Οι φλεγμονώδεις δερματικές παθήσεις θα μπορούσαν να θεραπευτούν σε ένα όχι και τόσο μακρινό μέλλον. Ο Christopher Griffiths, ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, είναι πεπεισμένος για αυτό. Στο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Δερματολογίας και Αφροδισιολογίας (EADV), παρουσίασε τα απαραίτητα βήματα και τις ενέργειες που μπορούν να γίνουν σήμερα για την καλύτερη αντιμετώπιση της νόσου, χρησιμοποιώντας ως παράδειγμα την ψωρίαση.

Σύμφωνα με τον Griffiths, για την αποτελεσματική θεραπεία φλεγμονωδών δερματικών παθήσεων όπως η ψωρίαση, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε όλο και καλύτερα την παθογένεσή τους. Σε αυτό το πλαίσιο, τα Τ-κύτταρα και οι κυτοκίνες, όπως ο παράγοντας νέκρωσης όγκων (TNF) ή η ιντερλευκίνη-17 (IL-17), θα μπορούσαν να διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο.

"Πρόκειται για μια εξαιρετικά πολύπλοκη ασθένεια", τόνισε. Μέχρι σήμερα, γνωρίζουμε μόνο ένα μικρό μέρος από αυτά που συμβαίνουν στο δέρμα. Ωστόσο, έχουν σημειωθεί πρόοδοι. Έτσι, ανακαλύφθηκε ότι η ψωρίαση είναι ένα πρωτότυπο για μια ασθένεια IL-17/-23.

Τα βιολογικά φάρμακα που στοχεύουν αυτές τις δομές-στόχους – IL-17 και/ή IL-23 ή TNF – έχουν βελτιώσει σημαντικά τη θεραπεία της ψωρίασης και την ποιότητα ζωής των ατόμων που πάσχουν από αυτή. "Αλλά δεν έχουμε φτάσει ακόμα στο τέλος."

Τα βιολογικά φάρμακα είναι πολύ αποτελεσματικά, αλλά όχι σε όλες τις περιπτώσεις

Αν και τα βιολογικά φάρμακα συχνά οδηγούν σε καλά αποτελέσματα, αυτό δεν ισχύει για όλους τους πάσχοντες, σύμφωνα με τον Griffiths. Η δευτερογενής αποτυχία της θεραπείας δεν είναι σπάνια. "Πρέπει να κατανοήσουμε πώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε καλύτερα και γρηγορότερα τις υπάρχουσες θεραπευτικές επιλογές".

Αυτό περιλαμβάνει μια ακόμη βαθύτερη κατανόηση των διαδικασιών που υποκρύπτονται στην ασθένεια, τόνισε ο ειδικός. Μέχρι τώρα, η διάγνωση της ψωρίασης γινόταν κλινικά. Ωστόσο, αυτό μετατοπίζεται προς μια μοριακή συστηματική προσέγγιση. Διότι δεν έχει τόσο σημασία η εμφάνιση, αλλά μάλλον το τι συμβαίνει στο δέρμα. Με αυτόν τον τρόπο, τα φάρμακα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν με ακόμη μεγαλύτερη ακρίβεια.

Επίσης, είναι πολύ σημαντικό να ξεκινήσει η βιολογική θεραπεία όσο το δυνατόν νωρίτερα, τόνισε ο Griffiths, προκειμένου να προληφθούν πιθανές συνέπειες: "Η έγκαιρη παρέμβαση κάνει τη διαφορά." Όλο το δέρμα εμπλέκεται και όχι μόνο τα τμήματα με τις αλλαγές.

Επομένως, κατά τη γνώμη του, μια πρώτη θεραπεία με τοπικές αγωγές δεν έχει πολύ νόημα. Ο Griffiths τάχθηκε υπέρ μιας "προσέγγισης ανύψωσης", όπως την ονόμασε, με γρήγορη πρόσβαση των ασθενών σε δερματολόγο και σε αποτελεσματική συστηματική θεραπεία.

Η μέχρι τώρα συνήθης σταδιακή θεραπεία με μεγάλους χρόνους αναμονής και πολύ καθυστερημένη χρήση βιολογικών φαρμάκων είναι σαφώς λιγότερο αποτελεσματική.

Με κυτταρικές προσεγγίσεις προς τη θεραπεία;

Ωστόσο, τα σύγχρονα φάρμακα δεν θεραπεύουν την ψωρίαση, εξήγησε ο ομιλητής. Πιο ελπιδοφόρες είναι οι κυτταρικές θεραπείες – η χορήγηση μεσεγχυματικών στρωματικών κυττάρων (MSC) και η θεραπεία με CAR-T κύτταρα.

Τα πρώτα δεδομένα που παρουσίασε ο Griffiths έδειξαν ότι μετά την έγχυση MSC ήταν και πάλι δυνατή η ανταπόκριση στα βιολογικά φάρμακα, παρά την προηγούμενη αποτυχία μιας τέτοιας θεραπείας. "Αλλά νομίζω ότι η θεραπεία με CAR-T κύτταρα προσφέρει μια πραγματική ευκαιρία."

Για αυτό, ωστόσο, θα πρέπει να πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις, όπως η χημειοθεραπεία, για να επιτευχθεί λεμφοαπώλεια. Επιπλέον, υπάρχουν κίνδυνοι, όπως το σύνδρομο απελευθέρωσης κυτοκινών.

Ωστόσο, σύμφωνα με τον ειδικό, η χρήση CAR-T κυττάρων που στοχεύουν το CD19 στα Β κύτταρα έχει οδηγήσει σε μακροχρόνια ύφεση και ενδεχομένως σε ίαση σε διάφορες αυτοάνοσες ασθένειες.

Επιπλέον, παρουσίασε αναφορές για ασθενείς με ψωρίαση που είχαν λάβει θεραπεία με CD19-CAR-T κύτταρα λόγω αιματολογικού καρκίνου. Η θεραπεία δεν ήταν μόνο αποτελεσματική κατά του καρκίνου, αλλά και τα δερματικά συμπτώματα υποχώρησαν.

Περισσότερη φιλοδοξία προς όφελος των ατόμων που πάσχουν

Ο ειδικός έδειξε επίσης ελπίδα, αν και σε μακρινό μέλλον, για τα δισπεκτικά αντισώματα ή τα Bispecific T-Cell-Engager (BITE) με 2 στόχους, όπως το CD19 στα Β-κύτταρα και το CD3 στα Τ-κύτταρα.

Αυτά προσφέρουν διάφορα πλεονεκτήματα. Για παράδειγμα, είναι άμεσα διαθέσιμα, μπορούν να χορηγηθούν εύκολα και δεν απαιτείται λεμφοαπώλεια. Σε ορισμένες αυτοάνοσες ασθένειες έχουν ήδη δείξει καλή αποτελεσματικότητα.

Συμπερασματικά, ο Griffiths συνόψισε τα βήματα που είναι απαραίτητα για την επίτευξη καλύτερης περίθαλψης και, τελικά, της θεραπείας των φλεγμονωδών δερματικών παθήσεων: απαιτείται γρήγορη διάγνωση, πρέπει να γίνεται έγκαιρη παρέμβαση, πρέπει να αναπτυχθούν νέες, ακόμη πιο προηγμένες θεραπείες και να εφαρμοστεί μια ολιστική προσέγγιση.

Επί του παρόντος, οι δερματολόγοι δεν σκέφτονται τη θεραπεία όταν τους επισκέπτονται άτομα με ψωρίαση. "Αλλά αυτό πρέπει να κάνουμε. Πρέπει να είμαστε πολύ πιο φιλόδοξοι προς το συμφέρον των ασθενών μας", ευχήθηκε ο Griffiths.

Πηγές:
Ευρωπαϊκή Ένωση Δερματολογίας και Αφροδισιολογίας

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Ι. Βαρδακαστάνης: Το αναπηρικό κίνημα συνεχίζει να αγωνίζεται και να διεκδικεί
Ενδυνάμωση των ασθενών: Καμπάνια ευαισθητοποίησης για την ενίσχυση υιοθέτησης της περιτοναϊκής κάθαρσης στην Ελλάδα
Πνευμονία: Βακτηριακό ένζυμο είναι πιθανό να προκαλεί μοιραίες καρδιακές επιπλοκές [μελέτη]