Αγγλικός όρος

menstrual cycle

Ορισμός

Η περιοδικά επαναλαμβανόμενη αλληλουχία μεταβολών που συμβαίνει στην μήτρα και τα σχετιζόμενα όργανα του φύλου (ωοθήκες, τράχηλο και κόλπο) και σχετίζεται με την έμμηνο ρύση και την ενδιάμεση στις εμμηνορρυσίες περίοδο. Ο ανθρώπινος κύκλος διαρκεί κατά μέσο όρο 28 μέρες, μετρούμενος από την αρχή της εμμήνου ρύσεως. Ωστόσο, ο καταμήνιος κύκλος ποικίλλει σε διάρκεια, ακόμα και στο ίδιο άτομο από μήνα σε μήνα. Οι αποκλίσεις στη διάρκεια του κύκλου οφείλονται κυρίως σε μεταβολές της διάρκειας της φάσης του πολλαπλασιασμού.

Ο καταμήνιος κύκλος διαιρείται σε τέσσερις φάσεις που χαρακτηρίζονται από ιστολογικές αλλαγές που λαμβάνουν χώρα στο ενδομήτριο στης μήτρας. Αυτές είναι:
Φάση πολλαπλασιασμού: Μετά την απώλεια αίματος από το ενδομήτριο, το μητρικό επιθήλιο καθίσταται φυσιολογικό· το ενδομήτριο γίνεται παχύτερο και πιο αγγειώδες· οι αδένες επιμηκύνονται. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, το ωοθυλάκιο ωριμάζει και εκκρίνει οιστρογόνα· με τη διέγερση από τα οιστρογόνα, το ενδομήτριο γίνεται υπερτροφικό, διογκώνεται και γίνεται πιο αγγειώδες και οι αδένες επιμηκύνονται. Η φάση τερματίζεται με ρήξη του θυλακίου και απελευθέρωση του ωαρίου περίπου 14 μέρες πριν να ξεκινήσει η επόμενη έμμηνος ρύση. Γονιμοποίηση του ωαρίου είναι πιο πιθανό να συμβεί τις ημέρες αμέσως μετά την ωορρηξία.
Ωχρινική ή Εκκριτική φάση: Μετά την απελευθέρωση του ωαρίου, το ωχρό σωμάτιο εκκρίνει προγεστερόνη. Με τη διέγερση από την προγεστερόνη, το ενδομήτριο γίνεται ακόμα παχύτερο· οι αδένες γίνονται πιο ελικοειδείς και παράγουν ένα άφθονο έκκριμα που περιέχει γλυκογόνο. Οι περιελιγμένες αρτηρίες κάνουν την εμφάνισή τους· το ενδομήτριο γίνεται οιδηματώδες· το στρώμα γίνεται συμπαγές. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, το ωχρό σωμάτιο αναπτύσσεται σε μια ωοθήκη και εκκρίνει προγεστερόνη. Αυτή η φάση διαρκεί 10 με 14 μέρες.
Προεμμηνορροϊκή ή ισχαιμική φάση: Αν δεν έχει συμβεί εγκυμοσύνη, οι περιελιγμένες αρτηρίες αποφράσσονται και το ενδομήτριο γίνεται αναιμικό και συρρικνώνεται 1 ή 2 μέρες πριν την έμμηνο ρύση. Το ωχρό σωμάτιο της ωοθήκης ξεκινά να εκφυλίζεται. Αυτή η φάση διαρκεί περίπου 2 μέρες και τερματίζεται με τη διάνοιξη των αποφραγμένων αρτηριών και την αποκόλληση μικρών πλακών ενδομητρίου και την έναρξη της εμμήνου ρύσεως με τη ροή έμμηνου υγρού.
Έμμηνος ρύση: Το λειτουργικό στρώμα του ενδομητρίου αποκολλάται.

Ο καταμήνιος κύκλος διαφοροποιείται από την κύηση, τη χρήση αντισύλληψης, συνυπάρχουσες νόσους, τη δίαιτα και την άσκηση.