Το 30% ως 35% των γυναικών άνω των 45 ετών στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν κάποιας μορφής ακράτεια, που τις περιορίζει στις καθημερινές τους δραστηριότητες. Είναι ένα πρόβλημα που μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με τις διαθέσιμες θεραπείες, όμως παραμένει ταμπού και σήμερα, όχι μόνο στην επαρχία, αλλά και στις μητροπόλεις, λέει στο iatronet.gr ο χειρουργός μαιευτήρας - γυναικολόγος, Φώτιος Πουρναρόπουλος, ο οποίος έχει εξειδίκευση ουρογυναικολογία.

Ο γιατρός, που βραβεύτηκε πρόσφατα από τον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό (φωτογραφία) για την πολυετή δράση του με στόχο την άρση του συγκεκριμένου ταμπού, αναφέρεται στα είδη της γυναικείας ακράτειας, την αιτιολογία και τους εκλυτικούς παράγοντες, καθώς και για τις διαθέσιμες θεραπείες.

Μια μορφή αναπηρίας

Από παλιά η ακράτεια ήταν ένα θέμα που η οικογένεια έκρυβε και ντρεπόταν να το αποδεχτεί. "Είναι μια μορφή αναπηρίας, υπό την έννοια ότι ο ασθενής αυτοπεριορίζεται και υποβάλλεται σε έναν κοινωνικό αποκλεισμό. Δεν μπορεί να πάει μια βόλτα στην αγορά, μια εκδρομή με τα ΚΑΠΗ, μυρίζει", εξηγεί ο κ. Πουρναρόπουλος. Από το συγκεκριμένο ταμπού, προσθέτει, επωφελούνται οι πολυεθνικές που πωλούν πάνες ακράτειας. "Το κόστος της πάνας για μια μετρίου βαθμού ακράτεια ούρων, ανέρχεται γύρω στα 1.000 ευρώ το χρόνο, για ένα θέμα που θεραπεύεται. Δεν το αντιλαμβάνονται γιατί το πληρώνουν σταδιακά, όπως οι πάνες μωρού, μόνο που εδώ το κάνουν εφ όρου ζωής".

Μηχανισμός, αιτιολογία και παράγοντες κινδύνου

Ο μηχανισμός, η αιτιολογία και η συμπτωματολογία της γυναικείας ακράτειας διαφέρουν από την ανδρική, όπου η ακράτεια έχει πολύ μικρότερη συχνότητα, απαντάται κυρίως έπειτα από χειρουργείο προστάτη και αντιμετωπίζεται από ουρολόγους.

"Στις γυναίκες η ακράτεια είναι ιδιοπαθής. Έχουν μια χαλάρωση στην περιοχή του κόλπου και αυτό οφείλεται στο ότι δεν παράγουν αρκετά ισχυρό κολλαγόνο, που είναι συνδετικός ιστός του σώματος", εξηγεί ο χειρουργός γυναικολόγος, συμπληρώνοντας: "Αυτό είναι χρωμοσωμικό, έτσι γεννήθηκαν. Μπορεί μια γυναίκα δηλαδή να γεννήσει 10 παιδιά και να δουλεύει από το πρωί μέχρι το βράδυ στο χωράφι, αλλά να μην παρουσιάσει ποτέ αυτό το πρόβλημα. Αντίθετα, μια άλλη να το εμφανίσει ενώ έχει κάνει μια πολύ εύκολη γέννα και δεν έχει ιδιαίτερα επιβαρυντική ζωή επαγγελματικά".

Παρόλα αυτά, όπως διευκρινίζει, η βαριά εργασία και οι πολλές και δύσκολες γέννες είναι παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης ακράτειας, μαζί με την παχυσαρκία, τον διαβήτη, αλλά και το κάπνισμα, το οποίο θα προκαλέσει έντονο βήχα, αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης και βλάβη στην αρχιτεκτονική του κόλπου.

Μορφές ακράτειας

Οι μορφές της γυναικείας ακράτειας είναι κατά κύριο λόγο δύο:

  • Η ακράτεια από προσπάθεια. "Την ώρα που θα σηκώσουμε ένα βάρος, θα βήξουμε, θα χορέψουμε, θα σηκωθούμε από ένα βαθύ κάθισμα στον καναπέ, γιατί αυξάνεται η πίεση στο κοιλιακό τοίχωμα και θα σπρώξουν τα ούρα προς τα έξω, καθώς έχει χαλάσει ο μηχανισμός ελέγχου της ουροδόχου κύστης".
  • Η επιτακτική μορφή. "Χωρίς κάποια κίνηση ή προσπάθεια, απλά έχουμε μια ουροδόχο κύστη που είναι υπερδραστήρια, κάνει συνεχώς συσπάσεις. Αυτές οι γυναίκες χάνουν ούρα και ενώ κάθονται και βλέπουν τηλεόραση, ή το βράδυ στον ύπνο αν δεν σηκωθούν να πάνε στην τουαλέτα".

Μια τρίτη μορφή περιλαμβάνει περιπτώσεις όπου οι δύο κύριοι τύποι ακράτειας συνυπάρχουν και αλληλοεπικαλύπτονται. 

Θεραπεία

Με μια γενική και απλή προσέγγιση, η οποία προϋποθέτει ότι η γυναίκα θα αντιληφθεί από νωρίς το πρόβλημα, θα το αποδεχτεί και θα αποταθεί στον ειδικό, η θεραπεία βασίζεται σε ειδικές φυσικοθεραπείες. "Πρόκειται για ασκήσεις πυελικού εδάφους. Χονδρικά θα πούμε τις γνωστές ασκήσεις Kegel, με εξειδικευμένη προσαρμογή και ειδικά εργαλεία", σημειώνει ο κ. Πουρναρόπουλος. Από εκεί και πέρα, αναλόγως με το είδος της ακράτειας, υπάρχουν δύο δρόμοι αντιμετώπισης:

  1. Στην κύρια μορφή, την ακράτεια από προσπάθεια, η θεραπεία είναι μικροχειρουργική. "Αποκαθιστούμε την ανατομία της ουρήθρας χρησιμοποιώντας κάποια υλικά και βοηθάμε τη γυναίκα πολλές φορές κάνοντας και φυσιοθεραπεία κατόπιν, όπως θα κάναμε π.χ. σε ένα κάταγμα ή μηνίσκο Το μίνι χειρουργείο είναι πολύ απλό, προσαρμοσμένο στην τρίτη ηλικία και έχει πολύ καλά αποτελέσματα, κοντά στο 95%".
  2. Στην επιτακτική μορφή η θεραπεία είναι φαρμακευτική και έχει εξίσου μεγάλη αποτελεσματικότητα.

Σύμφωνα με τον κ. Πουρναρόπουλο, 9 στις 10 γυναίκες με ακράτεια μπορούν να έχουν αποτελεσματική θεραπεία, αν αντιμετωπιστούν από γιατρό με κατάλληλη εξειδίκευση. "Οι γυναίκες που δεν θα μπορέσουν να αντιμετωπιστούν σε ικανοποιητικό βαθμό είναι αυτές οι οποίες έχουν και πολλά άλλα προβλήματα υγείας που θα μας εμποδίσουν να κάνουμε χρήση των φαρμάκων ή να μπούμε έστω για λίγο στο χειρουργείο", καταλήγει ο γιατρός, ο οποίος έχει συμμετάσχει σε σειρά ενημερωτικών εκδηλώσεων, ενώ έχει εκπαιδεύσει σχετικά νέους γιατρούς σε επαρχιακά νοσοκομεία.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Ι. Βαρδακαστάνης: Το αναπηρικό κίνημα συνεχίζει να αγωνίζεται και να διεκδικεί
Ενδυνάμωση των ασθενών: Καμπάνια ευαισθητοποίησης για την ενίσχυση υιοθέτησης της περιτοναϊκής κάθαρσης στην Ελλάδα
Πνευμονία: Βακτηριακό ένζυμο είναι πιθανό να προκαλεί μοιραίες καρδιακές επιπλοκές [μελέτη]