Η Περιφέρεια Κεντρικής Θεσσαλονίκης «αδειάζει» από πληθυσμό, με εξαίρεση το πολεοδομικό συγκρότημα Θεσσαλονίκης. Εισέρχεται σε φάση «υπεργήρανσης» του πληθυσμού, ενώ χάνει μεγάλο μέρος του παραγωγικού της δυναμικού, με ένα σημαντικό ποσοστό των νέων να σκέφτονται τη μετακίνηση στην Αθήνα, στο εξωτερικό ή στη Θεσσαλονίκη ενδοπεριφερειακά. Την ίδια ώρα, οικονομικοί και άλλοι παράγοντες μεταθέτουν όλο και περισσότερο την ηλικία δημιουργίας οικογένειας, με ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό νέων να είναι επιφυλακτικό ως προς την τεκνοποίηση.

Στα παραπάνω ευρήματα συνοψίζονται τα βασικά συμπεράσματα έρευνας για το δημογραφικό που διενεργήθηκε για λογαριασμό της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και παρουσιάστηκε τη Δευτέρα από την αντιπεριφερειάρχη Κοινωνικής Αλληλεγγύης Μελίνα Δερμεντζοπούλου και τον διευθυντή ερευνών της Palmos Analysis Πασχάλη Τεμεκενίδη.

Στο 1 προς 2 η σχέση γεννήσεων – θανάτων

Σύμφωνα με τα ευρήματα, η Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας χάνει πληθυσμό με ταχύτερο ρυθμό από τον μέσο όρο της χώρας. Το 2024 ο συνολικός πληθυσμός της ανέρχεται σε 1.778.896, μειωμένος κατά 5,7% σε σύγκριση με το 2011. Οι μεγαλύτερες μειώσεις πληθυσμού σημειώνονται στις Περιφερειακές Ενότητες Σερρών, Κιλκίς, Πέλλας και Χαλκιδικής. Αυξήσεις σημειώνονται μόνο σε μια μικρή ομάδα 6 προαστιακών Δήμων της Μητροπολιτικής Θεσσαλονίκης (Ωραιοκάστρου, Θέρμης, Πυλαίας - Χορτιάτη, Κορδελιού - Ευόσμου, Παύλου Μελά και Καλαμαριάς) και στην Κασσάνδρα Χαλκιδικής, σε σύνολο 38 Δήμων της Περιφέρειας

Εξαιρετικά υψηλή, της τάξης του 43%, είναι η αύξηση των ηλικιών 80+ πάνω από τον εθνικό μέσο όρο. Αντίστοιχα, καταγράφεται κατάρρευση των ηλικιών 0-39, με κορύφωση στη μείωση στις ηλικίες 30-39 (-26,5%).

Η δημογραφική αναπαραγωγή έχει αποδυναμωθεί και η καθυστερημένη τεκνοποίηση δεν μπορεί να αντισταθμίσει τη μείωση.

Οι γεννήσεις μειώνονται σταθερά σε όλες τις Περιφερειακές Ενότητες, ενώ οι θάνατοι υπερβαίνουν κατά πολύ τις γεννήσεις. Το 2024 στην Περιφέρεια Κ.Μακεδονίας σημειώθηκαν 11.256 γεννήσεις έναντι 21.868 θανάτων, σε μια σχέση σχεδόν 2 προς 1. Η τεκνοποίηση μετατοπίζεται σε ηλικίες 30-39 ετών, ενώ καταρρέει στις ηλικίες 20-29.

Στην ερώτηση για το αν επιθυμούν να αποκτήσουν παιδί, το 71% των νέων ηλικίας 17-34 απάντησε θετικά. Στον αντίποδα, το 14% απάντησε πως δεν θα ήθελε, ενώ άλλο ένα 15% ότι δεν είναι σίγουρος/σίγουρη.

Οι θρησκευτικοί γάμοι έχουν μειωθεί σημαντικά, με τους πολιτικούς γάμους και τα σύμφωνα συμβίωσης να αυξάνονται. Όμως κανένας τύπος δέσμευσης δεν έχει συνδεθεί με αύξηση γεννήσεων.

Βασικοί λόγοι του δημογραφικού

Στην ερώτηση για τους βασικούς λόγους του δημογραφικού προβλήματος στην περιοχή τους, προηγείται με 53% η έλλειψη αξιοπρεπών και καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας, και ακολουθούν η επιλογή των νέων να μην κάνουν παιδιά με 40%, η έλλειψη προοπτικών οικονομικής ανάπτυξης με 28% και η έλλειψη κατάλληλων υποδομών υγείας και παιδείας με 18%.

Η έρευνα καταγράφει σημαντικά ποσοστά επιθυμίας νέων παραγωγικών ηλικιών να μετακινηθούν εκτός του τόπου σημερινής κατοικίας τους, προς Θεσσαλονίκη, Αθήνα και εξωτερικό.

Το 69% των ερωτηθέντων αναφέρει ότι το σημαντικότερο πρόβλημα που υπάρχει σήμερα στην περιοχή που κατοικεί είναι η ακρίβεια/η χαμηλή αγοραστική δύναμη και ακολουθούν η ανεργία/η έλλειψη θέσεων εργασίας όπως και η μείωση/γήρανση πληθυσμού (38%), οι κατάσταση των υποδομών (οδικό δίκτυο, σχολεία, νοσοκομεία κτλ) με 36% και η οικονομική ανάπτυξη (33%).  

Τέσσερα προτεινόμενα μέτρα

Οι ερωτώμενοι προκρίνουν κυρίως τέσσερα μέτρα για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος στην περιοχή τους:

  • αύξηση του επιδόματος τεκνοποίησης και του επιδόματος παιδιού (47%),
  • κίνητρα για εργαζόμενους/ νέους για να εγκατασταθούν/ να παραμείνουν στην περιοχή τους (46%),
  • μέτρα για την αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος (44%) και
  • κίνητρα για επιχειρήσεις για να εγκατασταθούν στην περιοχή ή να αυξήσουν τις θέσεις εργασίας στην περιοχή (40%).

Ακολουθούν, μέτρα όπως η αύξηση της διάρκειας άδειας μητρότητας και η καθιέρωση της άδειας πατρότητας (27%), η δημιουργία/ ενίσχυση των δημόσιων υποδομών ολοήμερης φροντίδας βρεφών και νηπίων (22%), η επέκταση του θεσμού των ολοήμερων σχολείων (14%), η ίδρυση/λειτουργία «σχολών γονέων» στην περιοχή (6%) και η αποτελεσματική ένταξη προσφύγων που βρίσκονται ήδη στην περιοχή (5%).

Περιφερειακό Σχέδιο Δράσης

«Η τελική εικόνα που διαμορφώνεται από τη μελέτη είναι ότι το δημογραφικό πρόβλημα της Περιφέρειας είναι πολυπαραγοντικό, διαρθρωτικό και ήδη ορατό στην καθημερινότητα», παρατήρησε η κ.Δερμεντζοπούλου, προσθέτοντας: «Η μελέτη καταδεικνύει ότι απαιτούνται άμεσα στοχευμένες παρεμβάσεις, ότι πρέπει να στοχεύσουμε σε πολιτικές που θα την κάνουν ελκυστική για νέους, οικογένειες και επενδύσεις, ενώ η αναστροφή της τάσης απαιτεί οικονομικές, κοινωνικές και χωρικές πολιτικές ταυτόχρονα».

Σύμφωνα με την ίδια, τα αποτελέσματα της έρευνας θα βοηθήσουν ώστε να εκπονηθεί το Περιφερειακό Σχέδιο Δράσης για το Δημογραφικό, ενώ θα βρεθούν στο επίκεντρο διαβούλευσης με δήμους, με φορείς και με την κοινωνία

Η έρευνα

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στις επτά Περιφερειακές Ενότητες της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, με αναλογική κατανομή με βάση την απογραφή μόνιμου πληθυσμού της ΕΛΣΤΑΤ 2021. Το μέγεθος του δείγματος ήταν 1.203 άτομα, άνδρες και γυναίκες, 17 ετών και άνω.

Ως προς την οικονομική κατάσταση νοικοκυριού, το 70% δήλωσε ότι τα βγάζει πέρα ίσα – ίσα με το εισόδημά του, το 11% ότι δανείζεται ή ξοδεύει από τις αποταμιεύσεις του, ενώ το 19% αποταμιεύει

 

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Αίγιο: Ασθενής - μποξέρ χτυπούσε επί 20 λεπτά γιατρό - Τον έστειλε στο χειρουργείο
Αεροαλλεργιογόνα και αλλεργικά νοσήματα του αναπνευστικού στα παιδιά
Να ρωτήσω το ChatGPT ή τον γιατρό μου; Μύθοι και αλήθειες