Ποιος δεν το έχει βιώσει αυτό; Το μεγάλο γεύμα τελείωσε, είμαστε χορτάτοι, αλλά η επιθυμία για γλυκά παραμένει.

Ερευνητές από το Ινστιτούτο Max Planck για την έρευνα του μεταβολισμού ανακάλυψαν τώρα ότι αυτό που αποκαλούμε "στομάχι του γλυκού" είναι αγκυροβολημένο στον εγκέφαλο.

Τα ίδια νευρικά κύτταρα που μας κάνουν να νιώθουμε χορτάτοι μετά από ένα γεύμα εξασφαλίζουν επίσης ότι εξακολουθούμε να επιθυμούμε γλυκά. Σε ποντίκια και ανθρώπους, η "οδός σηματοδότησης επιδόρπιου-στομάχου" ενεργοποιείται με την απελευθέρωση του δικού μας οπιούχου μετά από απλή αντίληψη.

Αυτό έχει εξελικτικό νόημα, καθώς η ζάχαρη παρέχει γρήγορα ενέργεια. Ο αποκλεισμός των υποδοχέων οπιοειδών θα μπορούσε να συμπληρώσει τις θεραπείες κατά της παχυσαρκίας.

Ο εγκέφαλος έχει αδυναμία στα γλυκά

 Για να βρουν την αιτία του "στομαχιού του γλυκού", οι ερευνητές διερεύνησαν την αντίδραση των ποντικιών στη ζάχαρη και διαπίστωσαν ότι τα ζώα που είναι εντελώς κορεσμένα, εξακολουθούν να τρώνε γλυκά.

Οι έρευνες στον εγκέφαλο έδειξαν ότι μια ομάδα νευρικών κυττάρων, οι λεγόμενοι νευρώνες POMC, είναι υπεύθυνοι γι' αυτό. Αυτοί οι νευρώνες ενεργοποιούνται αμέσως μόλις ο οργανισμός προσλάβει τροφή και καταστέλλουν την όρεξη.

Όταν τα ποντίκια είναι χορτάτα και τρώνε γλυκά, τα νευρικά αυτά κύτταρα απελευθερώνουν όχι μόνο αγγελιοφόρους ουσίες που σηματοδοτούν τον κορεσμό στον οργανισμό, αλλά και το οπιούχο ß-ενδορφίνη του ίδιου του οργανισμού.

Αυτό δρα σε άλλα νευρικά κύτταρα με υποδοχείς οπιούχων και προκαλεί ένα αίσθημα ανταμοιβής που κάνει τα ποντίκια να τρώνε ακόμη περισσότερη ζάχαρη. Το κύκλωμα αυτό ενεργοποιείται πάντα όταν τα ποντίκια τρώνε ζάχαρη, αλλά όχι όταν τρώνε κανονική ή λιπαρή τροφή.

Εάν οι ερευνητές μπλόκαραν αυτό το μονοπάτι, τα ποντίκια απέφευγαν να τρώνε επιπλέον ζάχαρη. Το αποτέλεσμα αυτό παρατηρήθηκε μόνο σε χορτάτα ζώα. Στα πεινασμένα ποντίκια, η αναστολή της απελευθέρωσης της ß-ενδορφίνης δεν είχε κανένα αποτέλεσμα.

Είναι ενδιαφέρον ότι ο μηχανισμός αυτός είχε ήδη ενεργοποιηθεί όταν τα ποντίκια αντιλαμβάνονταν μόνο τη ζάχαρη χωρίς να την τρώνε. Επιπλέον, το οπιούχο απελευθερώθηκε επίσης στην "περιοχή του επιδόρπιου στομάχου" στον εγκέφαλο των ποντικών που δεν είχαν φάει ποτέ πριν ζάχαρη.

Μόλις το πρώτο διάλυμα ζάχαρης εισήλθε στο στόμα των ποντικιών, το κύκλωμα ενεργοποιήθηκε και ενισχύθηκε σημαντικά με περαιτέρω δόσεις ζάχαρης.

Η ίδια αντίδραση στον ανθρώπινο εγκέφαλο

Οι επιστήμονες πραγματοποίησαν εγκεφαλικές σαρώσεις σε πειραματόζωα που είχαν τη δυνατότητα να καταπιούν ένα διάλυμα ζάχαρης μέσω ενός σωλήνα. Παρατήρησαν ότι η ίδια περιοχή του εγκεφάλου αντέδρασε στη ζάχαρη και στους ανθρώπους.

Στην περιοχή αυτή, όπως και στα ποντίκια, υπάρχουν πολλοί υποδοχείς οπιούχων κοντά στους νευρώνες κορεσμού. "Από εξελικτική άποψη, αυτό είναι λογικό: η ζάχαρη είναι σπάνια στη φύση, αλλά παρέχει γρήγορα ενέργεια.

"Ο εγκέφαλος είναι προγραμματισμένος να ελέγχει την πρόσληψη ζάχαρης όποτε αυτή είναι διαθέσιμη", εξηγεί ο Henning Fenselau, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας στο Ινστιτούτο Max Planck για την έρευνα του μεταβολισμού και επικεφαλής της μελέτης.

Τα ευρήματα της ερευνητικής ομάδας θα μπορούσαν επίσης να είναι σημαντικά για τη θεραπεία της παχυσαρκίας. "Υπάρχουν ήδη φάρμακα που μπλοκάρουν τους οπιούχους υποδοχείς στον εγκέφαλο, αλλά η απώλεια βάρους είναι μικρότερη από ό,τι με τις λεγόμενες ενέσεις δίαιτας.

Πιστεύουμε ότι ένας συνδυασμός με αυτά ή με άλλες θεραπείες θα μπορούσε να είναι χρήσιμος. Αλλά πρέπει ακόμη να το διερευνήσουμε αυτό", λέει ο Fenselau.

Πηγές:
Ινστιτούτο Max Planck

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Μάξιμουμ μέχρι δύο ώρες χρήση smartphone την ημέρα (μελέτη)
Υποχώρηση των δεικτών της γρίπης πάνω από 30% σε μία εβδομάδα - ECDC: Πότε είχαμε κορύφωση
Σύγχρονες εξελίξεις για την Lp(a)