Ιδιαίτερα σημαντική φαίνεται πως είναι η επίδραση της πανδημίας στην υγεία των αυριανών γιατρών της χώρας. Ο εγκλεισμός, ο φόβος πιθανής νόσησης των ίδιων και των οικείων τους, αλλά και η ανησυχία για την πιθανή απώλεια της κλινικής τους εκπαίδευσης, λόγω της διακοπής της δια ζώσης διδασκαλίας κατά τη διάρκεια των διαδοχικών lockdown, φαίνεται πως αφήνουν το στίγμα τους στους φοιτητές ιατρικής. Μεγάλης κλίμακας μελέτη φοιτητών των τριών μεγαλύτερων ιατρικών σχολών της χώρας (ΕΚΠΑ, ΑΠΘ και Πατρών) σε συνεργασία με τη Γ' Παθολογική Κλινική του νοσοκομείου "Σωτηρία" και το Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, έδειξε πιθανή κατάθλιψη για το 21,3% των συμμετεχόντων.

Πρόκειται για την πρώτη έρευνα που αποτυπώνει την επιρροή της COVID-19 στην ψυχική υγεία των φοιτητών ιατρικής κλινικών ετών στην Ελλάδα. Έγινε σε συνολικό δείγμα 978 φοιτητών του 5ου και 6ου έτους και των 7 ιατρικών σχολών της χώρας, αριθμός που αντιστοιχεί στο 33% του συνόλου των φοιτητών ιατρικής των δύο κλινικών ετών. Ο μέσος όρος των συμμετεχόντων ήταν 24,2 ετών και το 65,6% γυναίκες. Σχεδόν δύο στους τρεις φοιτούν στο πέμπτο έτος, το οποίο έμεινε εκτός κλινικής εκπαίδευσης για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα σε σχέση με τους εκτοετείς στη διάρκεια της πανδημίας και των περιοριστικών μέτρων.

Μεθοδολογία και ευρήματα

Όπως ανέφερε ο εκ των συντακτών της μελέτης Σ. Κολιός, παρουσιάζοντας τα αποτελέσματά της στο πλαίσιο του 29ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Ψυχιατρικής, στόχος της μελέτης ήταν να αναδειχθούν πιθανοί προβληματισμοί για την εκπαίδευση των φοιτητών ιατρικής στη διάρκεια της πανδημίας, ο αντίκτυπος στην ψυχική τους υγεία, να διερευνηθεί ο επιπολασμός της κατάθλιψης και να φωτιστούν οι σχετιζόμενοι με αυτήν παράγοντες.

Στους συμμετέχοντες φοιτητές προωθήθηκε ερωτηματολόγιο 17 ημερών, μέσω των γραμματειών των ιατρικών σχολών και μέσω ειδικών ομάδων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Υπήρξε πλήρης ανωνυμία σε όλη τη διάρκεια της διαδικασίας.

Λήφθηκαν υπόψη δημογραφικά στοιχεία, όπως φύλο, ηλικία, ο τόπος σπουδών, η μόνιμη κατοικία, αν ο ίδιος ο φοιτητής ήταν ευπαθής απέναντι στον κορωνοϊό ή διέμενε με ευπαθείς ομάδες στη διάρκεια των σπουδών του. Στο ερωτηματολόγιο οι φοιτητές κλήθηκαν να απαντήσουν μεταξύ άλλων, σε ερωτήσεις για την κλινική τους εκπαίδευση και άσκηση, για το εμβόλιο και άλλα ζητήματα, αλλά και για το αν η πανδημία και οι επιπτώσεις της στις σπουδές τους έχει μεταβάλλει τη θέλησή τους να ασκήσουν το ιατρικό λειτούργημα.

Χρησιμοποιήθηκαν ερωτήσεις από την κλίμακα του Κέντρου Επιδημιολογικών Ερευνών για την Κατάθλιψη, όπου ο φοιτητής καλούνταν να επιλέξει παράλληλα τα συναισθήματά του κατά τη διάρκεια της περασμένης εβδομάδας. Υπήρξαν τέσσερις στήλες με 20 ερωτήσεις βασισμένες σε συναισθήματα και ψυχοσωματικά συμπτώματα.

"Η συγχρονική μελέτη με βάση τις απαντήσεις διεξήχθη με βάση τον αλγόριθμο των Φουντουλάκη και συνεργατών, και στο τέλος τρέξαμε κάποιες δοκιμασίες ώστε να δούμε πιθανή σχέση της κατάθλιψης με κοινωνικοδημογραφικούς και άλλους παράγοντες", είπε ο κ. Κολιός.

Το σκορ κλίμακας, που προέκυψε από την πρόσθεση των επιμέρους σκορ των ερωτήσεων, βάσει του αλγορίθμου, έδειξε πως το 21,3% των φοιτητών έχει πιθανή κατάθλιψη, με διάστημα εμπιστοσύνης 18,7% με 24%.

Το 16,5% των φοιτητών που συμμετείχαν στη μελέτη δήλωσαν πως διαμένουν με ευπαθείς ομάδες κατά τη διάρκεια των σπουδών τους και το 29,9% ότι είχαν καθημερινή συναναστροφή με ευπαθείς κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ενώ ένα ποσοστό 5,7% δήλωσαν ότι είναι οι ίδιοι ευπαθείς για νόσηση από COVID-19.

Πάνω από τους μισούς φοιτητές δήλωσαν ότι τα συναισθήματά τους έχουν αλλάξει κατά πολύ σε σχέση με πριν από την πανδημία, ενώ λιγότερο από 10% δήλωσαν ότι δεν έχουν αλλάξει καθόλου.

Επιβαρυντικοί παράγοντες

Το γυναικείο φύλο, το να είναι ευπαθής ο ίδιος ο φοιτητής και το να διαμένει με ευπαθείς κατά τη διάρκεια των σπουδών του είναι παράγοντες κινδύνου για σημαντικότερα ποσοστά κατάθλιψης σε σχέση με το ανδρικό φύλο, το να μην είναι κάποιος ευπαθής και να μη διαμένει με ευπαθείς, αντίστοιχα.

Αντίθετα, δεν βρέθηκε σημαντική συσχέτιση για μεγαλύτερα ποσοστά κατάθλιψης ανάμεσα σε 5ετείς και 6ετείς φοιτητές, ανάμεσα σε Ιατρική Αθήνας – Θεσσαλονίκης σε σχέση με τις άλλες, καθώς και το αν ταυτίζεται η πόλη σπουδών με την πόλη μόνιμης κατοικίας.

Ανάλογες μελέτες στο εξωτερικό έδειξαν εξίσου υψηλά ποσοστά κατάθλιψης σε φοιτητές ιατρικής, με μεγαλύτερο επιπολασμό στο γυναικείο φύλο. Άτομα με κατάθλιψη δήλωναν περισσότερες φορές αδυναμία συγκέντρωσης στα ηλεκτρονικά μαθήματα και μειωμένη ενεργό συμμετοχή σε αυτά, ενώ πολύ περισσότερες φορές δήλωσαν αυτά τα άτομα μείωση επιθυμίας άσκησης της ιατρικής σε σχέση με άτομα που δεν είχαν κατάθλιψη.

"Θα πρέπει να αναρωτηθούμε ποιος είναι ο αντίκτυπος στην επιστημονική και κλινική επάρκεια των φοιτητών αυτών στο μέλλον και αν αυτά τα ποσοστά θα παραμείνουν σταθερά ή θα μεταβληθούν μετά την πανδημία. Τέλος, αναγκαία είναι η λήψη ειδικών μέτρων για την ψυχική υγεία των φοιτητών ιατρικής καθώς χρειάζονται συγκεκριμένες δομές και παρακολούθηση της ψυχικής τους υγείας σε πραγματικό χρόνο, ώστε να υπάρχει άμεση παρέμβαση όποτε χρειάζεται¨", ανέφερε ο κ. Κολιός, συμπυκνώνοντας τα συμπεράσματα της μελέτης.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
ΠΟΥ: Περίπου 51 εκατομμύρια ζωές σώθηκαν στην Αφρική λόγω των εμβολιασμών τα τελευταία 50 χρόνια
ΗΠΑ: Δεύτερη μεταμόσχευση νεφρού γενετικά τροποποιημένου χοίρου σε ασθενή
Αγχώδης τύπος προσκόλλησης: Πώς επηρεάζονται οι σχέσεις