Αγγλικός όρος

jaundice

Ορισμός

Κατάσταση που χαρακτηρίζεται από κίτρινη χρώση των ιστών και των σωματικών υγρών λόγω αυξημένων επιπέδων χολερυθρίνης. Ο ίκτερος συνήθως δεν είναι κλινικά εμφανής με τιμές χολερυθρίνης μικρότερες από 3 mg/dL. Ο ίκτερος αποτελεί σύμπτωμα ενός φάσματος νοσημάτων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που χαρακτηρίζονται από κάποιο από τα παρακάτω στοιχεία. Απόφραξη των χοληφόρων από χολόλιθους, φλεγμονώδεις μάζες ή όγκοι (π.χ. χολοκυστίτιδα, καρκίνος του παγκρέατος), καθυστέρηση της απέκκρισης της χολής από την πύλη του ήπατος (π.χ. χολόσταση), διαταραχή του μεταβολισμού της χολής σε κυτταρικό επίπεδο (π.χ. γενετικές νόσοι όπως η νόσος του Gilbert), απελευθέρωση χολοχρωστικών λόγω βλάβης του ηπατικού κυττάρου από τοξίνες ή ιούς (π.χ. υπερδοσολογία ακεταμινοφαίνης, λοίμωξη από τον ιό της ηπατίτιδας Β), απελευθέρωση χολοχρωστικών λόγω καταστροφής ή ελαττωματικής κατασκευής των ερυθρών αιμοσφαιρίων (π.χ. αιμόλυση, κληρονομική σφαιροκυττάρωση), επαναρρόφηση της χολής από αιματώματα, ιδιαίτερα μετά από τραυματισμό.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ: Η εναπόθεση της χολερυθρίνης στο δέρμα συχνά προκαλεί κνησμό. Αλλα συμπτώματα του ίκτερου εξαρτώνται από το εάν η χολερυθρίνη είναι άμεση (συζευγμένη [δηλ. διαλυτή στα σωματικά υγρά]) ή έμμεση (μη συζευγμένη). Ο αποφρακτικός ίκτερος πχ. προκαλεί υπερχολερυθριναιμία συζευγμένης χολερυθρίνης. Στην κατάσταση αυτή οι χολοχρωστικές διαλύονται στα ούρα τα οποία αποκτούν ανοιχτό πράσινο χρώμα, ενώ τα κόπρανα αποκτούν φαιό ή λευκό χρώμα λόγω απουσίας της χολής.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ: Σε κάθε ασθενή που παρουσιάζει ίκτερο πρέπει να διερευνάται και να καθορίζεται η ακριβής αιτία του ίκτερου προκειμένου να παρέχεται η κατάλληλη θεραπεία. Για παράδειγμα, οι ασθενείς με χολολίθους που αποφράσσουν τον κυστικό πόρο χρήζουν χειρουργικής θεραπείας, τα νεογνά με σοβαρό ίκτερο μπορεί να χρειάζονται θεραπεία με υπεριώδη ακτινοβολία (φωτοθεραπεία) για να αποφευχθεί ο πυρηνικός ίκτερος, ενώ οι ικτερικοί ασθενείς που πάσχουν από οξεία ηπατίτιδα Α αντιμετωπίζονται συνήθως με συμπτωματική αγωγή παρά με συγκεκριμένες θεραπείες.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ: Οι εξετάσεις για τον καθορισμό της αιτιολογίας του ίκτερου περιλαμβάνουν την προσεκτική λήψη του ιστορικού και την κλινική εξέταση, τη γενική εξέταση ούρων (θετική για χολερυθρίνη μόνο στις περιπτώσεις άμεσης υπερχολερυθριναιμίας), εξετάσεις ηπατικής λειτουργίας, εξέταση αίματος για ηπατίτιδες και υπερηχογράφημα κοιλίας. Επεμβατικές διαγνωστικές εξετάσεις όπως χολαγγειογραφία, ενδοσκοπική ανάστροφη χολαγγειο-παγκρεατογραφία (ERCP) ή διαδερμική διηπατική χολαγγειογραφία πραγματοποιούνται όταν υποπτευόμαστε απόφραξη των χοληφόρων που δεν ανιχνεύεται με άλλες μεθόδους.

Συνώνυμο

icterus