Η ευρεία διάδοση του προληπτικού ελέγχου στις χώρες του δυτικού κόσμου είχε ως αποτέλεσμα την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού. Μία στις 9 γυναίκες πλήττεται από τη νόσο. Οι γυναίκες που υποβάλλονται ανελλιπώς σε ετήσιο προληπτικό έλεγχο διαγιγνώσκονται με πολύ μικρότερου μεγέθους βλάβες σε σχέση με αυτές που δεν ελέγχονται συστηματικά.

Η ανίχνευση μιας μικρής μάζας που φαίνεται μόνο στις απεικονιστικές εξετάσεις και δεν ψηλαφάται είναι υψίστης σημασίας, όχι μόνο γιατί η θεραπεία είναι πιο απλή απ’ ό,τι στις προχωρημένες περιπτώσεις, αλλά και γιατί η πρόγνωση για την ασθενή είναι πολύ καλύτερη. Συνεπώς ο σκοπός του προληπτικού ελέγχου είναι να ανιχνεύσει βλάβες του μαστού όταν ακόμη αυτές δεν ψηλαφώνται ώστε να αφαιρεθούν έγκαιρα.

Η «συνήθης» τεχνική

Τα τελευταία χρόνια, η ανίχνευση μη ψηλαφητών όγκων έχει αυξηθεί. Πριν από τη χειρουργική επέμβαση οι βλάβες αυτού του τύπου πρέπει να εντοπίζονται με ακρίβεια, ώστε να αφαιρείται αποκλειστικά και μόνο η βλάβη και όχι ο γύρω υγιής ιστός. Με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζεται ταυτόχρονα και ένα πολύ καλό αισθητικό αποτέλεσμα.

Μέχρι πρόσφατα, αυτό το επιτυγχάναμε με την τοποθέτηση ενός συρμάτινου οδηγού (ένα κομμάτι σύρματος) μέσα στο μαστό, στη θέση όπου βρισκόταν η βλάβη, υπό την καθοδήγηση των απεικονιστικών εξετάσεων (μαστογραφία ή υπερηχογράφημα). Η διαδικασία αυτή γινόταν πριν από τη χειρουργική επέμβαση και η ασθενής οδηγούνταν στο χειρουργείο με το συρμάτινο οδηγό μέσα στο μαστό της. Εν συνεχεία, ο χειρουργός, ακολουθώντας τον οδηγό, έφτανε στη βλάβη και την αφαιρούσε.

Η μέθοδος αυτή, που ονομάζεται «αφαίρεση μη ψηλαφητής βλάβης κατευθυνόμενης με συρμάτινο οδηγό», έχει αρκετά μειονεκτήματα. Το κυριότερο είναι ότι ο συρμάτινος οδηγός μπορεί να μετακινηθεί, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατόν να εντοπίσουμε τη βλάβη στο χειρουργείο και να κάνουμε λανθασμένη επέμβαση. Επίσης, ακολουθώντας τον οδηγό αφαιρούμε περισσότερο ιστό απ’ όσο πραγματικά χρειάζεται, με επακόλουθο ένα κακό αισθητικά αποτέλεσμα. Τέλος, είναι ιδιαίτερα επιβαρυντικό για την ψυχολογία της ασθενούς να περιμένει να χειρουργηθεί έχοντας ένα σύρμα στο μαστό της.

Η νέα μέθοδος

Στο Κέντρο Μαστού του Μαιευτηρίου ΛΗΤΩ χρησιμοποιούμε μια πρωτοποριακή μέθοδο εντοπισμού των μη ψηλαφητών βλαβών, που για πρώτη φορά εφαρμόζεται στη χώρα μας. Η νέα τεχνική ονομάζεται ROLL (Radioguided Occult Lesion Localisation) και το πλεονέκτημά της είναι ότι για τον εντοπισμό της μη ψηλαφητής βλάβης, αντί της τοποθέτησης συρμάτινου οδηγού, πραγματοποιείται έγχυση (ένεση) τεχνητίου (Τc 99) μέσα στη βλάβη, με τη συνεργασία πυρηνικού ιατρού και υπό την καθοδήγηση του ειδικού αντινολόγου μαστού. Η διαδικασία διαρκεί 2-3 λεπτά.

Κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης, με τη βοήθεια ενός ανιχνευτή, ο χειρουργός εντοπίζει επακριβώς το σημείο έγχυσης του τεχνητίου, το οποίο είναι και το σημείο της βλάβης που πρέπει να αφαιρεθεί. Η περιοχή εξαιρείται με ακρίβεια, χωρίς να θυσιάζεται υγιής ιστός, και το αισθητικό αποτέλεσμα είναι άριστο. Η ποσότητα τεχνητίου που χρησιμοποιείται είναι αμελητέα και ακίνδυνη για την ασθενή, καθώς και για το ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό που εμπλέκεται στη διαδικασία.

Η μέθοδος ROLL άρχισε να εφαρμόζεται στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Ογκολογίας στο Μιλάνο προ 10 ετών και έχει αντικαταστήσει εξ ολοκλήρου την τεχνική με το συρμάτινο οδηγό. Στο Κέντρο Μαστού του ΛΗΤΩ (Απεικονιστικό και Χειρουργικό Τμήμα), με την πολύτιμη βοήθεια του Τμήματος Πυρηνικής Ιατρικής του ΥΓΕΙΑ, ξεκινήσαμε την εφαρμογή της μεθόδου τον Ιανουάριο του 2013 και μέχρι σήμερα έχουμε αντιμετωπίσει περισσότερα από 15 περιστατικά με άριστα αποτελέσματα.

Πηγές:
Βάνια Σταφυλά, MD, PhD, Χειρουργός Μαστού, Συνεργάτις ΛΗΤΩ

Ειδήσεις υγείας σήμερα
ΠΟΥ: Περίπου 51 εκατομμύρια ζωές σώθηκαν στην Αφρική λόγω των εμβολιασμών τα τελευταία 50 χρόνια
ΗΠΑ: Δεύτερη μεταμόσχευση νεφρού γενετικά τροποποιημένου χοίρου σε ασθενή
Αγχώδης τύπος προσκόλλησης: Πώς επηρεάζονται οι σχέσεις