Αυτός ο τύπος διαβήτη παλαιότερα ονομαζόταν ινσουλινοεξαρτώμενος ή νεανικός διαβήτης. Ως σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 ορίζεται το μεταβολικό σύνδρομο το οποίο χαρακτηρίζεται από αυτονάνοση καταστροφή των β-κυττάρων του παγκρέατος, με αποτέλεσμα την πλήρη έλλειψη ή την ελάχιστη έκκριση ινσουλίνης. Εμφανίζεται συνήθως σε νέους ανθρώπους, μικρότερους από 40 ετών, με ιδιαίτερη έξαρση ανάμεσα στα 12 και στα 15 χρόνια, αλλά και κοντά στα 30.

Υπολογίζεται ότι όταν εκδηλωθεί η νόσος έχει ήδη καταστραφεί περίπου το 90% των β-κυττάρων. Η απώλεια αυτή συνεχίζεται και μετά την κλινική εκδήλωση της νόσου, με ρυθμό που ποικίλλει από άτομο σε άτομο, μέχρι την πλήρη καταστροφή των κυττάρων.

Όλοι οι ασθενείς με διαβήτη τύπου 1 θα χρειαστούν ινσουλίνη;

Η αιτία της αυτοάνοσης καταστροφής των β-κυττάρων σήμερα θεωρείται ότι είναι η αλληλεπίδραση περιβαλλοντικών και γενετικών παραγόντων. Στους τελευταίους περιλαμβάνονται γονίδια τα οποία βρίσκονται σε διαφορετικές θέσεις. Τα σημαντικότερα από αυτά βρίσκονται στο HLA σύστημα ιστοσυμβατότητας. Στους περιβαλλοντικούς παράγοντες περιλαμβάνονται λοιμώξεις, χημικές τοξίνες και συντηρητικά των τροφών και η έκθεση στη βρεφική ηλικία στο γάλα της αγελάδας.

Κύρια προτεραιότητα για τους διαβητικούς που λαμβάνουν αγωγή ινσουλίνης είναι η ενσωμάτωση σχήματος ινσουλίνης που ταιριάζει στον τρόπο ζωής του ασθενούς. Αφού καθοριστεί η ποσότητα ινσουλίνης που χρειάζεται για να καλύψει το σύνηθες περιεχόμενο υδατανθράκων του γεύματος, ο ασθενής, μπορεί να εκπαιδευτεί ώστε να προσαρμόσει την προγευματινκή ινσουλίνη ανάλογα με την περιεκτικότητα του γεύματος σε υδατάνθρακες.

Πότε να τον υποψιαστείτε

Αν το παιδί σας πηγαίνει πολύ συχνά στην τουαλέτα (ειδικά στη διάρκεια της νύχτας), αν διψάει και πεινάει πολύ, αν παραπονιέται ότι το στόμα του είναι ξερό, αν είναι συνέχεια και αδικαιολόγητα κουρασμένο, αν χάνει ξαφνικά κιλά ή αν εκνευρίζεται εύκολα καλό είναι να απευθυνθείτε άμεσα σε κάποιον ειδικό.

Πρόκειται για ασθένεια που, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, θεωρείται ισόβια και απαιτεί από την πλευρά του παιδιού να: παίρνει καθημερινά ινσουλίνη, να ακολουθεί υγιεινή και προσεγμένη διατροφή (μεσογειακή διατροφή), σε συνδυασμό με το κατάλληλο σχήμα ινσουλίνης  να μετρά όσο συχνά χρειάζεται το σάκχαρό του ώστε να προσαρμόζει ανάλογα τη δόση της ινσουλίνης και να αποφεύγει τόσο την υπεργλυκαιμία (που σχετίζεται με επιπλοκές στο μέλλον) όσο και την υπογλυκαιμία, διατηρεί το βάρος του σε φυσιολογικά επίπεδα. Επίσης να ασκείται όσο το δυνατόν πιο συχνά (τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα), καθώς η άσκηση αποτελεί σημαντικό κομμάτι της θεραπείας του διαβήτη, γιατί μειώνει τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα και βελτιώνει τη δράση της ινσουλίνης, να κάνει ειδικές εξετάσεις, να επισκέπτεται τακτικά τον γιατρό του, που θα πρέπει να έχει εξειδίκευση στο διαβήτη τύπου 1 και να είναι διαθέσιμος για επικοινωνία 24 ώρες το 24ωρο.

Οι στόχοι για τα παιδιά που έχουν διαβήτη  είναι:

  • Η επίτευξη και διατήρηση του καλύτερου δυνατού μεταβολικού ελέγχου.
  • Η παροχή επαρκούς ενέργειας για την εξασφάλιση φυσιολογικής ανάπτυξης του παιδιού και η διαμόρφωση αγωγής ινσουλίνης που ταιριάζει με τη συνήθη διατροφή και σωματική άσκηση.
  • Η βελτίωση της υγείας μέσω υιοθέτησης υγιεινών διτροφικών επιλογών και σωματικής δραστηριότητας.
  • Η εξατομίκευση των διατροφικων αναγκών, που έχει λάβει υπ’όψη: τις προσωπικές προτιμήσεις και τρόπο ζωής του παιδιού, τη νοοτροπία της κουλτούρας, καθώς και την επιθυμιία και προθυμία του παιδιού για αλλαγή.

Τα παιδιά µε διαβήτη τύπου 1 ακολουθούν ειδικό διαιτολόγιο;

Τα παιδιά µε διαβήτη έχουν τις ίδιες ενεργειακές ανάγκες µε τα παιδιά που δεν έχουν διαβήτη. Το διαιτολόγιό τους πρέπει να περιέχει την ποσότητα και την αναλογία υδατανθράκων, λιπών και πρωτεϊνών που συνιστώνται για όλα τα παιδιά. Πρέπει να ακολουθείται όµως ωράριο στα γεύµατα και η ποσότητα του κάθε γεύµατος να είναι καθορισµένη. Αυτό που έχει πολλή σημασία στα παιδιά με διαβήτη είναι οι υδατάνθρακες να προέρχονται από μη επεξεργασμένα τρόφιμα, δηλαδή να είναι ολικής άλεσης και όχι άσπρα (πχ καστανό ρύζι, δημητριακά ολικής άλεσης, μακαρόνια ολικής άλεσης, ψωμί ολικής άλεσης, φρυγανιές σικάλεως). Επιπλέον, η συχνή κατανάλωση λιπαρών ψαριών (κολιός, ρέγγα, σαρδέλες, σκουμπρί, σολωμός, τόνος σε νερό)  έχει ωφέλιμη επίδραση, τόσο στη ρύθμιση του σακχάρου, όσο και στην αποφυγή μελλοντικών ασθενειών που σχετίζονται με τον διαβήτη.

Ποια πρέπει να είναι η σύσταση της διατροφής των παιδιών µε διαβήτη τύπου 1;

Η σύσταση της διατροφής δεν διαφέρει από αυτή που συνιστάται σε όλα τα παιδιά. Σε ηµερήσια βάση, το 50-55% των προσλαµβανοµένων θερµίδων πρέπει να προέρχεται από σύνθετους (μη επεξεργασμένους) υδατάνθρακες (σάκχαρα), το 30% από λίπη και το 15% από πρωτεΐνες. Επιπλέον, έχει βρεθεί ότι η µείωση των κορεσµένων λιπαρών ζωικής προέλευσης σε λιγότερο από το 10% των ηµερήσιων θερµίδων προφυλάσσει από μία πιθανή μελλοντική αθηροσκλήρωση. Για να μειωθεί η πρόσληψη αυτών των λιπών θα πρέπει να καταναλώνονται γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλά σε λιπαρά και όχι πλήρη, να χρησιμοποιείται αποκλειστικά το ελαιόλαδο στη μαγειρική και όχι το βούτυρο, να μην αλείφονται τα τοστ, οι φρυγανιές και το ψωμί του πρωινού με βούτυρο, να περιοριστεί η κατανάλωση του κόκκινου κρέατος αυστηρά σε 1 φορά/εβδομάδα και να αποφεύγεται τελείως η κατανάλωση αλλαντικών (μπορείτε να βάζετε μόνο γαλοπούλα βραστή στο τοστ, αλλά και αυτό να μην γίνεται συχνά).

Είναι αλήθεια ότι τα παιδιά ή οι έφηβοι με διαβήτη τύπου 1 δεν τρώνε ποτέ γλυκά;

Όχι. Η πραγματικότητα είναι ότι δεν μπορούν να παίρνουν ελεύθερα γλυκίσματα γιατί περιέχουν απλούς υδατάνθρακες, οι οποίοι προξενούν απότομη αύξηση της γλυκόζης του αίματος. Σε ειδικές περιπτώσεις, όπως γιορτές, γενέθλια κλπ μπορούν να πάρουν ένα γλύκισμα, το οποίο θα ενσωματωθεί στο ημερήσιο διαιτολόγιό τους.

Tα διαβητικά τρόφιμα που κυκλοφορούν στο εμπόριο είναι κατάλληλα για τα παιδιά με διαβήτη;

Δεν προσφέρουν κανένα πλεονέκτημα. Ένα άτομο με διαβήτη μπορεί να εντάξει στο διαιτολόγιό του όλα τα τρόφιμα. Εκτός αυτού, πολλά από αυτά τα τρόφιμα έχουν αυξημένη περιεκτικότητα σε λίπος.

Tι είναι οι γλυκαντικές ουσίες; Μπορούν να τις χρησιμοποιούν τα παιδιά με διαβήτη;

Είναι φυσικές ή συνθετικές ουσίες, που προσδίδουν γλυκιά γεύση στα τρόφιμα. Άλλες από αυτές προσφέρουν ενέργεια (φρουκτόζη, σορβιτόλη, ξυλιτόλη) και άλλες όχι (ασπαρτάμη, ακεσουλφάμη, σακχαρίνη). Οι γλυκαντικές ουσίες, οι οποίες δεν προσφέρουν θερμίδες, κυρίως η φρουκτόζη και ακεσουλφάμη, μπορούν να χρησιμοποιηθούν με μέτρο.

Τα παιδιά με διαβήτη τύπου 1 μπορούν να συμμετέχουν σε αθλητικές δραστηριότητες;

Ναι, μπορούν να συμμετέχουν σε όλες τις αθλητικές δραστηριότητες. Η συστηματική άσκηση μάλιστα έχει ευνοϊκή επίδραση στη ρύθμιση του διαβήτη.

Ποια η σημασία της άσκησης στη ρύθμιση του διαβήτη τύπου 1;

Δρα ευνοϊκά με πολλούς τρόπους:

  • Μειώνει, όπως σε όλα τα άτομα τον κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων
  • Περιορίζει τον κίνδυνο παχυσαρκίας
  • Αυξάνει την ευαισθησία ινσουλίνης, εφόσον γίνεται συστηματικά 3-4 φορές την εβδομάδα.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
1.026 πάσχοντες από αιμορροφιλία στην Ελλάδα - Εκστρατεία ευαισθητοποίησης #WearYourEverydayGenes
Νέα εξέταση ούρων θα μπορούσε να βοηθά άντρες να αποφύγουν τη βιοψία στον καρκίνο προστάτη
Γιατί είναι ξηρά τα χέρια μου;