Η ακράτεια ούρων παραμένει για πολλούς άνδρες ένα ταμπού. Πρόκειται για την ακούσια απώλεια ούρων, μια κατάσταση που δεν απασχολεί μόνο τις γυναίκες, όπως συχνά πιστεύεται, αλλά επηρεάζει και σημαντικό ποσοστό του ανδρικού πληθυσμού, ιδιαίτερα μετά την ηλικία των 50 ετών. 

Παρά το γεγονός ότι η ιατρική έχει σήμερα στη διάθεσή της πληθώρα διαγνωστικών εργαλείων και θεραπευτικών επιλογών, οι περισσότεροι άνδρες δυσκολεύονται να μιλήσουν για το πρόβλημα ή καθυστερούν να ζητήσουν βοήθεια. Το αποτέλεσμα είναι ότι η ακράτεια ούρων συχνά παραμένει υποτιμημένη, με συνέπειες που ξεπερνούν τα όρια της απλής σωματικής ενόχλησης και φτάνουν στην ψυχολογική φθορά και την κοινωνική απομόνωση.

Η πλειονότητα των περιπτώσεων μπορεί να κρύβει σοβαρότερα προβλήματα από ότι φαίνεται και η αντιμετώπισή τους μπορεί να αποδειχθεί πιο δύσκολη με την καθυστερημένη διάγνωση. 

Τύποι και αιτίες

Η ακράτεια δεν είναι ενιαίο φαινόμενο· διακρίνεται σε διάφορους τύπους. Ο πιο συχνός είναι η ακράτεια από προσπάθεια, όπου η απώλεια ούρων εμφανίζεται κατά το βήξιμο, το γέλιο ή τη σωματική άσκηση, λόγω αδυναμίας του σφιγκτήρα της ουρήθρας. 

Συχνή είναι επίσης η επιτακτική ακράτεια, που σχετίζεται με την υπερδραστηριότητα της ουροδόχου κύστης και εκδηλώνεται με ξαφνική, έντονη ανάγκη για ούρηση που δεν μπορεί να ελεγχθεί. Ένας άλλος τύπος είναι η μεικτή μορφή, συνδυασμός των δύο προηγούμενων. 

Τέλος, υπάρχει και η συνεχής ακράτεια, σπανιότερη, που συνδέεται με σοβαρές βλάβες του ουροποιητικού.

Οι αιτίες ποικίλλουν. Σημαντικό ρόλο παίζουν οι παθήσεις του προστάτη, όπως η καλοήθης υπερπλασία ή οι θεραπείες για τον καρκίνο του προστάτη (χειρουργική και ακτινοθεραπεία), που μπορεί να τραυματίσουν τον σφιγκτήρα. 

Νευρολογικές ασθένειες, όπως η νόσος Πάρκινσον ή η σκλήρυνση κατά πλάκας, επηρεάζουν την επικοινωνία εγκεφάλου–ουροδόχου κύστης. Η ηλικία, η παχυσαρκία, ο σακχαρώδης διαβήτης και ορισμένα φάρμακα συνιστούν επίσης παράγοντες κινδύνου.

Ιδιαίτερα σημαντικό είναι να διαπιστώσουμε αν η ακράτεια οφείλεται σε υπερχείλιση, δηλαδή πλήρωση της ουροδόχου κύστης πέραν του φυσιολογικού, όπως συμβαίνει συχνά σε παραμελημένες περιπτώσεις απόφραξης του κατώτερου ουροποιητικού.

Ένα πρόβλημα που σπάνια παραδέχονται οι άνδρες

Η κοινωνική διάσταση του ζητήματος δεν μπορεί να αγνοηθεί. Σε αντίθεση με τις γυναίκες, που συζητούν πιο ανοιχτά τις ουρολογικές δυσκολίες τους, οι άνδρες συχνά τις αποκρύπτουν. Ο φόβος ότι η ακράτεια συνδέεται με την απώλεια της ανδρικής ταυτότητας ή με την εικόνα της αδυναμίας οδηγεί σε σιωπή. Πολλοί άνδρες περιορίζουν τις εξόδους τους, αποφεύγουν κοινωνικές δραστηριότητες ή ακόμη και επαγγελματικές υποχρεώσεις, από τον φόβο ενός «ατυχήματος». Αυτός ο αυτοπεριορισμός ενισχύει την αίσθηση μοναξιάς και επιτείνει το ψυχολογικό φορτίο.

Επιπλοκές και επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής

Η ακράτεια ούρων δεν είναι απλώς μια αμήχανη κατάσταση. Αν μείνει χωρίς αντιμετώπιση, μπορεί να οδηγήσει σε πολλαπλές επιπλοκές. Σωματικά, η συνεχής υγρασία δημιουργεί ερεθισμούς στο δέρμα, λοιμώξεις του ουροποιητικού και δερματίτιδες. Οι άνδρες που χρησιμοποιούν απορροφητικά επιθέματα μπορεί να εμφανίσουν αλλεργικές αντιδράσεις ή δερματικά προβλήματα, ειδικά αν τα προϊόντα δεν αλλάζονται συχνά.

Σε ψυχολογικό επίπεδο, η ακράτεια συνοδεύεται συχνά από ντροπή, άγχος και χαμηλή αυτοεκτίμηση. Δεν είναι σπάνιο οι άνδρες να παρουσιάζουν καταθλιπτικά συμπτώματα, ιδίως όταν η κατάσταση επηρεάζει την ερωτική ζωή και τις διαπροσωπικές σχέσεις. Το άγχος μιας πιθανής διαρροής σε μια κοινωνική συνάντηση ή η αίσθηση ότι πρέπει να βρίσκεται κανείς συνεχώς κοντά σε τουαλέτα επιβάλλουν έναν αόρατο αλλά βαρύ περιορισμό.

Οι επιπλοκές δεν σταματούν εκεί. Η διαταραγμένη ποιότητα ύπνου, λόγω συχνών νυχτερινών αφυπνίσεων, οδηγεί σε κόπωση και μειωμένη συγκέντρωση. Στην εργασία, οι συνεχείς επισκέψεις στην τουαλέτα ή η αίσθηση δυσφορίας υποβαθμίζουν την απόδοση. Ακόμη και η σωματική υγεία μπορεί να επηρεαστεί, καθώς πολλοί άνδρες αποφεύγουν τη σωματική άσκηση για να μειώσουν τον κίνδυνο διαρροής, με συνέπεια να αυξάνεται ο κίνδυνος παχυσαρκίας και καρδιομεταβολικών νοσημάτων.

Η διάγνωση και οι διαθέσιμες λύσεις

Η ιατρική αξιολόγηση είναι καθοριστική. Με ένα λεπτομερές ιστορικό, κλινική εξέταση και εξειδικευμένες εξετάσεις, όπως ουροδυναμικός έλεγχος, υπέρηχος και κυστεοσκόπηση, μπορεί να καθοριστεί ο τύπος και η βαρύτητα της ακράτειας. Η θεραπεία εξατομικεύεται: σε κάποιους άνδρες επαρκούν αλλαγές στον τρόπο ζωής, απώλεια βάρους και ασκήσεις ενδυνάμωσης των μυών του πυελικού εδάφους· σε άλλους απαιτείται φαρμακευτική αγωγή ή ακόμη και χειρουργική επέμβαση, όπως η τοποθέτηση τεχνητού σφιγκτήρα ή ειδικών ταινιών στήριξης.

Εφόσον οφείλεται σε απόφραξη , ο ουρολόγος αναλαμβάνει να ελευθερώσει την δίοδο των ούρων και να μειώσει την πίεση που δέχεται η ουροδόχος κύστη. 

Η πρόοδος της ιατρικής έχει βελτιώσει σημαντικά τις προοπτικές. Ωστόσο, η επιτυχία εξαρτάται από το αν ο άνδρας θα ξεπεράσει το εμπόδιο της σιωπής και θα απευθυνθεί εγκαίρως σε ουρολόγο.

Γιατί είναι σημαντικό να μιλάμε ανοιχτά

Η ακράτεια ούρων στους άνδρες αποτελεί πρόβλημα με πολλές διαστάσεις: σωματική, ψυχολογική, κοινωνική. Η καθυστέρηση στην αναζήτηση βοήθειας όχι μόνο παρατείνει την ταλαιπωρία, αλλά αυξάνει και τον κίνδυνο επιπλοκών. Η ενημέρωση, η κατανόηση και η αποδόμηση των στερεοτύπων είναι τα πρώτα βήματα για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά. 

 

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Ι. Βαρδακαστάνης: Το αναπηρικό κίνημα συνεχίζει να αγωνίζεται και να διεκδικεί
Ενδυνάμωση των ασθενών: Καμπάνια ευαισθητοποίησης για την ενίσχυση υιοθέτησης της περιτοναϊκής κάθαρσης στην Ελλάδα
Ποιες τροφές αυξάνουν την καλή χοληστερόλη