Η στυτική δυσλειτουργία (ΣΔ), δηλαδή η επίμονη αδυναμία επίτευξης ή διατήρησης στύσης ικανής για σεξουαλική επαφή, δεν είναι απλώς ένα ζήτημα ποιότητας ζωής που επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την ψυχολογία του άνδρα. Σήμερα γνωρίζουμε πως αποτελεί έναν πρώιμο δείκτη συστηματικών παθήσεων και πρέπει να αντιμετωπίζεται ως παράθυρο πρόληψης για τη γενική υγεία του άνδρα.
Η στύση ως “βαρόμετρο” της αγγειακής υγείας
Η φυσιολογική στύση απαιτεί σωστή ροή αίματος, υγιή αγγεία, λειτουργικό ενδοθήλιο και ακέραιη νευρική λειτουργία. Όταν εμφανίζεται πρόβλημα, συχνά υποβόσκει αγγειακή δυσλειτουργία – η ίδια που ευθύνεται και για τις καρδιοαγγειακές παθήσεις.
Σύμφωνα με τη μελέτη Massachusetts Male Aging Study (MMAS), η οποία παρακολούθησε πάνω από 1.700 άνδρες, το 52% παρουσίασαν κάποια μορφή ΣΔ, με αυξημένο κίνδυνο σε καπνιστές, υπερτασικούς και διαβητικούς.
Σε μετα-ανάλυση που δημοσιεύθηκε στο European Urology, η ΣΔ συσχετίστηκε με 1,45 φορές υψηλότερο κίνδυνο για καρδιαγγειακά επεισόδια.
Προάγγελος καρδιολογικών συμβάντων
Η ΣΔ προηγείται κατά 3–5 έτη της εμφάνισης στεφανιαίας νόσου. Δηλαδή, μπορεί να αποτελεί το πρώτο σύμπτωμα μιας σοβαρής καρδιοαγγειακής κατάστασης. Σε άνδρες ηλικίας 40–60 ετών, αυτό το "σήμα" επιτρέπει έγκαιρη παρέμβαση πριν την εμφάνιση εμφράγματος ή εγκεφαλικού.
Η πλήρης διαγνωστική προσέγγιση πρέπει να περιλαμβάνει:
- Καρδιολογική εκτίμηση
- Έλεγχο σακχάρου και λιπιδίων
- Επίπεδα τεστοστερόνης
- Εκτίμηση θυρεοειδικής λειτουργίας
Ο σακχαρώδης διαβήτης και η ΣΔ: Διπλή απειλή
Οι άνδρες με σακχαρώδη διαβήτη έχουν 2–3 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να παρουσιάσουν ΣΔ, λόγω:
- μικροαγγειοπάθειας,
- διαβητικής νευροπάθειας,
- διαταραχής των ορμονών του άξονα υποθάλαμος–υπόφυση–όρχεις.
Έως και 75% των διαβητικών ανδρών εμφανίζουν ΣΔ, ενώ το πρόβλημα παρουσιάζεται σε νεαρότερη ηλικία και με μεγαλύτερη βαρύτητα.
Ορμονικά αίτια – τεστοστερόνη και μεταβολική υγεία
Η χαμηλή τεστοστερόνη, πέρα από τη μείωση της libido, σχετίζεται με:
- αυξημένο κοιλιακό λίπος,
- ινσουλινοαντίσταση,
- μεταβολικό σύνδρομο,
- κατάθλιψη.
Η μέτρηση τεστοστερόνης σε άνδρες με ΣΔ είναι απαραίτητη, καθώς μπορεί να αναδείξει έναν υποκείμενο υπογοναδισμό που χρήζει αντιμετώπισης.
Ψυχογενής ΣΔ: Το σώμα μιλάει όταν η ψυχή πιέζεται
Άγχος επίδοσης, χρόνιο στρες, κατάθλιψη ή προβλήματα στη σχέση μπορούν να επηρεάσουν σοβαρά τη σεξουαλική λειτουργία. Η ψυχογενής ΣΔ είναι πιο συχνή σε νεότερους άνδρες και συχνά αναστρέψιμη με ψυχοθεραπευτική υποστήριξη ή συμβουλευτική ζεύγους.
Η ΣΔ ως εργαλείο πρόληψης
Αντί να αποτελεί θέμα ταμπού, η ΣΔ μπορεί να λειτουργήσει ως αφορμή για συνολικό ιατρικό έλεγχο. Πολλοί άνδρες επισκέπτονται τον ουρολόγο για ένα "απλό" πρόβλημα στύσης και τελικά εντοπίζονται με:
- αρρύθμιστη υπέρταση,
- προδιαβήτη ή διαβήτη,
- δυσλιπιδαιμία,
- ενδοκρινικές διαταραχές.
Η στυτική δυσλειτουργία δεν είναι απλώς ένα “προσωπικό” πρόβλημα. Είναι ένας καθρέφτης της συνολικής υγείας του άνδρα. Η προσέγγιση είναι πάντοτε ολιστική: κάθε άνδρας μεγάλης ηλικίας που έρχεται στο ιατρείο με πρόβλημα στύσης, υποβάλλεται σε πλήρη έλεγχο για καρδιαγγειακούς, ενδοκρινικούς και ψυχολογικούς παράγοντες όταν υπάρχει ισχυρή υποψία τους. Η ΣΔ μάς δίνει μια μοναδική ευκαιρία για έγκαιρη παρέμβαση – και δεν πρέπει να την αγνοούμε.
Πηγές
- Feldman HA et al. (1994) – The Massachusetts Male Aging Study (MMAS)
- Vlachopoulos C et al. (2015) – Erectile Dysfunction and Cardiovascular Risk Prediction: European Urology, 68(3):426–432
- Bacon CG et al. (2006) – Arch Intern Med. 166(4):449–455
NIH Consensus Statement on Impotence (1992)
Ειδήσεις υγείας σήμερα
''Δώσε αίμα, δώσε ελπίδα: Μαζί σώζουμε ζωές''
Αλκοόλ και στυτική δυσλειτουργία: Πώς συνδέονται;
Από τη βελόνα στη ζωή: Όσα δεν σου είπε ποτέ κανείς για την εμπειρία της αιμοδοσίας