Η θερμοκρασία άνω των 33 βαθμών Κελσίου σε συνδυασμό με μέτρια ως υψηλή ατμοσφαιρική ρύπανση αυξάνει δραματικά την ανθρώπινη θνησιμότητα, ενώ σχεδόν τη διπλασιάζει όταν το θερμόμετρο ξεπεράσει τους 40 βαθμούς. Τα στοιχεία αφορούν την Θεσσαλονίκη και περιλαμβάνονται στα ευρήματα νέας διεθνούς μελέτης, που δημοσιεύτηκε πριν από λίγες μέρες στο The American Statistician.

Η μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Εργαστήριο Φυσικής της Ατμόσφαιρας του ΑΠΘ, Δάφνη Παρλιάρη (φωτογραφία), μιλά στο iatronet.gr, για τα ευρήματα της μελέτης, η οποία μοντελοποιεί και ποσοτικοποιεί τις δυνητικές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία από τον συνδυασμό θερμικού στρες και ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Η ίδια επισημαίνει την ανάγκη λήψης πολιτικών προστασίας των ευάλωτων ομάδων και του γενικού πληθυσμού, σε μια πόλη που λόγω ειδικών συνθηκών περιλαμβάνεται στις πιο ρυπασμένες πόλεις της Ευρώπης.

Ευρήματα

Παρόλο που η σωματιδιακή ρύπανση στη Θεσσαλονίκη προέρχεται κυρίως από τις πηγές της κεντρικής θέρμανσης κτιρίων και είναι σαφώς αυξημένη τους χειμερινούς μήνες, παραμένει ψηλά καθ΄ όλη τη διάρκεια του χρόνου. "Η ρύπανση προέρχεται και από τα κλιματιστικά και από την κυκλοφορία των οχημάτων και από άλλες πηγές. Επιπλέον, αυτή η πόλη έχει πολύ υψηλή ρύπανση υποβάθρου, που είναι ανεξάρτητη από την ανθρώπινη δραστηριότητα σε αυτήν, έχει συνεχώς αυξημένα επίπεδα μικροσωματιδίων ΡΜ10, ενώ συνδυάζει και άλλους παράγοντες που δεν ευνοούν τον καθαρισμό του αέρα, όπως ο τρόπος που είναι χτισμένη και ο μειωμένος Βαρδάρης", εξηγεί η κ. Παρλιάρη.

Στο πλαίσιο της ερευνητικής εργασίας δημιουργήθηκε ένα στατιστικό μοντέλο που μελετά τη σχέση των ατμοσφαιρικών κινδύνων, όπως το θερμικό στρες και η ατμοσφαιρική ρύπανση, και ποσοτικοποιεί την επίδρασή του στην ανθρώπινη θνησιμότητα.

Σε ό,τι αφορά τη Θεσσαλονίκη, προέκυψε ότι η αύξηση της θερμικής καταπόνησης, ιδιαίτερα πάνω από τους 33 βαθμούς Κελσίου, αυξάνει δραματικά τον κίνδυνο θανάτου, όταν συνδυάζεται με μέτρια ως υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης, και συγκεκριμένα σωματιδιακής ρύπανσης, διοξειδίου του αζώτου και όζοντος. Ο κίνδυνος φτάνει ως και το +95% όταν το θερμόμετρο δείξει πάνω από 40 βαθμούς Κελσίου, υπό τις ίδιες συνθήκες ρύπανσης.

"Αν ληφθεί υπόψη ότι το καλοκαίρι δεν είναι πλέον Ιούνιος, Ιούλιος, Αύγουστος, αλλά έχει επεκταθεί τουλάχιστον σε Μάιο και Σεπτέμβριο, μιλάμε σίγουρα για πέντε μήνες αυξημένου κινδύνου επιπτώσεων στην ανθρώπινη υγεία", επισημαίνει η ερευνήτρια, η οποία στο επόμενο βήμα της εργασίας μελετά τώρα την επίδραση αυτών των δύο παραγόντων σε ειδικές ομάδες πληθυσμού ή εργαζόμενων. "Άτομα που εργάζονται σε εξωτερικούς χώρους κινδυνεύουν περισσότερο, όπως και ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες. Πρέπει να γίνει κατηγοριοποίηση και προτεραιοποίηση, ανά κατηγορία και ανά φύλο, και να υπάρξουν πολιτικές προστασίας, που προφανώς θα αφορούν τον γενικό πληθυσμό, αλλά θα στοχεύουν περισσότερο σε αυτές τις ομάδες που έχουν αυξημένο κίνδυνο", επισημαίνει.

Πώς επιδρά στην υγεία ο συνδυασμός ζέστης - ρύπανσης

Η υψηλή θερμοκρασία και υγρασία κουράζουν και φθείρουν τον οργανισμό, με πλήθος μελετών να δείχνουν πως επιδεινώνουν προϋπάρχουσες ασθένειες, τόσο σωματικές, όσο και ψυχικές, ενώ έχουν μεγαλύτερες επιπτώσεις σε οργανισμούς που είναι ευάλωτοι λόγω πολύ μικρής ή πολύ μεγάλης ηλικίας.

"Όταν αυτή η κούραση και φθορά του οργανισμού συνδυαστεί με τους ήδη γνωστούς κινδύνους της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην υγεία, όπως η επιδείνωση καρδιαγγειακών και αναπνευστικών νοσημάτων, χρόνιων παθήσεων ακόμη και αυτοάνοσων, ο κίνδυνος μεγαλώνει. Οι δύο κίνδυνοι μαζί σε έναν οργανισμό δεν αυξάνουν απλώς τον κίνδυνο θανάτου, αλλά τον πολλαπλασιάζουν, κι αυτό ισχύει ακόμα και όταν κάποιος είναι νέος και υγιής", σημειώνει η κ. Παρλιάρη.

Σύστημα προειδοποίησης κινδύνου

Το "Ενοποιημένο Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης", που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου LIFE SIRIUS, σε μια σύμπραξη Ελλάδας, Ιταλίας και Κύπρου, αποτελεί ένα σύστημα προειδοποίησης για την υγεία που αξιοποιεί τα ευρήματα των μελετών για τον συνδυασμό κλιματικών συνθηκών και ποιότητας αέρα.

Η σχετική πλατφόρμα, που βρίσκεται ήδη on line για τη Θεσσαλονίκη, μεταδίδει δεδομένα σε πραγματικό χρόνο αναφορικά με τις συνθήκες θερμικής επιβάρυνσης και ρύπανσης σε διαφορετικά διαμερίσματα της πόλης και κατηγοριοποιεί τον κίνδυνο με μια χρωματική κλιμάκωση τεσσάρων επιπέδων: πράσινο, κίτρινο, πορτοκαλί, κόκκινο. Απευθύνεται κυρίως σε φορείς άσκησης πολιτικής, αλλά και στο ευρύ κοινό.

Το σύστημα είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας του Εργαστηρίου Φυσικής της Ατμόσφαιρας του ΑΠΘ, με επικεφαλής τον καθηγητή Δημήτριο Μελά, με τον Δήμο Θεσσαλονίκης και φορείς από τη Ρώμη και τη Λευκωσία.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Νέα προσέγγιση στην αντιμετώπιση του καρκίνου των ωοθηκών
Ακύρωση συνάντησης μέχρι νεωτέρας
Oι 50 γίγαντες του φαρμάκου