Τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα πλήττεται από την οικονομική κρίση και η ανεργία που αποτελεί αποτέλεσμά της, αυξάνεται ραγδαία. Γίνεται η οικονομική κρίση να έχει επηρεάσει την ποιότητα της υγείας και διατροφής μας; Και αν ναι, αρνητικά ή θετικά;

Οικονομικοί και κοινωνικοί παράγοντες επιδρούν στην υγεία, καθώς η κρίση αυξάνει τις κοινωνικές ανισότητες και επιβαρύνει τις ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες. Η ανεργία, οι κοινωνικές αλλαγές και τα προβλήματα είτε στον εργασιακό, είτε στον οικογενειακό χώρο έχουν σημαντικές επιπτώσεις στη σχετιζόμενη με την υγεία ποιότητα ζωής.

Μία από τις ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες που προαναφέρθηκαν είναι τα άτομα της τρίτης ηλικίας. Σύμφωνα με μία έρευνα, παρατηρήθηκε ότι ένας μεγάλος αριθμός των Ελλήνων ηλικιωμένων κινδυνεύει από υποσιτισμό και βιώνει ως ένα βαθμό την επισιτιστική ανασφάλεια εξαιτίας της μείωσης του μηνιαίου εισοδήματος. Εκτός των οικονομικών δυσχερειών, η επισιτιστική ανασφάλεια συνδέθηκε με την έλλειψη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και τη χαμηλή τήρηση της μεσογειακής διατροφής.

Μία άλλη σχετική έρευνα στην Ισπανία έδειξε ότι η οικονομική κρίση αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης της παχυσαρκίας. Έτσι, λοιπόν, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι οικονομικές αλλαγές μπορούν να τροποποιήσουν την ποιότητα της διατροφής και κατ' επέκταση τη διατροφική κατάσταση ενός ατόμου.

Με αφορμή ότι η Ελλάδα και η Ισπανία ανήκουν στις μεσογειακές χώρες, παρατηρούμε πως οι χώρες της Μεσογείου που υιοθετούν το Εθνικό Σύστημα Υγείας και αποτελούν τμήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ξοδεύουν λιγότερο στις συνολικές δαπάνες για την υγειονομική περίθαλψη εξαιτίας των μειώσεων των δαπανών για τη δημόσια υγεία στο πλαίσιο των μέτρων λιτότητας. Συνεπώς, οι χώρες αυτές είναι λιγότερο πλούσιες από τις πιο οικονομικά προηγμένες ευρωπαϊκές χώρες.

Η Ελληνική Εφημερίδα Καρδιολογίας αναφέρει ότι οι ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες, η κατάθλιψη και το άγχος βρίσκονται πλέον στους κορυφαίους παράγοντες κινδύνου για τον ελληνικό πληθυσμό. Η ανεργία αρκετές φορές συνοδεύεται από ψυχικές διαταραχές, προβλήματα εθισμού και την υιοθέτηση ανθυγιεινών συμπεριφορών στον τρόπο ζωής, όπως το κάπνισμα, την κατανάλωση αλκοόλ και τις δίαιτες χαμηλής διατροφικής αξίας. Έτσι, η δραματική αύξηση του ποσοστού ανεργίας στην χώρα μας, ιδιαίτερα μεταξύ του νεότερου πληθυσμού, μπορεί να εξηγεί την προαναφερθείσα αύξηση των συμπεριφορών που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής. Επιπλέον, αρκετά προβλήματα υγείας για παράδειγμα η αρτηριακή υπέρταση, η υψηλή γλυκόζη πλάσματος νηστείας και ο εκτός φυσιολογικών ορίων δείκτης μάζας σώματος, εξακολουθούσαν να αυξάνονται τα τελευταία 10 χρόνια, γεγονός που μπορεί να θεωρηθεί ως αποτέλεσμα της υιοθέτησης ανθυγιεινών συμπεριφορών.

Παχυσαρκία

Τις τελευταίες δεκαετίες στην Ελλάδα υπάρχει μια επιδημία παχυσαρκίας με δύο βασικούς παράγοντες που εξηγούν αυτή την παρατήρηση. Ο πρώτος είναι η επιγενετική έκθεση λόγω παρατεταμένης έλλειψης τροφίμων εξαιτίας οικονομικών δυσκολιών και πολιτικών αναταραχών και ο δεύτερος είναι η γεωγραφική θέση της χώρας που έχει συνδεθεί με αυξημένο επιπολασμό των παθογόνων παραγόντων, λόγω κλιματικών και κοινωνικοοικονομικών συνθηκών.

Σύμφωνα με μια μελέτη, το αυξανόμενο κόστος βασικών τροφίμων της μεσογειακής διατροφής έχει οδηγήσει πιθανότατα τους ανθρώπους να εγκαταλείψουν αυτό το πρότυπο κατανάλωσης και να αγοράζουν λιγότερα ακριβά προϊόντα, συχνά ανθυγιεινά. Η οικονομική ύφεση μπορεί να οδηγήσει σε δυσμενείς συνέπειες στον τρόπο διατροφής των ανθρώπων, ιδίως μεταξύ των λιγότερο εύπορων ομάδων.

Η ανεργία έχει ως αποτέλεσμα την επιδείνωση της σωματικής και ψυχικής υγείας κατά την χρονική περίοδο 2008-2009 σε σύγκριση με την περίοδο 2010-2013, δηλαδή μια περίοδο κατά την οποία η ανεργία της χώρας διπλασιάστηκε ως συνέπεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Η ανεργία φαίνεται να είναι πιο επιζήμια για την σωματική / ψυχική υγεία σε περιόδους υψηλής ανεργίας, γεγονός που υποδηλώνει ότι η ανεργία στην Ελλάδα είναι πιο καταστροφική αφού αφορά περισσότερους ανθρώπους.

Παρ' όλ' αυτά, ορισμένοι Έλληνες επιστήμονες απέρριψαν τις ανησυχίες για τις συνέπειες της χρηματοπιστωτικής κρίσης  στην υγεία του πληθυσμού υποστηρίζοντας ότι "δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι έχει επηρεάσει την υγεία" ή ''ότι οι περικοπές του προϋπολογισμού θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως θετικό αποτέλεσμα βελτίωσης της διαχείρισης της χρηματοοικονομικής υγείας ".

Πηγές:
• Bonaccio, M. (2016). Socioeconomic Determinants of the Adherence to the Mediterranean Diet at a Time of Economic Crisis: The Experience of the MOLI-SANI Study 1. ScienceDirect, 8, 741-747. https://doi.org/10.1016/j.aaspro.2016.02.059
• Grammatikopoulou, Μ. (2019). Chapter 22 - International Aspects: Abdominal Obesity in Greece. ScienceDirect, 301-316. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-816093-0.00022-7
• Panagiotakos, D., & Foscolou, A. (2019). Cardiovascular disease risk status during the years of the financial crisis: The Greek case. Hellenic Journal of Cardiology. https://reader.elsevier.com/reader/sd/pii/S1109966619300892?token=A12C9A5720F1EF901F7D49B387957302E913BD8D187A37A6668ECD82FABF78A4F58DA574113FA30D0D7D7ADC83FFAE72
• Norte, Α. (2019). Influence of the economic crisis on nutritional quality and obesity rates. NCBI, 70(2), 232-239.doi: 10.1080/09637486.2018.1492523
• Grima, S. (2018). High cost of health from pocket in countries with Mediterranean connections. NCBI, 6, 145.doi: 10.3389 / fpubh.2018.00145
• Grammatikopoulou, Μ. (2019). Food insecurity increases the risk of malnutrition in elderly adults living in the community. NCBI,119, 8-13.doi: 10.1016 / j.maturitas.2018.10.009
• Drydakis, N. (2015). The effect of unemployment on self-reported health and mental health in Greece from 2008 to 2013: A longitudinal study before and during the financial crisis. ScienceDirect, 128, 43-51.https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2014.12.025
• Μεχίλι, Ε. (2016). Η σχετιζόμενη με την υγεία ποιότητα ζωής των ανέργων σε περίοδο οικονομικής κρίσης. ΑΡΧΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ 2017, 34(1), 65-74.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Ζεαξανθίνη: Όσα πρέπει να ξέρουμε για το αντιοξειδωτικό των ματιών
Ξεκινά σε λίγες ημέρες το 14ο Συνέδριο Φαρμακευτικού Management
Ποια αντισυλληπτικά συνδέονται με πρόκληση όγκων στον εγκέφαλο