«Μαμά, πάω γυμναστήριο. Περνάω από το περίπτερο να πάρω το “pre”.» 

Σου ακούγεται γνώριμο; Αν μεγαλώνεις έφηβο – ή συναναστρέφεσαι με εφήβους – είναι  πολύ πιθανό να έχεις ακούσει παρόμοια φράση. Και κάπου εκεί αρχίζει η ιστορία ενός…  ροφήματος που μοιάζει με super-καύσιμο αλλά κρύβει παγίδες. 

Τι είναι αυτά τα “pre”; Και γιατί τα πίνουν οι έφηβοι; 

Τα pre-workout drinks (ή «pre» όπως τα αποκαλούν οι ίδιοι) είναι συμπληρώματα σε  μορφή σκόνης ή έτοιμου ροφήματος, που περιέχουν μείγμα καφεΐνης, αμινοξέων,  βιταμινών Β, κρεατίνης, και διεγερτικών. Υπόσχονται ενέργεια, focus και αντοχή – ιδανικά για μια σκληρή προπόνηση. 

Στην πράξη όμως, για τους περισσότερους εφήβους λειτουργούν ως εισιτήριο για να  “ανήκουν” σε έναν κόσμο πιο «προπονημένο», πιο «ώριμο», πιο «fit». Είναι μόδα και η νέα  γεύση της αποδοχής . 

Και τα ενεργειακά ποτά; Αυτά είναι πια κλασικά. Με περιεκτικότητα καφεΐνης που  ξεπερνά πολλές φορές τον καφέ, ζάχαρη, ταυρίνη και άλλα διεγερτικά, μπαίνουν στην  καθημερινότητα των εφήβων σαν «δόσεις ενέργειας». 

Τι συμβαίνει στο σώμα ενός εφήβου όταν καταναλώνει pre-workout; 

Το σώμα ενός εφήβου δεν είναι mini έκδοση ενήλικα. Αναπτύσσεται, ρυθμίζει ακόμα την  καρδιαγγειακή και ορμονική του λειτουργία, και βρίσκεται σε φάση έντονης  νευρολογικής ωρίμανσης. 

Η υπερβολική καφεΐνη και τα διεγερτικά μπορεί να προκαλέσουν: 

  • Αύξηση καρδιακού ρυθμού & αρτηριακής πίεσης 
  • Αϋπνία και άγχος 
  • Νευρικότητα, ταχυπαλμίες 
  • Κίνδυνο αφυδάτωσης, ειδικά σε περιόδους έντονης άσκησης 
  • Εξάρτηση ή ανοχή, όπου χρειάζονται όλο και μεγαλύτερες δόσεις για το ίδιο «boost» 
  • Σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν αναφερθεί ακόμα και σοβαρά καρδιολογικά επεισόδια  σε εφήβους με προδιάθεση. 

Και τι γίνεται με τον εγκέφαλο;

Η καφεΐνη και τα διεγερτικά επηρεάζουν τους νευροδιαβιβαστές – δηλαδή τους μικρούς  χημικούς αγγελιοφόρους του εγκεφάλου. Σε ένα αναπτυσσόμενο νευρικό σύστημα αυτό  μπορεί να φέρει προβλήματα συγκέντρωσης, ευερεθιστότητα, διαταραχές ύπνου,  ακόμη και μεταβολές στη διάθεση. 

Αν προσθέσουμε και την πίεση για το τέλειο σώμα, την ψυχολογική φόρτιση των social  media και την ανάγκη του εφήβου για έλεγχο της εικόνας του, έχουμε ένα cocktail που  δεν είναι μόνο φυσικό – είναι και ψυχικό. 

Πού είναι το πρόβλημα τελικά; 

Το πρόβλημα δεν είναι η προπόνηση. Ούτε καν η ενέργεια. Το πρόβλημα είναι ότι: 

  1. Δεν υπάρχει καμία επίσημη οδηγία που να συστήνει pre-workout ή ενεργειακά σε  ανηλίκους. 
  2. Πολλά προϊόντα δεν είναι ελεγμένα ή φέρουν “κρυφά” συστατικά. 
  3. Οι έφηβοι τα καταναλώνουν χωρίς ιατρική επίβλεψη, επηρεασμένοι από influencers,  YouTubers και συνομηλίκους. 

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς; 

  • Μιλήστε ανοιχτά. Όχι με απαγορεύσεις αλλά με ερωτήσεις: «Γιατί το πίνεις; Τι νιώθεις  μετά; Το χρειάζεσαι ή σου το πρότεινε κάποιος;» 
  • Δώστε εναλλακτικές. Καλή ενυδάτωση, σωστή διατροφή και επαρκής ύπνος  προσφέρουν πραγματική ενέργεια. 
  • Ρωτήστε τον παιδίατρο ή αθλητίατρο. Αν ο έφηβος κάνει συστηματική άσκηση,  υπάρχουν φυσικά και ασφαλή συμπληρώματα. 
  • Παρατηρήστε αλλαγές στον ύπνο, τη διάθεση, την καρδιακή λειτουργία ή τη  συμπεριφορά του παιδιού. 
  • Η δύναμη του σώματος και του μυαλού στους εφήβους δεν χρειάζεται «καύσιμα»  σε κουτί. Χρειάζεται στήριξη, καθοδήγηση και αγάπη. 
  • Το ζητούμενο δεν είναι απλώς να τρέχουν πιο γρήγορα,  αλλά να μεγαλώνουν πιο υγιείς – μέσα κι έξω.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
''Δώσε αίμα, δώσε ελπίδα: Μαζί σώζουμε ζωές''
Αλκοόλ και στυτική δυσλειτουργία: Πώς συνδέονται;
Από τη βελόνα στη ζωή: Όσα δεν σου είπε ποτέ κανείς για την εμπειρία της αιμοδοσίας