Άτομα που ζουν με παχυσαρκία στην Ελλάδα αναγνωρίζουν την κατάσταση που βιώνουν ως ασθένεια, θεωρούν τους εαυτούς τους ως υπαίτιους για αυτή, έχουν κάνει επανειλημμένες προσπάθειες απώλειας βάρους με διατροφή και άσκηση, ενώ έχουν περιορισμένη γνώση για την φαρμακοθεραπεία. Η πρώτη μελέτη που καταγράφει τις στάσεις ασθενών με παχυσαρκία σχετικά με την φαρμακολογική αντιμετώπιση της νόσου στην Ελλάδα, αποτυπώνει, παράλληλα, σημαντικό βαθμό επιφυλακτικότητας αναφορικά με την αποτελεσματικότητα, την ασφάλεια και τη μακροχρόνια χρήση φαρμακευτικών σκευασμάτων για τη απώλεια βάρους. Τα ευρήματα έχουν τη δική τους σημασία στην παρούσα συγκυρία, με αφορμή την αποστολή των μηνυμάτων προς τους 30.000 δικαιούχους του δωρεάν προγράμματος για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας.

Η μελέτη, με τίτλο «Απόψεις των ατόμων που ζουν με παχυσαρκία σχετικά με τη φαρμακοθεραπεία για τη διαχείριση της νόσου», πραγματοποιήθηκε μεταξύ Μαρτίου και Ιουνίου του 2025, στα πλαίσια του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών του ΑΠΘ «Καρδιονεφρομεταβολικά νοσήματα – η σύνδεση της τεκμηριωμένης ιατρικής με την ιατρική ακριβείας». Τα αποτελέσματά της παρουσιάστηκαν πρόσφατα από την γενικό οικογενειακό γιατρό Χριστίνα Τσατσάκη, στο 38ο Πανελλήνιο Ετήσιο Συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης & Εκπαίδευσης για τον Σακχαρώδη Διαβήτη (ΕΛΕΜΕΔ), στη Θεσσαλονίκη. Η ίδια μιλάει στο iatronet.gr για το μήνυμα που εκπέμπουν τα ευρήματα, για την αναγκαία εκπαίδευση και καθοδήγηση των ασθενών αναφορικά με την αποτελεσματική αντιμετώπιση της νόσου και των επιπτώσεών της στην υγεία.

Η μελέτη

Στη συγχρονική μελέτη συμμετείχαν ενήλικες άνω των 18 ετών με Δείκτη Μάζας Σώματος άνω του 30, οι οποίοι απάντησαν σε ερωτηματολόγιο. Αποκλείστηκαν άτομα με διάγνωση Σακχαρώδη Διαβήτη, προηγούμενη χρήση φαρμάκων εγκεκριμένων για την απώλεια βάρους και σοβαρές συννοσηρότητες σχετιζόμενες με την παχυσαρκία.

Μέσω του ερωτηματολογίου συλλέχθηκαν δημογραφικά και ανθρωπομετρικά χαρακτηριστικά, δεδομένα σχετικά με τις πεποιθήσεις για την παχυσαρκία και τον έλεγχο του σωματικού βάρους, σχετικά με τις προηγούμενες προσπάθειες για την απώλεια βάρους και τις επαφές που είχαν οι συμμετέχοντες με τους επαγγελματίες υγείας, καθώς και με τις αντιλήψεις που είχαν για την φαρμακοθεραπεία έναντι της παχυσαρκίας.

Συνολικά συμμετείχαν 95 ενήλικες με παχυσαρκία (63 γυναίκες και 32 άνδρες), με μέσο ΔΜΣ 36,9. Η πλειονότητά τους είναι άνω των 46 ετών, ζουν σε συνοίκηση, είναι επαγγελματικά ενεργοί, ζουν σε αστικό κέντρο και έχουν ανώτατη εκπαίδευση. Σημαντικό ποσοστό, 34,7%, εργαζόταν σε βάρδιες ή είχαν ακανόνιστα ωράρια.

Ευρήματα

Η συντριπτική πλειονότητα των συμμετεχόντων είχαν ανησυχία για το βάρος τους (96%) και είχαν πάνω από 5 αποτυχημένες προσπάθειες απώλειας βάρους, κυρίως με διατροφή και άσκηση. Θεωρούσαν ότι η παχυσαρκία είναι νόσος (86,8%), αλλά ταυτόχρονα θεωρούσαν ότι ήταν δικό τους σφάλμα (94,8%).

Μόνο το 50,5% των ερωτηθέντων είχαν πληροφορίες για την φαρμακοθεραπεία. Οι περισσότεροι όσων γνώριζαν είχαν πληροφορηθεί για αυτήν από επαγγελματίες υγείας (75%). Πάνω από δύο στους τρεις (65,6%) εξέφρασαν αβεβαιότητα αναφορικά με την ασφάλεια των φαρμάκων, σχεδόν δύο στους πέντε (58,3%) δεν ήταν βέβαιοι για την αποτελεσματικότητά τους, ενώ σε μεγάλα ποσοστά ήταν διστακτικοί αναφορικά με τη μακροχρόνια χρήση τους (μόνο το 14,6% πλήρης αποδοχή).

Από την επεξεργασία των δεδομένων προέκυψαν κάποιες θετικές συσχετίσεις της ενημέρωσης με την αποδοχή. Συγκεκριμένα,

  • οι ενημερωμένοι συμμετέχοντες είχαν σημαντικά πιο θετική στάση και ήταν πιο πιθανό να θεωρήσουν τα φάρμακα για την απώλεια βάρους αποτελεσματικά και ασφαλή, σε σύγκριση με εκείνους που δεν είχαν καμία ενημέρωση για αυτά
  • Ο υψηλότερος ΔΜΣ συσχετίστηκε με μεγαλύτερη προθυμία για λήψη αγωγής, υπό ασφαλιστική κάλυψη,
  • Οι εργαζόμενοι με κυλιόμενο ή ακανόνιστο ωράριο ήταν πιο πιθανό να θεωρούν τα φάρμακα αποτελεσματικά και ασφαλή σε σχέση με αυτούς που είχαν σταθερό ωράριο εργασίας

Συνοπτικά, τα ευρήματα αναδεικνύουν περιορισμένο βαθμό ενημέρωσης σε σχέση με τα φάρμακα για την παχυσαρκία, αβεβαιότητα για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητά τους, διστακτικότητα ως προς τη μακροχρόνια χρήση, επιφυλακτικότητα για την φαρμακοθεραπεία και πιο θετικές στάσεις όταν έχει προηγηθεί ενημέρωση από επαγγελματίες υγείας, αποζημίωση του κόστους των φαρμάκων και στα άτομα που εργάζονται σε βάρδιες.

Όπως ανέφερε η ερευνήτρια, «εξ όσων γνωρίζουμε η παρούσα μελέτη είναι η πρώτη που καταγράφει τις στάσεις ασθενών με παχυσαρκία σχετικά με την φαρμακολογική αντιμετώπιση της νόσου στην Ελλάδα». Η ίδια παρατήρησε ότι στη διεθνή βιβλιογραφία δεν υπάρχει μέχρι σήμερα επικυρωμένο εργαλείο που να επικεντρώνει στις στάσεις έναντι της φαρμακοθεραπείας για την παχυσαρκία, καθώς τα περισσότερα αφορούν γενικές αντιλήψεις ή τις παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής.

Η παχυσαρκία ως νόσος και το στίγμα

«Η παχυσαρκία είναι νόσος και ως τέτοια πρέπει να αναγνωριστεί, πρωτίστως από τον ιατρικό κόσμο και την πολιτεία. Μόνο έτσι θα αμβλυνθεί το στίγμα που την περιβάλλει και θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τόσο τη νόσο όσο και τις συνέπειές της», επισημαίνει η κ.Τσατσάκη στο iatronet.gr.

Σημειώνει πως χρειάζεται εκπαίδευση των ασθενών, ενσωμάτωση της συζήτησης για την φαρμακοθεραπεία και υιοθέτηση πολιτικών που να εξασφαλίζουν ότι οι ασθενείς έχουν πρόσβαση στο φάρμακο.

 

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Ο Ε.Ε.Σ. στην εκδήλωση που διοργάνωσε η Περιφέρεια Αττικής και ο Δήμος Αθηναίων για τα ζώα στον Εθνικό Κήπο
Διάρροια του ταξιδιώτη: Τα αντιβιοτικά γίνονται λιγότερο αποτελεσματικά [μελέτη]
Στατίνες: Μειώνουν τις πιθανότητες θανάτου σε ανθρώπους με διαβήτη άσχετα από τον καρδιακό κίνδυνο