Αγγλικός όρος

Lyme disease

Ορισμός

Μια πολυσυστηματική διαταραχή η οποία προκαλείται από τη σπειροχαίτη Borrelia burgdorferi, η οποία είναι η πιο κοινή νόσος στις ΗΠΑ που μεταδίδεται μέσω κροτώνων. Η νόσος είναι ενδημική στη Νέα Αγγλία, στο Long Island, και στα Βορειοδυτικά στην πλευρά του Ειρηνικού. Εμφανίζεται συχνότερα την άνοιξη και το καλοκαίρι, όταν οι κρότωνες των ελαφιών (του γένους Ixodes), που αποτελούν τους φορείς της, είναι περισσότερο δραστήριοι. Η άμεση αφαίρεση των κροτώνων από το δέρμα, πριν προσκολληθούν ή αποκτήσουν πρόσβαση στη ροή του αίματος (δηλαδή, στις πρώτες 24 έως 48 ώρες), μειώνει τον κίνδυνο της μετάδοσης.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ: Η διάγνωση της νόσου γίνεται καλύτερα από την παρουσία ενός χαρακτηριστικού εξανθήματος που ονομάζεται χρόνιο μεταναστευτικό ερύθημα, το οποίο ξεκινά ως ένας ερυθρός δακτύλιος στο σημείο του δήγματος του κρότωνα, ο οποίος επεκτείνεται αφήνοντας ένα καθαρό κέντρο. Επίσης, χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση δοκιμασίες αντισωμάτων για τη Borrelia burgdorferi, χρησιμοποιώντας έναν ενζυμικό ανοσοπροσροφητικό προσδιορισμό (ELISA), σε ασθενείς με κατάλληλο ιστορικό έκθεσης και σημεία και συμπτώματα της νόσου Lyme, χωρίς ενδείξεις όμως του εξανθήματος. Τα αντισώματα αναπτύσσονται έναντι των πρωτεϊνών των μαστιγίων και της εξωτερικής επιφάνειας της σπειροχαίτης.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ: Η πορεία της νόσου Lyme χωρίζεται σε τρία στάδια. Το Στάδιο 1 (τοπική λοίμωξη) ξεκινά με το δήγμα του κρότωνα. Μετά από μια περίοδο επώασης 7 έως 14 ημερών, οι ασθενείς μπορεί να αναπτύξουν μεταναστευτικό ερύθημα στο σημείο του δήγματος, κεφαλαλγία, δυσκαμψία του τραχήλου καθώς και μυαλγίες και αρθραλγίες. Η νύμφη ή ο ενήλικος κρότωνας μπορεί να έχει τόσο μικρό μέγεθος και το αρχικό δήγμα να είναι τόσο ήπιο που ο ασθενής να μην μπορεί να θυμηθεί να έχει τσιμπηθεί. Το Στάδιο 2 (διάχυτη λοίμωξη) διαρκεί από εβδομάδες έως μήνες. Οι σπειροχαίτες εξαπλώνονται στο υπόλοιπο σώμα μέσω του αίματος, προκαλώντας σε κάποιες περιπτώσεις αρθρίτιδα (ιδιαιτέρως της άρθρωσης του γόνατος), μυαλγία, καρδιακές δυσρρυθμίες, περικαρδίτιδα, λεμφαδενοπάθεια ή μηνιγγοεγκεφαλίτιδα. Στη διάρκεια αυτού του σταδίου, αρχίζουν να αναπτύσσονται μη-προστατευτικά αντισώματα. Το Στάδιο 3 (χρόνια λοίμωξη) ξεκινά 2 με 3 χρόνια μετά το αρχικό δήγμα. Οι ασθενείς αναπτύσσουν ήπια έως βαριά αρθρίτιδα, εγκεφαλίτιδα ή και τα δύο, τα οποία σε σπάνιες περιπτώσεις είναι μοιραία.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ: Η δοξυκυκλίνη ή η αμπικιλλίνη από του στόματος εξαλείφει αποτελεσματικά την πρώιμη ανεπίπλεκτη νόσο Lyme. Σε ασθενείς αλλεργικούς στην πενικιλλίνη μπορεί να χορηγηθεί ερυθρομυκίνη ή κεφουροξίμη. Οι ασθενείς με καρδιακή ή νευρολογική συμμετοχή μπορεί να χρειάζεται να αντιμετωπισθούν με ενδοφλέβια χορήγηση κεφαλοσπορινών.

ΠΡΟΓΝΩΣΗ: Όταν η νόσος αντιμετωπίζεται νωρίς, τα αποτελέσματα είναι καλά. Εάν αντιμετωπισθεί όψιμα, η αποθεραπεία παρατείνεται, αλλά η πλήρης ανάκαμψη αποτελεί τη συνήθη έκβαση στους περισσότερους ασθενείς.

ΠΡΟΛΗΨΗ: Τα Κέντρα για τον Έλεγχο των Ασθενειών συνιστούν ότι τα άτομα ηλικίας 15 έως 70 ετών, που ζουν, εργάζονται ή κάνουν διακοπές στις ενδημικές περιοχές ή επισκέπτονται συχνά δασώδεις ή χλοώδεις περιοχές, θα πρέπει να συζητούν με τον προσωπικό τους ιατρό την πιθανότητα λήψης του εμβολίου για τη νόσο Lyme. Το εμβόλιο δεν συνιστάται σε παιδιά, εγκύους και εκείνους που δεν κατοικούν ή επισκέπτονται τις ενδημικές περιοχές.Όταν σχεδιάζεται η επίσκεψη σε μέρη όπου ενδέχεται να διαβιούν κρότωνες, θα πρέπει κανείς να φορά ανοιχτόχρωμα ρούχα, καπέλο, μακριά μανίκια, παντελόνια τοποθετημένα μέσα στις κάλτσες, βαριά υποδήματα και ένα απωθητικό κροτώνων που να περιέχει DEET (N,N- διαιθυλτολουαμίδη). Τα ενδύματα θα πρέπει να ελέγχονται προσεκτικά για κρότωνες κατά την αναχώρηση από αυτές τις περιοχές. Κατά την επιστροφή στο σπίτι, θα πρέπει να αφαιρούνται και να πλένονται τα ρούχα, καθώς και να ελέγχεται ολόκληρο το σώμα, ιδιαίτερα το τριχωτό της κεφαλής και οι αστράγαλοι, για κρότωνες ή νύμφες. Εάν βρεθεί ένας κρότωνας ή νύμφη, θα πρέπει να αφαιρεθεί προσεκτικά με μια λαβίδα, βεβαιώνοντας ότι έχει αφαιρεθεί η κεφαλή και τα στοματικά εξαρτήματα από το δέρμα. Κάποιοι προσπαθούν εσφαλμένα να απομακρύνουν τους κρότωνες ή τις νύμφες με οινόπνευμα, ένα αναμμένο σπίρτο ή βαζελίνη. Τα μέτρα αυτά είναι αναποτελεσματικά και ενδέχεται να αυξήσουν τον κίνδυνο μετάδοσης των νόσων που μεταδίδονται με κρότωνες. Προφυλακτικά, αντιβιοτικά δεν θα πρέπει γενικά να ζητούνται (ή να χορηγούνται). Αν και οι κατοικίδιοι σκύλοι μπορούν να εμβολιασθούν για τη νόσο Lyme, εντούτοις θα πρέπει να ελέγχονται ώστε να μην μεταφέρουν κρότωνες μέσα στο σπίτι.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Το απωθητικό για τους κρότωνες θα πρέπει να εφαρμόζεται στα ρούχα και όχι άμεσα στο δέρμα των παιδιών, καθώς υπάρχει ο κίνδυνος νευροτοξικότητας.

ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ: Ο ασθενής ελέγχεται για αλλεργικές αντιδράσεις στα φάρμακα. Επεξηγείται στον ασθενή η χορηγούμενη φαρμακολογική θεραπεία, περιλαμβανομένης της δοσολογίας, της σπουδαιότητας της ολοκλήρωσης της πορείας της θεραπείας ακόμη και εάν αισθάνεται καλύτερα, και των ανεπιθύμητων αντιδράσεων. Οι ασθενείς που αντιμετωπίζονται για νόσο Lyme συχνά χρειάζονται αντιβιοτικά για παρατεταμένες περιόδους, ιδιαιτέρως σε προχωρημένα στάδια, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης δυσμενών αντιδράσεων (π.χ. διάρροια). Οι μέθοδοι για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων επεξηγούνται. Οι ασθενείς με χρόνια νόσο Lyme συχνά χρειάζονται βοήθεια στην αντιμετώπιση των μεταβολών στον τρόπο ζωής, στην αλληλεπίδραση με την οικογένεια και στην ικανότητα εκτέλεσης δραστηριοτήτων της καθημερινής διαβίωσης. Οι διαθέσιμες τοπικές και εθνικές ομάδες υποστήριξης μπορούν να βοηθήσουν σε αυτά τα προβλήματα. Οι ασθενείς θα πρέπει να κατανοήσουν ότι η εμφάνιση της νόσου Lyme άπαξ δεν αποτρέπει την επανεμφάνισή της. Το Αμερικανικό Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικών Υπηρεσιών έχει κατατάξει την πρόληψη της νόσου Lyme ως προτεραιότητα υπό το πρόγραμμα «Healthy People 2010».

Συντομογραφία

LD

Ετυμολογία

Lyme, CT, η πόλη όπου περιγράφηκε αρχικά η νόσος