Αγγλικός όρος

meningitis

Ορισμός

Φλεγμονή των μεμβρανών του νωτιαίου μυελού και του εγκεφάλου, που προκαλείται συνήθως, αλλά όχι πάντα από λοιμώδη ασθένεια. Η λοιμώδης μηνιγγίτιδα είναι ένα ιατρικό επείγον που πρέπει να αντιμετωπιστεί και να διαγνωστεί γρήγορα για να επιτευχθεί το καλύτερο αποτέλεσμα. Είναι θανατηφόρα στο 10-40% των περιπτώσεων, ακόμα και με την ιδανική θεραπεία και μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη νευρολογική βλάβη σε 10% περίπου των ασθενών, που επιβιώνουν της αρχικής λοίμωξης. Στις Η.ΠΑ. η λοιμώδης μηνιγγίτιδα παλαιότερα προσέβαλε βρέφη και παιδιά περισσότερο από ότι ενήλικες· τα δημογραφικά στοιχεία της ασθένειας άλλαξαν στη δεκαετία του 1990 μετά την εισαγωγή εμβολίων εναντίον του Haemophilus influenzae στην παιδιατρική φροντίδα. Η λοιμώδης μηνιγγίτιδα είναι τώρα κυρίως μια νόσος των ενηλίκων και συνήθως προκαλείται από τον πνευμονιόκκκο και τον μηνιγγιτιδόκοκκο, αν και πολλά άλλα μικρόβια μπορεί να είναι υπεύθυνα. Ενδοφλέβια στεροειδή (π.χ., δεξαμεθαζόνη) χορηγούμενα στην αρχή της θεραπείας μειώνουν τον κίνδυνο θανάτου και αναπηρίας, που προκαλούνται από αυτή τη λοίμωξη.


ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ: Η μηνιγγίτιδα μπορεί να προκύψει από μόλυνση από βακτήρια, ιούς, μυκοβακτήρια, μύκητες και αμοιβάδες ή από μη λοιμώδη αίτια, όπως χημικό ερεθισμό των μηνίγγων. Περιστασιακά, η λοιμώδης μηνιγγίτιδα ακολουθεί τραυματισμό της κεφαλής ή λοίμωξη των κόλπων του προσώπου ή του ωτός. Μπορεί επίσης να προκύψει από διασπορά αιματογενούς λοίμωξης στις μήνιγγες.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ: Τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της μηνιγγίτιδας περιλαμβάνουν πυρετό, κεφαλαλγία, δυσκαμψία αυχένα, επηρεασμένο επίπεδο συνείδησης και φωτοφοβία. Πολλοί ασθενείς με μηνιγγίτιδα παρουσιάζουν μόνο δυο ή τρεις από αυτούς τους κλινικούς δείκτες. Η οξεία βακτηριακή μηνιγγίτιδα και η μηνιγγίτιδα που προκαλείται από κάποιους μύκητες και αμοιβάδες μπορεί επίσης να προκαλέσει ταχεία επιδείνωση της νοητικής κατάστασης, σπασμούς, σοκ και θάνατο.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ: Πρέπει να εξετάζεται το εγκεφαλονωτιαίο υγρό. Τυπικά μετράται ο αριθμός των κυττάρων για να εκτιμηθεί ο βαθμός της λοίμωξης, γίνεται μια χρώση κατά Gram για την αναζήτηση λοιμωδών μικροοργανισμών και εκτιμώνται τα επίπεδα των βακτηριακών αντιγόνων, η γλυκόζη και η πρωτεΐνη.

ΠΡΟΛΗΨΗ: Όλα τα παιδιά σήμερα στις Η.Π.Α. λαμβάνουν εμβολιασμούς εναντίον του H. influenzae τύπου β (Hib) σαν πρωτογενή πρόληψη εναντίον της νόσου. Εμβόλια με πολυσακχαρίτες του μηνιγγιτιδόκοκκου είναι εξαιρετικά αποτελεσματικά στην πρόληψη της νόσου κατά τη διάρκεια επιδημιών από αυτό τον οργανισμό. Άτομα με στενή επαφή με μέλη της οικογένειας που πάσχουν από μηνιγγιτιδοκοκκική μηνιγγίτιδα, που ήρθαν σε επαφή στον παιδικό σταθμό με μολυσμένα παιδιά ή οποιαδήποτε άτομα (συμπεριλαμβανομένων και των επαγγελματιών υγείας) που είχαν άμεση επαφή με το σάλιο μολυσμένων ασθενών, καλύπτονται με αντιβιοτικά για να προληφθεί η μετάδοση της νόσου.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ: Η οριστική θεραπεία εξαρτάται από την αναγνώριση των υποκείμενων αιτίων, αλλά εμπειρική θεραπεία για την λοιμώδη μηνιγγίτιδα πρέπει να δοθεί αμέσως, ώρες πριν να επιβεβαιωθεί η διάγνωση. Η εξέλιξη των ανθεκτικών στην πενικιλίνη στελεχών του πνευμονιόκοκκου έχει αλλάξει τις παραδοσιακές εμπειρικές θεραπείες. Τρίτης γενιάς κεφαλοσπορίνες, αμπικιλλίνη και γενταμυκίνη, χλωραμφενικόλη, ή βανκομυκίνη μαζί με ριφαμπικίνη έχουν δοθεί, ανάλογα με την ηλικία του ασθενή, το επίπεδο της ανοσολογικής λειτουργίας ή την κλινική εμφάνιση. Ενδοφλέβια κορτικοστεροειδή μπορεί να αποτρέψουν την απώλεια ακοής σε παιδιά με μηνιγγίτιδα και μπορεί να είναι χρήσιμα στην πρόληψη θανάτου σε ενήλικες με πνευμονιοκοκκική μηνιγγίτιδα.

ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ: Όταν ενδείκνυται, πρέπει να αρχίζουν υποστηρικτικά μέτρα για το σοκ και άλλες επιπλοκές, όπως η διάχυτη ενδοαγγειακή πήξη, η μεταβολική οξέωση ή οι σπασμοί. Ο ασθενής με λοιμώδη μηνιγγίτιδα μπορεί να χρειαστεί παρακολούθηση σε μονάδα εντατικής θεραπείας.

Πληθυντικός

meningitides

Ετυμολογία

[Ελλ menix, μεμβράνη + -Ms, φλεγμονή]

Υπώνυμος όρος

acute aseptic meningitis
aseptic meningitis
bacterial meningitis
basal meningitis
carcinomatous meningitis
cerebral meningitis
cerebrospinal meningitis
chronic meningitis
cryptococcal meningitis
meningococcal meningitis
Mollaret′s meningitis
pneumococcal meningitis
meningitis serosa circumscripta
serous meningitis
spinal meningitis
traumatic meningitis
tuberculous meningitis
viral meningitis