Η οξεία σκωληκοειδίτιδα είναι μία από τις πιο συχνές αιτίες επείγουσας χειρουργικής επέμβασης στην κοιλιά. Εμφανίζεται ξαφνικά, εξελίσσεται γρήγορα και, αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές. Ο έγκαιρος εντοπισμός των συμπτωμάτων και η άμεση ιατρική φροντίδα είναι καθοριστικής σημασίας.

Τι είναι η σκωληκοειδής απόφυση;

Η σκωληκοειδής απόφυση είναι ένα μικρό σωληνοειδές όργανο που συνδέεται με το τυφλό έντερο, στο κάτω δεξιό μέρος της κοιλιάς. Αν και για χρόνια θεωρούταν «άχρηστο» υπόλειμμα της εξέλιξης, σήμερα γνωρίζουμε ότι παίζει ρόλο στο ανοσοποιητικό σύστημα, ειδικά κατά την παιδική ηλικία.

Τι είναι η οξεία σκωληκοειδίτιδα;

Πρόκειται για φλεγμονή της σκωληκοειδούς απόφυσης, συνήθως λόγω απόφραξης του αυλού της. Αυτή η απόφραξη μπορεί να οφείλεται σε:

  • Κοπρανώδες υλικό
  • Υπερπλασία λεμφοειδικού ιστού (π.χ. μετά από ιογενή λοίμωξη)
  • Ξένα σώματα ή παράσιτα (σπανιότερα)

Η απόφραξη οδηγεί σε συσσώρευση βλέννας και βακτηρίων, φλεγμονή, και εάν δεν αντιμετωπιστεί, σε ρήξη της απόφυσης.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

  • Πόνος στην κοιλιά: Ξεκινά γύρω από τον ομφαλό και στη συνέχεια μετατοπίζεται στο κάτω δεξί μέρος της κοιλιάς (σημείο McBurney)
  • Ανορεξία (συχνά είναι το πρώτο σύμπτωμα)
  • Ναυτία και έμετος
  • Πυρετός (συνήθως ήπιος στην αρχή)
  • Διάρροια ή δυσκοιλιότητα
  • Ευαισθησία στην κοιλιά (ιδίως κατά την αποσύρση της πίεσης,  θετικό σημείο Blumberg)

Σε παιδιά και ηλικιωμένους:

Τα συμπτώματα μπορεί να είναι άτυπα ή πιο ήπια, καθιστώντας τη διάγνωση πιο δύσκολη. Συχνά παρατηρείται ευερεθιστότητα, λήθαργος ή ανορεξία.

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση βασίζεται σε συνδυασμό:

1. Κλινικής εξέτασης: Ο γιατρός ελέγχει την εντόπιση και την ένταση του πόνου, καθώς και την ύπαρξη σημείων φλεγμονής.

2. Αιματολογικών εξετάσεων: Λευκοκυττάρωση (αυξημένα λευκά αιμοσφαίρια), αυξημένη CRP.

3. Απεικονιστικών εξετάσεων:

  • Υπερηχογράφημα κοιλίας: Χρήσιμο κυρίως σε παιδιά και εγκύους.
  • Αξονική τομογραφία (CT): Πολύ υψηλή ακρίβεια στη διάγνωση και τον εντοπισμό πιθανών επιπλοκών.

Ποια είναι η θεραπεία;

Η χειρουργική αφαίρεση της σκωληκοειδούς απόφυσης (σκωληκοειδεκτομή) είναι η τυπική και οριστική θεραπεία.

Είδη επέμβασης:

  • Λαπαροσκοπική σκωληκοειδεκτομή (μέσω μικρών τομών – ταχύτερη ανάρρωση, λιγότερος πόνος)
  • Ανοιχτή σκωληκοειδεκτομή (σε πιο σύνθετες ή ραγείσες περιπτώσεις)

Επιπλέον μέτρα:

  • Αντιβιοτικά (πριν και μετά το χειρουργείο)
  • Παρακολούθηση για επιπλοκές αν έχει ήδη γίνει ρήξη (όπως απόστημα ή περιτονίτιδα)

Ποιες είναι οι επιπλοκές αν δεν αντιμετωπιστεί;

Η καθυστέρηση στη διάγνωση μπορεί να οδηγήσει σε:

  • Ρήξη της σκωληκοειδούς → Περιτονίτιδα (σοβαρή φλεγμονή όλου του περιτοναίου)
  • Απόστημα εντός κοιλιάς
  • Επιπλοκές μετά από ρήξη, που απαιτούν πιο εκτεταμένη νοσηλεία

Οι επιπλοκές είναι πολύ συχνότερες στα παιδιά, στους ηλικιωμένους και στις εγκύους, λόγω άτυπης εικόνας και καθυστέρησης στη διάγνωση.

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο;

Η οξεία σκωληκοειδίτιδα μπορεί να εμφανιστεί σε οποιονδήποτε, αλλά παρατηρείται πιο συχνά:

  • Σε ηλικίες 10-30 ετών
  • Συχνότερα στους άνδρες
  • Σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό
  • Μετά από ιογενείς λοιμώξεις ή αλλαγές στη διατροφή

Πότε να πάτε στον γιατρό;

Αν έχετε:

  • Συνεχή πόνο στην κοιλιά που μετατοπίζεται
  • Πυρετό, ναυτία, ανορεξία
  • Πόνο που χειροτερεύει με το περπάτημα ή το βήχα

Τότε μην περιμένετε. Η έγκαιρη μετάβαση στα επείγοντα μπορεί να αποτρέψει σοβαρές επιπλοκές.

Συμπέρασμα

Η οξεία σκωληκοειδίτιδα είναι μια επείγουσα χειρουργική κατάσταση που δεν πρέπει να αγνοηθεί. Η σωστή ενημέρωση, η προσεκτική παρατήρηση των συμπτωμάτων και η άμεση ιατρική φροντίδα είναι το «κλειδί» για την ασφάλεια και την αποφυγή επικίνδυνων επιπλοκών.

Η φράση “είναι απλός στομαχόπονος” μπορεί να είναι επικίνδυνη. Όταν ο πόνος είναι ύποπτος, είναι προτιμότερο να τον ελέγξει γιατρός, παρά να τον αγνοήσουμε.

Πηγές:
SOS ιατροί

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Ι. Βαρδακαστάνης: Το αναπηρικό κίνημα συνεχίζει να αγωνίζεται και να διεκδικεί
Ενδυνάμωση των ασθενών: Καμπάνια ευαισθητοποίησης για την ενίσχυση υιοθέτησης της περιτοναϊκής κάθαρσης στην Ελλάδα
Ποιες τροφές αυξάνουν την καλή χοληστερόλη