Υγιή στελέχη για υγιείς επιχειρήσεις

Πριν από λίγο καιρό άκουσα για έναν επιτυχημένο manager μιας από τις μεγαλύτερες εταιρείες στην Ελλάδα, ότι έπαθε ένα καρδιακό επεισόδιο. Έφταιγε η πίεση της δουλειάς είπαν κάποιοι, πιθανόν να του έπεσαν και άλλα προβλήματα είπαν άλλοι, ποιος ξέρει… ή μήπως θα πρέπει να μάθουμε για να κερδίσουμε υγεία και ευεξία;

Το σημερινό ανταγωνιστικό επαγγελματικό περιβάλλον μας πιέζει συνεχώς για μεγαλύτερη απόδοση. Παράλληλα, αυξάνεται η εργασιακή ανασφάλεια και συνεπώς το άγχος και το στρες. Αυτά τα δύο συντελούν στον διαρκώς αυξανόμενο κίνδυνο για την υγεία των στελεχών.

Τα στελέχη και οι managers δεν είναι μόνο απαραίτητοι στις οικογένειές τους αλλά και στους οργανισμούς τους. Στις περιπτώσεις που αδυνατούν να εκπληρώσουν τα καθήκοντά τους ή ακόμα και στην περίπτωση της παύσης λόγω θανάτου, το τίμημα για την εταιρεία τους είναι τεράστιο.

Η παγκοσμιοποίηση, όπως την γνωρίζουμε σήμερα - με τα καλά και τα άσχημά της - μας δημιουργεί συνεχώς την ανάγκη να βρισκόμαστε δίπλα στις αλλαγές. Οι πολυεθνικές εταιρείες, τώρα όσο ποτέ άλλοτε, εξαρτούν τις αποδόσεις τους από τα μακρινά υπερατλαντικά κέρδη κι έτσι πολλά στελέχη αναγκάζονται να είναι συνεχώς σ΄ ένα αεροπλάνο.

Ο ανταγωνισμός των εταιρειών για μεγαλύτερα μερίδια αγοράς γιγαντώνεται και φέρνει επιχειρηματικές και οικονομικές συγκρούσεις, που μοιάζουν πολλές φορές με πραγματικές εμπόλεμες καταστάσεις.

Για τα στελέχη συνεπάγεται μια σταδιακή αλλαγή στον ψυχισμό τους αλλά και στο σώμα τους. Από τη μία γίνονται πιο σκληροί στη συμπεριφορά τους και από την άλλη παρουσιάζουν ταχυκαρδίες, μειωμένη αντοχή και συνεχώς μειούμενη την άμυνα του ανοσοποιητικού συστήματός τους.

Αρχικά, λόγω της υπερέντασης και του λίγου στρες οι επιδόσεις βελτιώνονται, αλλά σε μάκρος χρόνου το στρες αποβαίνει καταστροφικό για την ψυχική και σωματική υγεία τους.

Οι καρδιακές παθήσεις και η κατάθλιψη είναι τα συνηθέστερα δυσάρεστα αποτελέσματα. Είμαι σίγουρος ότι στο μυαλό σας φέρνετε κάποιες περιπτώσεις γνωστών σας στελεχών που έφτασαν στο χείλος της καταστροφής της υγείας τους.

Μπορεί οι εταιρείες τους με τις δικές τους προσπάθειες να ευημερούσαν, αλλά οι ίδιοι ήδη είχαν καταφέρει να χρεοκοπήσουν την υγεία τους.

Η σημερινή κατάσταση της οικονομίας μας φέρνει ακόμα πιο κοντά την ‘επιδημία’ του στρες. Το λίγο στρες συμβάλλει στη θετική αντιμετώπιση των προβλημάτων και καταστάσεων. Όμως, το συχνό στρες και το συνεχώς αυξανόμενο, ευθύνεται για ένα μεγάλο ποσοστό θνησιμότητας και νοσηρότητας.

Όταν αυτό συνοδεύεται και από συνήθειες που επιβαρύνουν την υγεία μας όπως το αλκοόλ, το κάπνισμα, η κακή διατροφή και η έλλειψη άσκησης, τότε αυξάνονται υπερβολικά οι συνέπειες.

Κάθε εταιρεία πρέπει να ιεραρχήσει τις απαιτήσεις της. Αυτό που μας ενδιαφέρει πρώτα είναι η αντοχή και το σθένος των στελεχών, που μεταφράζεται σε δύναμη και σε ικανότητα να αντιδρούν και να αντιλαμβάνονται θετικά τις εξελίξεις.

Δεύτερος στόχος μας είναι η μείωση της νοσηρότητας και της θνησιμότητας και τρίτος η ευημερία της επιχείρησης. Κανείς δεν αμφισβητεί το γεγονός ότι υγιή στελέχη και managers κάνουν τον οργανισμό δυνατό, αποτελεσματικό και κερδοφόρο.

Πρόσφατα συζητούσα με έναν Έλληνα επιτυχημένο manager, που διαπρέπει στο εξωτερικό σε μια κορυφαία πολυεθνική εταιρεία, τη Unilever, και μου έλεγε ότι στα γραφεία τους στο Λονδίνο έχουν οργανώσει ειδικό τμήμα με αθλητίατρο, γυμναστές, φυσιοθεραπευτές κ.ά.

όπου περνούν όλα τα στελέχη σε ειδικά τεστ αξιολόγησης φυσικής κατάστασης, μεταβολισμού και υγείας και ύστερα τους καθοδηγούν σε επιστημονικές μεθόδους άσκησης και διατροφής μέσα στις εγκαταστάσεις της.

Αντίστοιχα προγράμματα έχω βρει ανατρέχοντας σε σχετικές βιβλιογραφίες στη Βασιλική Καναδική Αεροπορία, το έτος 1962 για τους πιλότους και ιπταμένους φροντιστές. Η περίπτωση της αυτοκινητοβιομηχανίας General Motors είναι τρανό παράδειγμα που μετά την εφαρμογή ενός προγράμματος άσκησης και υγείας για ένα έτος, σε 130 εργασιακούς χώρους, παρουσίασε σημαντική μείωση στα ατυχήματα και στις ασθένειες, ενώ εμφάνισε θετική επίδραση στην απόδοση των εργαζομένων.

Επίσης, η εταιρεία υπολόγισε ότι τα κέρδη της απ΄αυτήν την επένδυση ήταν τριπλάσια από το κόστος του προγράμματος, (O’Donnel M. R. & Ainsworth, T. H. 1984. Health promotion in the workplace, John Wiley: New York).

Πρωταρχική σημασία έχει λοιπόν, η διαχείριση των κινδύνων υγείας. Τα στελέχη πρέπει να πάρουν στα χέρια τους την υγεία τους, αναζητώντας το κληρονομικό τους ιστορικό (δύο τουλάχιστον γενεών), να καταγράψουν τις συνήθειές τους και τον τρόπο ζωής τους και να ανατρέξουν στη μνήμη τους για πιθανά συμπτώματα και προειδοποιήσεις του οργανισμού τους.

Οι πολλές ώρες εργασίας, τα συχνά ταξίδια τα πολύωρα επαγγελματικά ραντεβού μετά το γραφείο, οι οικογενειακές υποχρεώσεις δεν αφήνουν ελεύθερο χρόνο για φυσική σωματική άσκηση, δυστυχώς. Εάν αυτό συνδυαστεί με κακή διατροφή, τότε παραμονεύει η παχυσαρκία, η οποία προκαλεί καρδιαγγειακά προβλήματα, διαβήτη, κ.ά.

και είναι η δεύτερη αιτία θανάτων στα προηγμένα κράτη. Η έλλειψη γυμναστικής ευθύνεται για περισσότερα από 2,5 εκατομμύρια θανάτους παγκοσμίως ανά έτος.

Σε γενικές γραμμές, όλοι αυτοί οι παράγοντες κινδύνου είναι σχετικοί με τις επιλογές του τρόπου ζωής,τον οποίο καθένας πρέπει να ελέγχει.

Συνιστάται:

• Προληπτικές ιατρικές εξετάσεις. Οι προληπτικές εξετάσεις και η καταγραφή με προσοχή, των προειδοποιητικών σημαδιών μπορούν να οδηγήσουν σε έγκαιρη διάγνωση και σε αποτελεσματική θεραπεία προβλημάτων υγείας
• Αξιολόγηση διατροφικών συνηθειών και φυσικής κατάστασης

Οι υπεύθυνοι των εταιρειών πρέπει να κατανοήσουν ότι η υγεία του οργανισμού τους εξαρτάται από την υγεία των στελεχών τους και ότι δεν είναι προσωπική υπόθεση του καθενός μόνο.

Η φυσική δραστηριότητα είναι το ‘μυστικό’ στην εξασφάλιση της υγείας του στελέχους. Η συστηματική φυσική άσκηση μειώνει σε σημαντικό βαθμό τα καρδιαγγειακά νοσήματα.

Την αεροβική άσκηση - δηλ. η άσκηση που όταν κάνουμε λαχανιάζουμε λίγο έως αρκετά ή πιο συγκεκριμένα όταν οι σφυγμοί μας βρίσκονται μεταξύ του 65 και του 85% της Μέγιστης Καρδιακή Συχνότητας (Μ.Κ.Σ. = 220 – ηλικία), - συστήνουν όλοι οι επιστήμονες ως το αποτελεσματικότερο φάρμακο για το άγχος, την κατάθλιψη, την οστεοπόρωση, τη μείωση του σωματικού βάρους καθώς και για μείωση των κινδύνων εμφάνισης των καρκίνων του προστάτη, του παχέως εντέρου και του μαστού.

Θεμελιώδεις κανόνες της Φυσικής Κατάστασης

• Αντοχή ή αερόβια ικανότητα. Το περπάτημα, το τρέξιμο, το κολύμπι, ο χορός, η κωπηλασία, η ποδηλασία, οι αθλοπαιδιές είναι αερόβιες ασκήσεις που μπορείτε να ξεκινήσετε ώστε να βελτιώσετε την καρδιοαναπνευστική σας ικανότητα..

Προσοχή, οι περιοδικές ιατρικές εξετάσεις είναι αναγκαίες με απαραίτητη τη συναίνεση του ιατρού σας για την έναρξη της φυσικής δραστηριότητας. Επίσης,είναι καθοριστικής σημασίας η καθοδήγηση που θα σας προσφέρει ένας επιστήμονας γυμναστής στην οργάνωση και σωστή επιλογή της άσκησης, δίνοντας πάντα έμφαση στους κανόνες ασφάλειας.

• Ευκαμψία – ευλυγισία. Μπορείτε να αντιμετωπίσετε το στρες και τις πολλές ώρες καθιστικής εργασίας τεντώνοντας συχνά – πυκνά το σώμα σας. Επίσης, μπορείτε να αυξήσετε την κινητικότητα των αρθρώσεων, διατείνοντας τους μύες σας για 15 λεπτά με ειδικές διατατικές ασκήσεις ή yoga, ή tai chi κ.λ.π. Ζητείστε από τους ειδικούς καθοδήγηση.
• Μυϊκή δύναμη. Ισχυρό μυϊκό σύστημα είναι η ασπίδα μας στους διάφορους εξωγενείς παράγοντες. Ασκήσεις με βαράκια, με λάστιχα ή χρησιμοποιώντας το βάρος του σώματός μας ή με ασκήσεις στο νερό, για την αύξηση της μυϊκής μας δύναμης και της τόνωσης όλου του σώματός μας.

Ξεφύγετε από τις τυπικές δικαιολογίες:

‘Δεν έχω χρόνο’. Μάθετε ότι πλέον δεν χρειάζεστε περισσότερο από 30 έως 45 λεπτά τρεις φορές την εβδομάδα.

‘Βαριέμαι ή δε μου αρέσει η γυμναστική’. ‘Κανείς δεν κατηγορεί τους εκ γενετής δύσμορφους, αλλά εκείνους που κατάντησαν έτσι εξ αιτίας της έλλειψης γυμναστικής και της παραμέλησης του σώματός τους’ είναι η απάντηση του Αριστοτέλη.

‘Ξεθάβετε όλα τα μικροπροβλήματα που είχατε κατά καιρούς στη ζωή σας’. Κάτι πονάκια στην πλάτη, τη μέση, το γόνατο κ.λ.π. Είπαμε ότι η φυσική άσκηση μπορεί να σας βοηθήσει να ξεπεράσετε οποιοδήποτε πρόβλημα, πάντα με τη σύμφωνη γνώμη του ιατρού σας.

‘Τώρα δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για γυμναστική’. Παραμερίστε την αναβλητικότητα, η καλύτερη ώρα είναι τώρα. Ποτέ δεν θα βρείτε καλύτερη στιγμή εάν συνεχώς το αναβάλετε, ε…ε…ε δεν αγοράζετε και σπίτι!

‘Δεν μου αρέσει να λαχανιάζω και να ιδρώνω’. Εάν είστε αρχάριος είναι σίγουρο ότι θα λαχανιάζετε με το παραμικρό, αλλά όσο θα περνά ο χρόνος θα γίνεται πολύ πιο εύκολο. Για τον ιδρώτα τι να πω, sauna ή hamam, κάνετε με ευχαρίστηση.

Μάλλον αυτό που ενοχλεί είναι ο συνδυασμός και των δύο, αλλά σκεφτείτε ότι γυμναζόμενοι αποκτάτε καλύτερη φυσική κατάσταση και ταυτόχρονα αποτοξινώνετε τον οργανισμό σας μέσω της εφίδρωσης.

Τέλος, ένα σημαντικό κομμάτι για την υγεία μας είναι η διατροφή μας. Πράγματι ‘είμαστε ότι τρώμε’. Ο συνδυασμός σωστής διατροφής και γυμναστικής είναι ο καλύτερος τρόπος για να χάσει κάποιος κιλά και να μην τα ξαναπάρει ποτέ.

Όλοι συμφωνούν ότι πρέπει να καταναλώνουμε την ποσότητα της τροφής που χρειαζόμαστε. Πώς μπορούμε να μάθουμε πόση ποσότητα τροφής ή πόσες θερμίδες πρέπει να προσλαμβάνουμε καθημερινά; Υπάρχουν διάφοροι τρόποι, με κατά προσέγγιση υπολογισμό ή με μετρήσεις μεταβολισμού από αξιόπιστα τεχνολογικά μηχανήματα, που θα πρέπει να διαθέτουν οι ειδικοί επιστήμονες και τα ειδικά κέντρα υγείας και ευεξίας.

Δέκα συμβουλές για να αλλάξει η ζωή σας

• Τρώτε απ΄όλες τις τροφές, αργά και σε μικρές ποσότητες, μοιράζοντας σε πέντε γεύματα. Για το δεκατιανό και το απογευματινό αρκεί στις περισσότερες περιπτώσεις ένα φρούτο εποχής που είναι και πιο εύκολο.
• Κάντε γυμναστική με μέτρο, περπατήστε, μπείτε στην πισίνα, σηκώστε και κανένα βαράκι, ώστε να αυξήσετε τη μυϊκή σας δύναμη και τη μάζα, άρα και τον μεταβολισμό σας. ‘Με κάθε ώρα που γυμνάζεστε, κερδίζετε περίπου δύο ώρες Ζωής’ όταν κάνετε συστηματική άσκηση. (δρ. Ράλφ Παφενμπάργερ, επιδημιολόγος).
• Διατηρείτε το ιδανικό σωματικό βάρος σας και όταν σας δοθεί η ευκαιρία ένας ειδικός μπορεί να ελέγξει το ποσοστό του λιπώδους ιστού, τον Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) και τον μεταβολισμό σας, ώστε να σας καθοδηγήσει.
• Αποφύγετε τα ‘κακά’ λιπαρά. Η μεσογειακή διατροφή περιλαμβάνει 15% πρωτεΐνη, 55% υδατάνθρακες και 30% λίπος. Τα ψάρια, οι ξηροί καρποί, το ελαιόλαδο έχουν καλά λιπαρά οξέα, αλλά όπως έλεγε και ο Ιπποκράτης ‘οτιδήποτε πολύ βλάπτει’.
• Τρώτε όσο μπορείτε ωμά τρόφιμα (λαχανικά, φρούτα, ξηρούς καρπούς) και αποφύγετε τα επεξεργασμένα. Εκμεταλλευτείτε εκτός των άλλων τις πολλές φυτικές ίνες που περιέχουν.
• Αποφύγετε τα γλυκά και ειδικά την ζάχαρη, δεν προσφέρουν τίποτε άλλο από θερμίδες. Να θυμάστε: λιγότερα γλυκά, περισσότερα γενέθλια…!
• Καταναλώνετε αλάτι, καφέ και αλκοόλ με μέτρο. Αλάτι χρειαζόμαστε γύρω στο ένα γραμμάριο την ημέρα (δηλ. περίπου μισό κουταλάκι του γλυκού).
• Αντικαταστήστε τον καφέ με τσάι, το οποίο είναι γεμάτο με 4.000 θαυματουργές φωτοχημικές ουσίες, μεταξύ των οποίων τα αντιοξειδωτικά, τις λεγόμενες κατεχίνες. Έχει αποδειχθεί ότι το τσάι μειώνει την αρτηριακή πίεση και πολεμά τον καρκίνο, την οστεοπόρωση, την καρδιοπάθεια και τις … ρυτίδες. Ένα – δύο ποτηράκια κόκκινο κρασί μας ξανανιώνει, από μελέτες του πανεπιστημίου του Χάρβαρντ.
• Πάρτε και κανένα συμπλήρωμα πολυβιταμινών και μετάλλων σε περιόδους έντονου στρες και κούρασης. Εάν αυτό το συμπλήρωμα έχει και το συν-ένζυμο Q10 που έχει αντιγηραντικές ιδιότητες, ακόμα καλύτερα.
• Αποφύγετε να τρώτε σε φαστ φουντ, μάθετε τι έπαθε ο Μόργκαν Σπέρλοκ όταν ετοίμαζε την ταινία του Supersize me.
• Πολεμήστε τις ελεύθερες ρίζες στον οργανισμό σας, τρώγοντας περισσότερα φρούτα και λαχανικά, διακόψτε το κάπνισμα και το αλκοόλ, περιορίστε την ηλιοθεραπεία ή καλύτερα μηδενίστε την, πίνετε περισσότερο από οκτώ ποτήρια νερό, και βεβαίως κινηθείτε.

Κάποιοι managers νομίζουν ότι έχουν χαλύβδινη και προστατευμένη απόλυτα υγεία.Την έχουν διασφαλίσει έχοντας περισσότερα χρήματα, καλύτερο αυτοκίνητο, δυνατότητα να καταναλώνουν οτιδήποτε, έχοντας καλύτερο σπίτι και κότερο, έχοντας και μεγαλύτερη κοιλιά, όπως οι ευγενείς στους προηγούμενους αιώνες, που ήταν ένδειξη ευημερίας.

Δυστυχώς, τους λέω ότι είναι τραγικά γελασμένοι και έχουν πάρει λάθος πορεία. Όταν τους συμβεί κάτι θα το ρίξουν στην κακιά ώρα και στους άλλους.

Το μέγα πρόβλημα είναι όταν κάποιοι ‘κοκορεύονται’ ότι δεν έχουν πρόβλημα…!

Η εταιρεία σας χρειάζεται και εσείς χρειάζεστε τα στελέχη σας, κάνετε κάτι, ενεργοποιηθείτε.