές πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης χρησιμοποιούνται ως τοπικές αγορές από μικροπωλητές για την πώληση παράνομων ναρκωτικών και μη ελεγχόμενων ουσιών.

Ωστόσο, δεν είναι γνωστό πόσο διαδεδομένο είναι αυτό το φαινόμενο ή σε ποιες χώρες εμφανίζεται περισσότερο. Αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι ότι αυτό το ακατάλληλο περιεχόμενο είναι ευρέως προσβάσιμο σε παιδιά και εφήβους.

Η διαδικασία χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για την προμήθεια ναρκωτικών μπορεί να ξεκινήσει με τους αγοραστές να αναζητούν hashtags που σχετίζονται με ναρκωτικά ή να ακολουθούν προφίλ που διαφημίζουν την πώληση ναρκωτικών.

Χρησιμοποιώντας κρυπτογραφημένες από άκρο σε άκρο εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων και τις δυνατότητες ανταλλαγής προσωρινών μηνυμάτων, χάρη στις οποίες η επικοινωνία διαγράφεται μετά από ένα χρονικό διάστημα, ή εικονικά ιδιωτικά δίκτυα, οι πωλητές μπορούν να συνδεθούν γρήγορα και εύκολα με ντόπιους αγοραστές, ενώ μερικές φορές προσφέρουν ακόμη και κατ΄οίκον παράδοση των παράνομων ναρκωτικών.

Νόμιμες πλατφόρμες

Τα τελευταία χρόνια τα παγκόσμια προγράμματα του INCB έχουν προωθήσει την εθελοντική συνεργασία μεταξύ κυβερνήσεων και εταιρειών ηλεκτρονικού εμπορίου, με στόχο την πρόληψη της κατάχρησης των υπηρεσιών ηλεκτρονικού εμπορίου για την παράνομη εμπορία πρόδρομων ουσιών, νέων ψυχοδραστικών
ουσιών και μη ιατρικών συνθετικών οπιοειδών.

Αυτά τα προγράμματα παρακολουθούν την ανάρτηση προσφορών από ύποπτους προμηθευτές και τα αιτήματα αγοράς από πιθανούς αγοραστές σε μεγάλες νόμιμες αγορές ηλεκτρονικού εμπορίου.

Υποστηρίζοντας τη συνεργασία των κυβερνήσεων με εκπροσώπους του ιδιωτικού τομέα, το πρόγραμμα GRIDS του INCB έχει δημιουργήσει δύο δέσμες κατευθυντήριων εγγράφων με πρακτικές συστάσεις και εύκολες στην παρακολούθηση λίστες ελέγχου για την πρόληψη της διαδικτυακής στόχευσης των πιο
ευάλωτων βιομηχανιών με στόχο τη διακίνηση επικίνδυνων ουσιών.

Οι βιομηχανίες παρασκευής, προώθησης, μεταφοράς και δημιουργίας εσόδων (4M) μαζί με τις υπηρεσίες που σχετίζονται με το Διαδίκτυο θεωρούνται ευάλωτες σε τέτοια εκμετάλλευση.

Απτό αποτέλεσμα ήταν συλλήψεις και κατασχέσεις υψηλής δραστικότητας τραμαδόλης και υδροχλωρικής κεταμίνης που προσφέρονταν προς πώληση μέσω μεγάλης πλατφόρμας ηλεκτρονικού εμπορίου σε χώρα της Αφρικής.

Στη Λατινική Αμερική πολλαπλές ύποπτες καταχωρίσεις μιας μη ελεγχόμενης φυτικής ουσίας, του kratom, εντοπίστηκαν από μεγάλη εταιρεία ηλ εκτρονικού εμπορίου, γεγονός που οδήγησε στον εντοπισμό και τη σύλληψη του διαδικτυακού διακινητή. Τέτοιες αστυνομικές έρευνες απαιτούν πόρους, και σε πολλές περιπτώσεις οι πλατφόρμες με τις οποίες έρχονται σε επαφή οι διακινητές απλώς διαγράφουν τέτοιες καταχωρίσεις, συνήθως εντός 24 ωρών.

Διαδικτυακά φαρμακεία

Οι αναζητήσεις για συνταγογραφούμενα φάρμακα στο Διαδίκτυο είναι ευρέως διαδεδομένες και το παγκόσμιο εμπόριο παράνομων φαρμακευτικών προϊόντων εκτιμάται ότι ανέρχεται σε 4,4 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ.

Μια περαιτέρω απλή διαδικτυακή αναζήτηση με τους όρους "φαρμακείο/pharmacy", "pharma" ή "pharm" μπορεί να οδηγήσει σε ιστότοπους φαρμακείων στο Διαδίκτυο που διαφημίζουν ναρκωτικά προς πώληση.

Τέτοιοι ιστότοποι, οι οποίοι είναι ως επί το πλείστον παράνομοι, πωλούν ουσίες που απαιτούν συνταγογράφηση, καθώς και παράνομα ναρκωτικά. Τα παράνομα φαρμακεία του Διαδικτύου απειλούν την ασφάλεια των ασθενών σε όλον τον κόσμο, πουλώντας φάρμακα μη εξακριβωμένης προέλευσης χωρίς ιατρική συνταγή απευθείας στον καταναλωτή.

Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι τα δύο τρίτα των χωρών παγκοσμίως δεν έχουν νόμους που να ρυθμίζουν ρητά τις πωλήσεις φαρμάκων στο Διαδίκτυο.

Δεν υπάρχει τίποτα που να διασφαλίζει την ποιότητα των προϊόντων τα οποία αγοράζονται στο Διαδίκτυο.

Είναι αδύνατο για τους καταναλωτές να εκτιμήσουν εάν τα φάρμακα που αγοράζονται από τα φαρμακεία του Διαδικτύου είναι πλαστά, μη εγκεκριμένα ή ακόμη και παράνομα.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) εκτιμά ότι τα μισά από τα φάρμακα που αγοράζονται από παράνομες τοποθεσίες είναι πλαστά.

Δημ.Κ.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Φαρμακευτική δηλητηρίαση στην παιδική ηλικία
Πώς οι τροφές επηρεάζουν την περίοδο
ECDC: Πρώιμο κρούσμα λοίμωξης από ιό Δυτικού Νείλου στην Ισπανία - Τι γίνεται στην Ελλάδα