Αγγλικός όρος

frostbite

Ορισμός

Σοβαρή ιστική και κυτταρική βλάβη που προκαλείται από ψύξη ενός σωματικού μέρους. Ο τραυματισμός συμβαίνει επειδή ενδοκυττάριο ύδωρ μετατρέπεται σε πάγο και επειδή εξαιρετικά κρύες θερμοκρασίες προκαλούν βλάβη και παρεμποδίζουν την παροχή αίματος στα εκτεθειμένα μέρη. Οι εκτεθειμένες περιοχές (π.χ. αυτιά, παρειές, μύτη, δάκτυλα των χεριών και των ποδιών) προσβάλλονται συχνότερα.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ: Ο παγωμένος ιστός είναι συνήθως μουδιασμένος μέχρι να θερμανθεί ξανά, όπου μπορεί να γίνει εξαιρετικά επίπονος. Τα σημεία κρυοπαγήματος εξαρτώνται από το βάθος της ιστικής βλάβης: μπορεί να υπάρχει διόγκωση και υπεραιμία του δέρματος (επιφανειακό κρυοπάγημα) ή αιμορραγική φλύκταινα («δεύτερου-» και «τρίτου-βαθμού» κρυοπάγημα), γάγγραινα των μυών και άλλων υποδόριων ιστών («βαθύ» ή «τέταρτου-βαθμού» κρυοπάγημα).

ΘΕΡΑΠΕΙΑ: Ύστερα από την σταθεροποίηση του αεραγωγού, της αναπνοής και της κυκλοφορίας του ασθενούς, ο ασθενής θερμαίνεται και ενυδατώνεται. Έπειτα, το παγωμένο σωματικό μέρος βυθίζεται σε ένα θερμό λουτρό (40° έως 42°C). Χορηγείται προφύλαξη για τέτανο, αναλγητικά, και μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Εάν συμβεί εφελκίδα ιστού, πραγματοποιείται ελάχιστη αφαίρεση ξένων σωμάτων και κατεστραμμένων ιστών, εκτός και αν ο ασθενής είναι σηπτικός. Επειδή ο ιστός που εμφανίζεται με σοβαρή βλάβη συχνά θεραπεύεται από μόνος του, η χειρουργική αντιμετώπιση συχνά καθυστερεί για εβδομάδες ή μήνες.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Η τριβή ή χρήση των παγωμένων μελών πρέπει να αποφεύγεται, για την ελαχιστοποίηση τραυματισμού του δέρματος και των μαλακών ιστών.

ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ: Το προσωπικό της υπηρεσίας έκτακτων περιστατικών εκτιμά για κρυοπάγημα κάθε ασθενή ο οποίος έχει εκτεθεί σε κρύο και παραπονιέται για ένα παγωμένο, μουδιασμένο άκρο ή μέρος του σώματος. Ενώ το μέγεθος ιστικής βλάβης εξαρτάται από τον βαθμό του κρύου και τη διάρκεια έκθεσης, ο βαθμός βλάβης μπορεί να είναι δύσκολο να καθοριστεί στην αρχική εκτίμηση και απαιτεί συνεχή παρακολούθηση. Λαμβάνεται ένα πλήρες ιστορικό και διεξάγεται λεπτομερής εξέταση. Οποιαδήποτε υποθερμία συνοδεύει το κρυοπάγημα αντιμετωπίζεται πρώτη. Η νευραγγειακή κατάσταση παρακολουθείται στενά. Η πρόληψη λοίμωξης είναι σημαντική και ο ασθενής μπορεί να τοποθετηθεί σε απομόνωση για την ελαχιστοποίηση της επαφής με μολυσματικούς παράγοντες. Κατά τη διάρκεια της αναθέρμανσης ο ασθενής εκτιμάται συχνά για επιπλοκές (π.χ. σύνδρομο διαμερίσματος). Ανάλογα με τον βαθμό της αφαίρεσης ξένων σωμάτων και κατεστραμμένων ιστών και την αναγκαιότητα ακρωτηριασμού ο φυσιοθεραπευτής συνεργάζεται με τον ασθενή για τη διαχείριση των καθημερινών δραστηριοτήτων. Μπορεί να απαιτηθεί αποκατάσταση της υγείας εξωτερικού ασθενή για μια παρατεταμένη περίοδο. Ο ασθενής μπορεί να απαιτήσει βοήθεια για την αντιμετώπιση του συναισθηματικού άγχους από τον τραυματισμό. Καθορίζονται οι ανάγκες, παρέχεται υποστηρικτική φροντίδα και παραπέμπεται για περαιτέρω ψυχολογική φροντίδα εάν είναι απαραίτητο.