Αγγλικός όρος

measles

Ορισμός

Μία ιδιαίτερα μεταδοτική νόσος, που προκαλείται από τον ιό της ιλαράς και χαρακτηρίζεται από πυρετό, γενική κακουχία, πταρμούς, ρινική συμφόρηση, κοπιαστικό βήχα, επιπεφυκίτιδα, στίγματα στο στοματικό βλεννογόνο (κηλίδες του Koplik) και ένα κηλιδοβλατιδώδες εξάνθημα σε ολόκληρο το σώμα. Προσβολή ιλαράς πριν από την ηλικία των 6 μηνών είναι σχετικά ασυνήθης, λόγω παθητικής λήψης μητρικών αντισωμάτων από την άνοση μητέρα.

Μία προσβολή από ιλαρά σχεδόν πάντα επιφέρει μόνιμη ανοσία. Ενεργητική ανοσοποίηση μπορεί να προκληθεί με χορήγηση του εμβολίου της ιλαράς, κατά προτίμηση αυτό που περιέχει τον ζώντα εξασθενημένο ιό, αν και εμβόλιο ιλαράς που περιέχει τον αδρανοποιημένο ιό, είναι διαθέσιμο για άτομα στα οποία αντενδείκνυται ο τύπος του ζώντα εξασθενημένου ιού. Παθητική ανοσοποίηση προσφέρεται με την χορήγηση γ-σφαιρίνης.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ: Η έναρξη των συμπτωμάτων είναι προοδευτική και περιλαμβάνει κόρυζα, ρινίτιδα, ζάλη, ανορεξία και σταδιακά αυξανόμενη θερμοκρασία στις πρώτες δύο μέρες ως 38,3° ως 39,4°C. Οι κηλίδες του Koplik εμφανίζονται στο στοματικό βλεννογόνο απέναντι από τους γομφίους τη δεύτερη ή τρίτη μέρα.

Ο πυρετός φτάνει στην ακμή του περίπου την τέταρτη μέρα, κάποιες στιγμές μέχρι και 40° με 41,1°C. Σύντομα αναπτύσσονται φωτοφοβία και βήχας και όταν αυτό συμβεί, η θερμοκρασία μπορεί να πέσει σε κάποιο βαθμό.

Σε αυτή τη φάση εμφανίζεται το εξάνθημα, πρώτα στο πρόσωπο σαν μικρές κηλιδοβατιδώδεις βλάβες, που μεγαλώνουν γρήγορα και συρρέουν κατά τόπους προκαλώντας συχνά μία οιδηματώδη, στικτή εμφάνιση. Το εξάνθημα επεκτείνεται προς τα έξω στο σώμα και τα άκρα και σε κάποιες περιοχές μπορεί να μοιάζει με αυτό της οστρακιάς.

Κανονικά, το εξάνθημα διαρκεί 4 με 5 ημέρες· καθώς υποχωρεί, η θερμοκρασία πέφτει. Συνεπώς, 5 μέρες μετά την έκθυση του εξανθήματος, η θερμοκρασία θα πρέπει να είναι φυσιολογική ή περίπου φυσιολογική σε μη επιπλεγμένες περιπτώσεις. Νωρίς στην πορεία της ασθένειας, μπορεί να υπάρχει λευκοπενία.

ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ: Η εγκεφαλίτιδα είναι μία βαρύτατη επιπλοκή· από αυτούς που την αναπτύσσουν, περίπου ένας στους οκτώ θα καταλήξει, περίπου οι μισοί θα έχουν μόνιμη βλάβη του κεντρικού νευρικού συστήματος και οι υπόλοιποι θα αναρρώσουν πλήρως. Η βρογχοπνευμονία είναι μία σοβαρή επιπλοκή. Η μέση ωτίτιδα ακολουθούμενη από μαστοειδίτιδα, εγκεφαλικό απόστημα ή ακόμα και μηνιγγίτιδα δεν είναι σπάνια και μονόπλευρη ή αμφοτερόπλευρη νευρογενής κώφωση μπορεί να αποτελέσει μία μόνιμη συνέπεια. Τραχηλική αδενίτιδα με εκσεσημασμένη κυτταρίτιδα, αποδεικνύεται μερικές φορές θανατηφόρα. Τραχειίτιδα και λαρυγγική στένωση λόγω οιδήματος της γλωττίδας παρατηρούνται μερικές φορές στην πορεία της ιλαράς. Χαρακτηριστική επιπεφυκίτιδα συνήθως λαμβάνει χώρα.

ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ: Σημεία και συμπτώματα της οστρακιάς και της ερυθράς μπορεί να μιμούνται αυτά της ιλαράς. Όμως οι κηλίδες του Koplik είναι παθογνωμονικές για την ιλαρά και αν παρατηρηθούν, ουσιαστικά αποκλείουν άλλες διαγνώσεις.

ΕΠΩΑΣΗ: Η επώαση κυμαίνεται από 7 ως 18 μέρες (10 μέρες κατά μέσο όρο).

ΠΡΟΓΝΩΣΗ: Η πρόγνωση είναι ευνοϊκή για το υγιές παιδί, αλλά η σοβαρότητα των πιθανών επιπλοκών της ιλαράς δεν πρέπει να παραβλέπεται. Μία προσβολή από ιλαρά επιφέρει ανοσία δια βίου.

ΠΡΟΛΗΨΗ: Ενεργητική ανοσοποίηση είναι διαθέσιμη ως εμβόλιο με ζώντες εξασθενημένους ιούς· εμβόλιο με αδρανοποιημένους ιούς χρησιμοποιείται σε άτομα για τα οποία αντενδείκνυται ο ζωντανός τύπος. Όλα τα παιδιά που δεν έχουν περάσει ιλαρά ή που δεν έχουν εμβολιαστεί πριν από την ηλικία των 12 μηνών, θα πρέπει να ανοσοποιούνται με το εμβόλιο που περιέχει ζώντες εξασθενημένους ιούς στην ηλικία των 12 μηνών. Μία αναμνηστική δόση συνιστάται στην αρχή του σχολείου (5 με 6 ετών) ή στην ηλικία του γυμνασίου (11 με 12 ετών). Το εμβόλιο της ιλαράς χορηγείται συχνά σε συνδυασμό με το εμβόλιο του ιού της παρωτίτιδας και/ ή της ερυθράς.

Το εμβόλιο με ζώντες εξασθενημένους ιούς αντενδείκνυται σε άτομα που βρίσκονται σε εγκυμοσύνη ή έχουν λευχαιμία, λεμφώματα και άλλα γενικευμένα νεοπλάσματα· σε αυτούς που λαμβάνουν παράγοντες όπως στεροειδή και αντιμεταβολίτες· σε άτομα με ενεργό, ανθιστάμενη φυματίωση ή άλλες σοβαρές ασθένειες· σε άτομα με υπερευαισθησία στη νεομυκίνη, την πάπια ή το αυγό· και μετά από μετάγγιση αίματος ή έγχυση ανοσοσφαιρίνης ορού. Στην τελευταία κατάσταση, μία περίοδος αναμονής 12 εβδομάδων είναι απαραίτητη πριν την χορήγηση του εμβολίου.

Η ιλαρά είναι ενδημική σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες. Το 2000, σε έθνη όπου ο εμβολιασμός έναντι της ιλαράς δεν ήταν διαθέσιμος, περισσότερα από τρία τέταρτα του εκατομμυρίου παιδιά πέθαναν από την ασθένεια.

Η ανοσοσφαιρίνη ορού της ιλαράς χρησιμοποιείται για παθητική προστασία σε μη ανοσοποιημένους, υψηλού κινδύνου ασθενείς (π.χ., αυτούς που έχουν καρκίνο ή λαμβάνουν αντιμεταβολικά φάρμακα)· ωστόσο, αν δοθεί αργότερα από την τρίτη μέρα της περιόδου επώασης, μπορεί μόνο να παρατείνει την περίοδο επώασης αντί να εμποδίσει τη νόσο.

ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ: Πρέπει να τονίζεται η σημασία της ανοσοποίησης των παιδιών έναντι της ιλαράς στους γονείς και σε όσους φροντίζουν την οικογένεια. Ασθενείς που προσβάλλονται από την ασθένεια παραμένουν ουσιαστικά χωρίς διάγνωση μέχρι και 4 μέρες αφού εμφανιστεί το εξάνθημα. Προσφέρεται κλινοστατισμός και ένα ήσυχο, ήρεμο περιβάλλον. Ένα διακριτικά φωτισμένο δωμάτιο μπορεί να βοηθήσει να αντισταθμιστούν οι επιδράσεις της φωτοφοβίας, αν αυτή εμφανιστεί. Οι εκκρίσεις από τους οφθαλμούς απομακρύνονται με ζεστό φυσιολογικό ορό ή νερό. Το παιδί πρέπει να αποφύγει το τρίψιμο των ματιών. Η υποστηρικτική θεραπεία περιλαμβάνει επαρκή πρόσληψη υγρών, αντιπυρετικά όταν είναι απαραίτητο, έναν νεφελοποιητή ψυχρών υδρατμών για την ανακούφιση του βήχα και της κόρυζας και φάρμακα εναντίον του κνησμού, ώστε αυτός να αποτραπεί. Οι γονείς διδάσκονται για τη σημασία της υγιεινής των χεριών και τη φροντίδα των μολυσμένων αντικειμένων. Εκτιμήσεις γίνονται για επιπλοκές όπως η μέση ωτίτιδα, η πνευμονία, η βρογχιολίτιδα, η λαρυγγοτραχειίτιδα με αποφρακτικό οίδημα και η εγκεφαλίτιδα.

Συνώνυμο

rubeola

Υπώνυμος όρος

black measles
German measles