Λίγα καινοτόμα φάρμακα φτάνουν στην Ελλάδα και με μεγάλη καθυστέρηση. Την περίοδο 2018 - 2021, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) ενέκρινε 168 φάρμακα και στην Ελλάδα ήρθαν τα 38, με 600 μέρες καθυστέρηση. Ο Έλληνας ασθενής είναι από τους λιγότερα ωφελημένους στην Ευρώπη.

Τα παραπάνω ανέφερε, μεταξύ άλλων, χθες ο γενικός διευθυντής του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ) Μιχάλης Χειμώνας (φωτογραφία), μιλώντας σε δημόσια διαδικτυακή συζήτηση που διοργάνωσε η διαΝΕΟσις. Η εκδήλωση είχε ως θέμα τη διαχείριση των φαρμάκων στην Ελλάδα και πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη με αφορμή τη δημοσίευση σχετικής έρευνας κοινής γνώμης.

Σχολιάζοντας τα ευρήματα, ο διευθυντής Περιεχομένου της διαΝΕΟσις Ηλίας Νικολαΐδης ανέδειξε τις ανισότητες, με ένα ποσοστό Ελλήνων να μην έχουν πρόσβαση στο φάρμακο και ένα μεγαλύτερο ποσοστό να πετούν φάρμακα που περισσεύουν.

Ο υφυπουργός Υγείας Μάριος Θεμιστοκλέους αναφέρθηκε στην ανάγκη διατήρησης της βιωσιμότητας του συστήματος Υγείας, σημειώνοντας πως σε ένα βαθμό καλύπτεται από τον θεσμό των υποχρεωτικών επιστροφών (clawback και rebate). Έκανε λόγο για ανάγκη εκπαίδευσης του πληθυσμού στη χρήση φαρμάκων, λέγοντας πως η χώρα μας βρίσκεται στις υψηλότερες θέσεις σε κατανάλωση.

Κενά πρόσβασης

Στην έρευνα αναφέρθηκε πιο αναλυτικά ο Κυριάκος Σουλιώτης, καθηγητής Πολιτικής Υγείας, κοσμήτορας της Σχολής Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και πρόεδρος του Ινστιτούτου Πολιτικής Υγείας.

Επισήμανε τα εμπόδια που ανακύπτουν στην πρόσβαση στη φαρμακευτική περίθαλψη. Τόνισε πως κάθε χρόνο πετιούνται 40 εκατομμύρια κουτιά φαρμάκων, αξίας 1 δισεκατομμυρίου ευρώ, τα οποία θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν καλύπτοντας τα κενά πρόσβασης.

Σύμφωνα με τον κ. Σουλιώτη, η μη ορθολογική χρήση φαρμάκων πρέπει να τύχει της προσοχής μας. Αναφέρθηκε σε παλαιότερη μελέτη, σύμφωνα με την οποία το 30% γονέων έδιναν στα παιδιά τους φάρμακα που χορηγούσαν σε προηγούμενο πρόβλημα υγείας.

Σχολίασε πως πάνω από τους μισούς πολίτες βρίσκουν ληγμένα φάρμακα όταν ελέγχουν το απόθεμά τους και πάνω από τους μισούς τα πετούν. "Πρέπει να καλυφθούν οι ανάγκες ανθρώπων", είπε, σημειώνοντας πως μόνο το 28% έχουν δωρίσει φάρμακα. Το 20% απάντησαν πως δεν γνώριζαν πού να τα δωρίσουν, αν και πάνω από το 90% έχουν θετική στάση απέναντι στη δωρεά.

"Μπορούμε να κινητοποιήσουμε μηχανισμούς για βελτίωση της πρόσβασης στο φάρμακο", σχολίασε.

Σε σχέση με τη φαρμακευτική δαπάνη, έκανε λόγο για "ισορροπία του τρόμου", εξηγώντας πως 12 χρόνια μετά τα μνημόνια ο σύστημα έχει επαναπαυθεί σε ένα σύστημα αποτελεσματικό, αλλά άκρως ανορθολογικό (clawback) που δημιουργεί και προβληματική πρόσβαση σε κάποια φάρμακα.

Ο καθηγητής ανέφερε πως τα τελευταία χρόνια, όλα τα μέτρα που λαμβάνονται από την Πολιτεία στον τομέα του φαρμάκου αφορούν τη δαπάνη. Σχολίασε πως ίσως αυτό οφείλεται στο ότι εμείς ξοδεύουμε 10% του ΑΕΠ για την Υγεία και η Ευρώπη το 14%.

Ψηφιακό δίκτυο

Η Ιωάννα Δημητρακοπούλου Κουταβά, Διευθύντρια της οργάνωσης της GIVMED, εξήγησε πως πρόκειται για μία Μη Κυβερνητική Οργάνωση, η οποία ιδρύθηκε το 2016, με αποστολή την εξασφάλιση ισότιμης πρόσβασης στο φάρμακο και στα προϊόντα Υγείας.

Ανέφερε πως, στο πλαίσιο αυτό, διαμορφώθηκε ένα ψηφιακό δίκτυο, στο οποίο συμμετέχουν 196 κοινωφελείς οργανισμοί από όλη την Ελλάδα, μεταξύ των οποίων και κοινωνικά φαρμακεία.

Σε σχέση με το εύρημα πως το 22% αντιμετωπίζουν εμπόδια πρόσβασης στην Υγεία, τόνισε πως η GIVMED συντονίζει δωρεές φαρμάκων και υλικού και έχει συνεργαστεί με 50 φαρμακευτικές και εταιρείες προϊόντων Υγείας. 

Η Βασιλική Βακουφτσή, πρόεδρος της Ένωσης Ασθενών Ελλάδας υπογράμμισε πως οι μισοί συμμετέχοντες στην έρευνα δήλωσαν πως τους περίσσεψαν φάρμακα. Όπως είπε, θα μπορούσαν να διοχετευτούν σε άτομα που δεν είχαν πρόσβαση, αλλά δεν διοχετεύτηκαν.

Σημείωσε πως, δυστυχώς, η χώρα μας έχει πολύ υψηλό ποσοστό ιδιωτικής δαπάνης, το οποίο δεν διαφέρει μεταξύ των ανθρώπων διαφορετικών εισοδημάτων.

Ανέδειξε την ανάγκη να εστιάσουμε σε εκστρατείες ενημέρωσης των ασθενών και να δούμε την πολιτική του φαρμάκου συνολικά: πώς οι καινοτόμες θεραπείες θα είναι προσβάσιμες στους ασθενείς την ώρα που τις χρειάζονται. 

Κατανάλωση φαρμάκων

Ο Μιχάλης Χειμώνας, γενικός διευθυντής του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ), είπε πως σε ετήσια βάση πουλιούνται 400 εκατομμύρια κουτιά ετησίως και πετιέται το 10%, ενώ σχολίασε πως η εποχή μετα - CoViD μας βρήκε με πολλά φάρμακα.

Επικαλέστηκε παλαιότερη έρευνα, σύμφωνα με την οποία η χρήση φαρμάκων στην Ελλάδα είναι στον μέσο ευρωπαϊκό όρο, με εξαίρεση τα αντιβιοτικά και τα αιματολογικά φάρμακα.

Σε σχέση με τις τιμές των φαρμάκων, είπε πως έχουμε τα πιο φθηνά φάρμακα στην Ευρώπη και ότι ειδικά στα πρωτότυπα είμαστε κάτω από το 50% των τιμών της Ευρώπης και στο ένα πέμπτο των τιμών της Γερμανίας.

Απέδωσε το μεγάλο απόθεμα φαρμάκων στα ελληνικά σπίτια στην κακή χρήση τους και τόνισε πως χρειάζεται επιμόρφωση των πολιτών.

Σχολίασε πως ο πράσινος κάδος ανακύκλωσης φαρμάκων στα φαρμακεία "έχει πεθάνει" και πρέπει να ζωντανέψει ξανά, σημειώνοντας πως όλη η Ευρώπη έχει προχωρήσει στην εναλλακτική διαχείρισή τους.

Ο κ. Χειμώνας είπε πως οι χρόνιοι ασθενείς έχουν το μεγαλύτερο πρόβλημα στη δαπάνη φαρμάκων και σημείωσε πως οι ιδιωτικές δαπάνες είναι υψηλές, αλλά όχι τόσο πολύ. Τον τελευταίο χρόνο - ανέφερε - η θεσμοθετημένη κύρια συμμετοχή των ασθενών στα φάρμακα ήταν 650 εκατομμύρια ευρώ.

Υπογράμμισε πως υπάρχει ανάγκη να ελεγχθεί η συνταγογράφηση και να υπάρξουν πρωτόκολλα, ώστε να χορηγείται κάθε φορά το σωστό φάρμακο.

Ο γενικός διευθυντής του ΣΦΕΕ σημείωσε πως η φαρμακοβιομηχανία συμμετέχει στη φαρμακευτική δαπάνη περισσότερο από το κράτος και σχολίασε πως μεταξύ 2012 και 2023, η δαπάνη φαρμάκου ανέβηκε κατά 65% και η δημόσια χρηματοδότηση έπεσε κατά 22%. Το κενό - είπε - το κάλυψαν η βιομηχανία και οι ασθενείς.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Πώς οι τροφές επηρεάζουν την περίοδο
ECDC: Πρώιμο κρούσμα λοίμωξης από ιό Δυτικού Νείλου στην Ισπανία - Τι γίνεται στην Ελλάδα
Γνωστοί γιατροί απροστάτευτοι απέναντι σε "φαντομάδες" του Διαδικτύου