Αγγλικός όρος

erythrocyte

Ορισμός

Το ώριμο ερυθρό αιμοσφαίριο (RBC). Κάθε ερυθροκύτταρο είναι ένας απύρηνος, αμφίκοιλος δίσκος με μέση διάμετρο 7.7 μm. Το ερυθροκύτταρο έχει μια τυπική κυτταρική μεμβράνη και ένα δίκτυο από λιπίδια και πρωτεΐνες, στις οποίες είναι προσκολλημένα περισσότερα από 200 εκατομμύρια μόρια αιμοσφαιρίνης. Η αιμοσφαιρίνη είναι μια συζευγμένη πρωτεΐνη αποτελούμενη από ένα τμήμα χρωστικής που περιέχει σίδηρο (αιματίνη) και από μια απλή πρωτεΐνη (σφαιρίνη). Συνδέεται εύκολα με το οξυγόνο για να σχηματίσει ένα ασταθές μόριο (οξυαιμοσφαιρίνη). Η συνολική επιφάνεια των ερυθρών αιμοσφαιρίων ενός μέσου ενήλικα είναι 3820 m2, ή περίπου 2000 φορές το εμβαδόν της εξωτερικής επιφάνειας του σώματος.

ΑΡΙΘΜΟΣ: Σε ένα φυσιολογικό άτομο ο αριθμός των ερυθροκυττάρων είναι κατά μέσο όρο 5.000.000 ανά μ! (5.500.000 στους άνδρες και 4.500.000 στις γυναίκες). Ο συνολικός αριθμός σε ένα μέσου μεγέθους άτομο είναι περίπου 35 τρισεκατομμύρια. Ο αριθμός τους ανά μl ποικίλλει ανάλογα με την ηλικία (είναι υψηλότερος στα βρέφη), την ώρα της ημέρας (είναι χαμηλότερος κατά τη διάρκεια του ύπνου), τη δραστηριότητα και τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος (αυξάνεται και στις δύο περιπτώσεις) και το υψόμετρο. Άτομα που ζουν σε υψόμετρα 3000 μέτρων και άνω μπορεί να έχουν αριθμό ερυθροκυττάρων 8.000.000 ανά μl ή και περισσότερο.

Εάν ένα άτομο έχει ένα φυσιολογικό όγκο αίματος 5 L (70 ml ανά Kg σωματικού βάρους) και 5.000.000 ερυθροκύτταρα ανά μl αίματος και τα ερυθροκύτταρα ζουν 120 ημέρες, ο ερυθρός μυελός των οστών πρέπει να παράγει 2.400.000 ερυθρά αιμοσφαίρια το δευτερόλεπτο για να διατηρήσει σταθερό τον αριθμό τους.

ΦYΣΙΟΛΟΓΙΑ: Η κύρια λειτουργία των ερυθροκυττάρων είναι η μεταφορά του οξυγόνου. Η αιμοσφαιρίνη συμβάλλει επίσης στην οξεοβασική ισορροπία του αίματος δρώντας ως ρυθμιστικό διάλυμα για τη μεταφορά του διοξειδίου του άνθρακα στο αίμα με τη μορφή διττανθρακικών ιόντων.

ΑΝΑΠΤΥΞΗ: Ο σχηματισμός των ερυθροκυττάρων (ερυθροποίηση) στους ενήλικες πραγματοποιείται στο μυελό των οστών, κυρίως των σπονδύλων, των πλευρών, του στέρνου, των οστών της πυέλου, της διπλόης των οστών του κρανίου και των εγγύς άκρων του βραχιονίου και του μηριαίου οστού. Τα ερυθροκύτταρα προέρχονται από μεγάλα εμπύρηνα άωρα πολυδύναμα αιμοποιητικά κύτταρα (προμεγαλοβλάστες) από τα οποία προκύπτουν οι προνορμοβλάστες, στις οποίες εμφανίζεται η αιμοσφαιρίνη. Αυτές μετατρέπονται σε νορμοβλάστες, από τις οποίες εξαφανίζεται ο πυρήνας. Τα ερυθροκύτταρα στο στάδιο αυτό διαθέτουν ένα λεπτό ενδοπλασματικό δίκτυο και είναι γνωστά ως δικτυοερυθροκύτταρα. Το δίκτυο αυτό εξαφανίζεται συνήθως πριν τα κύτταρα εισέλθουν στην κυκλοφορία ως ώριμα ερυθροκύτταρα. Ο φυσιολογικός σχηματισμός των ερυθροκυττάρων εξαρτάται κυρίως από τη θρέψη, με τις πρωτεΐνες, το σίδηρο και το χαλκό να είναι απαραίτητα για το σχηματισμό της αιμοσφαιρίνης και τη βιταμίνη Β12 και το φυλλικό οξύ για τη σύνθεση του DNA στα πολυδύναμα αιμοποιητικά κύτταρα του μυελού των οστών.

Η μέση διάρκεια ζωής ενός ερυθροκυττάρου είναι περίπου 120 ημέρες. Καθώς τα ερυθροκύτταρα γηράσκουν και καθίστανται εύθραυστα απομακρύνονται από την κυκλοφορία από τα μακροφάγα του ήπατος, του σπλήνα και του μυελού των οστών. Η πρωτεΐνη και ο σίδηρος της αιμοσφαιρίνης επαναχρησιμοποιούνται. Ο σίδηρος μπορεί να αποθηκευθεί στο ήπαρ μέχρι να χρειαστεί για την παραγωγή νέων ερυθροκυττάρων από το μυελό των οστών. Η αίμη της αιμοσφαιρίνης μετατρέπεται σε χολερυθρίνη, η οποία αποβάλλεται στη χολή ως μια από τις χολοχρωστικές.

ΜΟΡΦΕΣ ΕΡΥΘΡΟΚΥΤΤΑΡΩΝ: Κατά τη μικροσκοπική εξέταση τα ερυθροκύτταρα μπορεί να εμφανίσουν παραλλαγές όσον αφορά στις ακόλουθες παραμέτρους: μέγεθος (ανισοκυττάρωση), σχήμα (ποικιλοκυττάρωση), την αντίδραση στη χρώση (αχρωμία, υποχρωμία, υπερχρωμία, πολυχρωματοφιλία), τη δομή (ύπαρξη σωματιδίων όπως οι δακτύλιοι του Cabot, τα σωμάτια Howell-Jolly, τα σωμάτια του Heinz, παράσιτα όπως της ελονοσίας, ενδοπλασματικό δίκτυο ή πυρήνες) και τον αριθμό (αναιμία, πολυκυτταραιμία).

Ετυμολογία

[" + kytos, κύτταρο]

Υπώνυμος όρος

achromatic erythrocyte
basophilic erythrocyte
crenated erythrocyte
immature erythrocyte
orthochromatic erythrocyte
polychromatic erythrocyte