Το χρώμιο είναι ένα μέταλλο, το οποίο είναι απαραίτητο για τον ανθρώπινο οργανισμό σε μικρές ποσότητες. Στη φύση βρίσκεται με τη μορφή δυο διαφορετικών ιόντων. Το πρώτο Cr+3 συναντάται στα τρόφιμα και είναι βιολογικά ενεργό, ενώ το δεύτερο ιόν Cr+6 είναι τοξικό που προέρχεται από τα βιομηχανικά απόβλητα.
Το άρθρο αυτό εστιάζει αποκλειστικά στο πρώτο ιόν χρωμίου και στις ιδιότητές του αναφορικά με τον ανθρώπινο οργανισμό.
Το χρώμιο έχει αποδειχθεί από επιστημονικές μελέτες ότι επάγει την έκκριση της ινσουλίνης, ορμόνη ζωτικής σημασίας για το μεταβολισμό των υδατανθράκων, του λίπους και της πρωτεΐνης στο ανθρώπινο σώμα. Τα τελευταία χρόνια οι μελέτες συγκλίνουν στο συμπέρασμα ότι η χορήγηση συμπληρώματος χρωμίου μπορεί να προλαμβάνει σε κάποια άτομα την εμφάνιση σακχαρώδους διαβήτη τύπου ΙΙ, ή και να βοηθά στον καλύτερο έλεγχο της γλυκόζης του αίματος σε διαβητικούς ασθενείς.
Ωστόσο, η έρευνα για το χρώμιο είναι ακόμα σε πρώιμα στάδια και υπάρχουν πολλά ερωτήματα τα οποία ψάχνουν απάντηση. Το σημαντικότερο εξαυτών είναι ποια άτομα επωφελούνται από τη χορήγηση συμπληρώματος χρωμίου, καθώς φαίνεται ότι υπάρχουν σημαντικές διατομικές διαφορές στην απόκριση σε αγωγή συμπληρώματος χρωμίου.
Επιπλέον, η αξιολόγηση της περιεκτικότητας και της βιοδιαθεσιμότητας των διαφόρων τροφίμων σε χρώμιο είναι ακόμα εν εξελίξη, ενώ δεν έχει ακόμα καθοριστεί κατά πόσο η ελλειπής πρόσληψη χρωμίου μέσω της διατροφής μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες για τον ανθρώπινο οργανισμό.
Εξάλλου, η επιστημονική κοινότητα δεν έχει ακόμα συμφωνήσει σε ένα αξιόπιστο παγκόσμιο μέτρο για την εκτίμιση των αποθηκών χρωμίου στο ανθρώπινο σώμα.
Διαιτητικές Πηγές Χρωμίου
Τα περισσότερα τρόφιμα περιέχουν ίχνη χρωμίου, ενώ σχετικά καλές πηγές είναι το κρέας, τα προϊόντα ολικής αλέσεως, καθώς επίσης και κάποια φρούτα, λαχανικά και μπαχαρικά. Αντιθέτως, τρόφιμα πλούσια σε απλά σάκχαρα (φρουκτόζη, γλυκόζη) είναι φτωχά σε χρώμιο.
Ο πίνακας που ακολουθεί παραθέτει την περιεκτικότα κάποιων τροφών σε χρώμιο αν και η βιοδιαθεσιμότητα του χρωμίου μεταβάλλεται πολύ κατά την επεξεργασία των τροφών με αποτέλεσμα τα νούμερα αυτά να μην αντικατοπτρίζουν πλήρως την ποσότητα χρωμίου που φθάνει τελικά στο σώμα μας διαμέσου της τροφής.
Τρόφιμο | Χρώμιο (mcg) |
½ κούπα μπρόκολο | 11 |
1 κούπα χυμός σταφύλι | 8 |
60 γρ. Ψωμί ολικής | 4 |
1 κούπα πουρέ πατάτας | 3 |
1 κ.γ. σκόρδο | 3 |
1 κ.γ. ξηρός βασιλικός | 2 |
100 γρ. μοσχαρίσιο κρέας | 2 |
1 κούπα χυμός πορτοκάλι | 2 |
100 γρ. Στήθος γαλοπούλας | 2 |
30 γρ. κράκερς ολικής αλέσεως | 1 |
150 ml κόκκινο κρασί | 1-13 |
1 μήλο με φλούδα | 1 |
1 μέτρια μπανάνα | 1 |
½ κούπα φασολάκια πράσινα | 1 |
Πόσο χρώμιο χρειαζόμαστε;
Οι ανάγκες σε χρώμιο ποικίλουν ανάλογα με την ηλικιακή ομάδα που ανήκει το κάθε άτομο και ανάλογα με το φύλο. Επίσης, οι ανάγκες σε χρώμιο αυξάνονται σε γυναίκες που είναι έγκυες ή θηλάζουν.
Ηλικία | Νεογνά και Παιδιά (mcg/ημ.) |
Άνδρες (mcg/ημ.) |
Γυναίκες (mcg/ημ.) |
Έγκυες (mcg/ημ.) |
Θηλάζουσες (mcg/ημ.) |
0 έως 6 μηνών | 0.2 | - | - | - | - |
7 έως 12 μηνών | 5.5 | - | - | - | - |
1 έως 3 ετών | 11 | - | - | - | - |
4 έως 8 ετών | 15 | - | - | - | - |
9 έως 13 ετών | - | 25 | 21 | - | - |
14 έως 18 ετών | - | 35 | 24 | 29 | 44 |
19 έως 50 ετών | - | 35 | 25 | 30 | 45 |
>50 ετών | - | 30 | 20 | - | - |
Πότε χρειάζεται συμπληρωματική χορήγηση χρωμίου;
Η απορρόφηση του χρωμίου πραγματοποιείται στο λεπτό έντερο και ευνοείται παρουσία βιταμίνης C και νιασίνης και αποθηκεύεται κυρώς στο ήπαρ, στη σπλήνα και στα οστά. Σημαντικές ποσότητες αποβάλλονται με τη διούρηση. Οι ποσότητες αυτές ποικίλλουν και φαίνεται να είναι αυξημένες σε έγκυες, θηλάζουσες και σε περιπτώσεις τραυματισμού, ένονου στρες και έντονης άσκησης.
Επιπλέον, έχει φανεί ότι άτομα τρίτης ηλικίας τείνουν να εμφανίζουν χαμηλότερα επίπεδα χρωμίου στο σώμα τους σε σχέση με έναν υγιή ενήλικα. Συνεπώς, έγκυες και θηλάζουσες, σοβαρά τραυματίες, αθλητές και άτομα τρίτης ηλικίας είναι πιθανό να χρειάζονται συμπλήρωμα χρωμίου.
Τέλος, άτομα που πάσχουν από διαβήτη τύπου ΙΙ και δυσανοχή στη γλυκόζη μπορεί να βοηθηθούν από ένα συμπλήρωμα χρωμίου.
Χρώμιο, λιπίδια και αδυνάτισμα
Από κάποιες μεμονωμένες μελέτες φάνηκε ότι χορήγηση συμπληρώματος χρωμίου είχε σαν αποτέλεσμα την πτώση της LDL (κακής) χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων, ενώ οδήγησε στην αύξηση της HDL (καλής) χοληστερόλης σε ανθρώπινο πληθυσμό.
Ωστόσο, τα αποτελέσματα αυτά κάποιων πρώιμων μελετών δεν επιβεβαιώνται από τις πιο πρόσφατες.
Αναφορικά με την επίδραση συμπληρώματος χρωμίου στη σύσταση σώματος, λιγοστές μελέτες δείχνουν ότι η χορήγηση χρωμίου μείωνει το λιπώδη ιστό και αυξάνει την άλιπη σωματική μάζα. Η πλεοψηφία των μελετών όμως δεν συμφωνεί με αυτά τα αποτελέσματα, συνεπώς χρειάζεται περαιτέρω έρευνα στην κατεύθυνση αυτή ώστε να διαλευκανθεί εάν και υπό ποιές συνθήκες (άσκηση, δίαιτα) το συμπλήρωμα χρωμίου μπορεί να έχει ευεργετικές επιδράσεις στη σύσταση σώματος.
Συμπερασματικά, το χρώμιο που χρειάζεται ένα υγιές άτομο μπορεί να προσληφθεί μέσω της διατροφής, μέσα από ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο πλούσιο σε λαχανικά και φρούτα, με ικανοποιητική κατανάλωση πουλερικών, οσπρίων, προϊόντων ολικής αλέσεως και γαλακτοκομικών.
Το συμπλήρωμα χρωμίου φαίνεται να χρειάζεται μόνο σε ειδικές περιπτώσεις σε έγκυες και θηλάζουσες, σε αθλητές και βαριά τραυματίες και πιθανώς σε κάποια άτομα τρίτης ηλικίας.
Η συμπληρωματική χορήγηση χρωμίου θα πρέπει πάντα να γίνεται με σύμφωνη ιατρική γνώμη, καθώς υπάρχουν σημαντικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ του χρωμίου και κάποιων φαρμακευτικών ουσιών. Η αξιολόγηση της διαιτητικής πρόσληψης χρωμίου από επιστήμονα Διαιτολόγο-Διατροφολόγο είναι απαραίτητη πριν την έναρξη της χορήγησης συμπληρώματος.
Τέλος, πρέπει να αναφερθεί ότι δεν έχουν εμφανιστεί συμπτώματα τοξικότητας από υπερβολική πρόσληψη χρωμίου.
Ειδήσεις υγείας σήμερα
12 Οκτωβρίου: Παγκόσμια Ημέρα Ξενώνων και Παρηγορικής Φροντίδας 2024
"Η ομορφιά του τραύματος" - Στολίζοντας τη μαστεκτομή με κέντημα
Επίσκεψη Γεωργιάδη στο "Βοστάνειο" Μυτιλήνης